Календарыюм – Лена Глагоўская і Вячаслаў Харужы (10/2014)

kalendarium-01Кастрычнік– гадоў таму

995 – 1019 г. першая згадка ў летапісах пра Бярэсьце.
700 – 1314 г. князь Давыд Гарадзенскі разьбіў вялікі паход крыжакоў на Наваградак.
615 – 1399 г. паражэньне ад татараў арміі Вялікага Княства Літоўскага на чале з князем Вітаўтам на рацэ Ворксле.
495 – 1519 г. беларускі новалацінскі паэт Мікола Гусоўскі пачаў складаць славутую паэму „Песьню пра зубра”.
130 – 5.10.1884 г. у Новым Двары на Беласточчыне нар. кс. Францішак Грынкевіч, брат лекара псыхіятра і беларускага дзеяча Станіслава Грынкевіча. Вучыўся ў Віленскай духоўнай каталіцкай сэмінарыі, у Духоўнай каталіцкай акадэміі ў Пецярбурзе. Пасьвячоны ў сьвятары ў 1907 г., у 1907-1909 гг. вучыўся ў Інсбруку і ў Мюнхене.З 1909 г. навучаў закону божага ў гімназіі ў Гародні, дзе сарганізаваў Гродзенскі гурток беларускай моладзі, з якога выйшла шмат сьведамых беларусаў і пазьнейшых беларускіх дзеячаў. Служыў пробашчам пры кляштары брыгітак. Супрацоўнічаў з газэтай „Biełarus” (1913-1915). Пасьля І сусьветнай вайны адышоў ад беларускай дзейнасьці. Памёр 26.07.1933 г. у Гародні. Пахаваны там побач капліцы на старых каталіцкіх могілках.
130 – 13.10.1884 г. ва Улянах на Віленшчыне нар. кс Баляслаў Пачопка, каталіцкі і ўніяцкі беларускі дзеяч. З 1905 г. вучыўся ў Віленскай духоўнай каталіцкай сэмінарыі, якую пакінуў пасьля 2 гадоў вучобы. Выехаў у Пецярбург, у 1911 г. здаў матуру ў гімназіі ў Шаўлях. У 1913-1915 гг. працаваў у Вільні ў каталіцкім тыднёвіку „Biełarus”, апрацаваў і выдаў кніжкі „Miatawyja listki” (1914), „Życio papieża Piusa X” (1914), „Czaławiek na wyszynie swajej hodnaści” (1915), малітоўнік „Boh z nami” (1915). У 1916-1918 гг. вучыў беларускай мовы ў Беларускай настаўніцкай сэмінарыі ў Сьвіслачы. Тады апрацаваў першую беларускую граматыку (1918). У 1920-1926 гг. працаваў настаўнікам пачатковых школ у Ваўкавыскім пав. З 1922 г. вучыўся завочна ў грэкакаталіцкай духоўнай сэмінарыі ў Львове. У 1926 г. быў высьвячаны на грэкакаталіцкага сьвятара і стаў пробашчам грэкакаталіцкай парафіі ў Бабровічах на Палесьсі, дзе пабудаваў уніяцкую царкву і вёў набажэнствы на беларускай мове. Супрацоўнічаў з беларускімі выданьнямі: „Беларуская Крыніца”, „Хрысьціянская Думка”, „Да злучэньня”. Памёр 26.12.1940 г. у шпіталі ў Тэлеханах на Палесьсі. Пахаваны на каталіцкіх могілках у Тэлеханах.
130 – 28.10.1884 г. у Менску нар. Флярыян Ждановіч, беларускі акцёр і рэжысёр. Закончыў драматычную школу ў Варшаве (1902), арганізаваў беларускія спэктаклі і Першае беларускае таварыства драмы і камэдыі ў 1917 г. Быў першым мастацкім кіраўніком і акцёрам БДТ-1 у 20-ыя гады. У 1930 г. арыштаваны і сасланы на прымусовую працу на Беламорканал. У 1938 г. арыштаваны паўторна і расстраляны.
125 – 3.10.1889 г. у Празароках Дзісьненскага пав. нар. Міхал Пятроўскі, беларускі каталіцкі ксёндз. Пасьвячоны ў сьвятары ў 1912 г., служыў у Даўгінаве, Шаркаўшчыне. У 1925 г. быў абвінавачаны ў беларускай агітацыі і сасланы на службу на Падляшша. Памёр 26.07.1931 г. у Віннай, дзе і пахаваны на мясцовых могілках.
115 – 14.10.1899 г. у Слабадзе-Кучынцы Слуцкага пав. нар. Адам Бабарэка, беларускі пісьменьнік і крытык. Закончыў Мінскую духоўную сэмінарыю, настаўнічаў на Случчыне, у 1922–1927 гг. вучыўся на этноляга-лінгвістычным аддзяленьні Беларускага Дзяржаўнага Унівэрсытэта і працаваў у рэдакцыі газэты „Савецкая Беларусь”. Быў адным з арганізатараў літаратурных аб’яднаньняў „Маладняк” і „Узвышша”, з 1928 г. быў асыстэнтам на катэдры беларускай літаратуры БДУ. 24.07.1930 г. арыштаваны па справе Саюза Вызваленьня Беларусі і сасланы на 5 гадоў у Слабодскі Вяцкай вобласьці, дзе працаваў бухгальтарам. У 1937 г. арыштаваны паўторна і
32
расстраляны 10.10.1938 г. У 1925 г. выйшла ў Менску яго кніга „Апавяданьні”.
95 – 18.10.1919 г. у в. Старое Сяло на Меншчыне нар. Усевалад Кароль – палітычна-грамадзкі дзеяч. У 1928-1929 гг. вучыўся ў беларускай гімназіі ў Радашковічах. З 1929 г. вучань Віленскай Беларускай Гімназіі, якую закончыў у 1936 г. Пасьля студэнт мэдычнага факультэту Віленскага Унівэрсытэту. Быў апошнім кіраўніком Беларускага Студэнцкага Саюзу. Падчас нямецкай акупацыі працаваў у Баранавічах лекарам, належаў да падпольнай Беларускай Незалежніцкай Партыі. У 1944 г. арыштаваны НКВД. Атрымаў прысуд 10 гадоў зьняволеньня. Памёр у пачатку кастрычніка 1984 г. у Баранавічах.
90 – у кастрычніку 1924 г. у Менску быў заснаваны музычны тэхнікум.
85 – 9.10.1929 г. у Варшаве памёр кс. Адам Лісоўскі (нар. у 1882 г. у Карандах Ашмянскага пав.), адзін з пачынальнікаў беларускага хрысьціянскага руху. Закончыў духоўную сэмінарыю ў Вільні ў 1903 г., пасьля вучыўся ў Духоўнай Каталіцкай Акадэміі ў Пецярбурзе, высьвячаны на ксяндза ў 1907 г. Служыў у розных парафіях на беларускіх землях: у Магілёве, Менску, Гарадзішчы, Ігумені, Анопалі. У 1922 г. узначаліў Мінскі дэканат, 31.05.1922 г. арыштаваны савецкай уладай, атрымаў пакараньне 5 гадоў турмы. Сядзеў у Менску, Маскве і ў Яраслаўлі. 28.04.1924 г. у выніку абмену палітычнымі вязьнямі трапіў у Польшчу. Служыў у Гарадзішчы каля Пінска і ў Віннай на Падляшшы. Пераклаў на беларускую мову часткі Новага Запавету: Апакаліпсіс, Апостальскія дзеі, лісты сьв. Паўла. Пахаваны ў Кляшчэлях на Беласточчыне па сваім жаданьні побач са сваім духовым апекуном кс. Адольфам Пласкавіцкім. Кс. Адам Лісоўскі адыграў станоўчую ролю ў лёсе кс. Адама Станкевіча і яго беларускай нацыянальнай сьвядомасьці.
85 – 13.10.1929 г. пуск трамвая ў Менску.
75 – 10.10.1939 г. перадача Літве Вільні і часткі былога Віленскага ваяводзтва (якія пасьля 17.09.1939 г. далучаны былі да БССР) на аснове дагавору паміж СССР і Літвой.
75 – 28-30.10.1939 г. у Беластоку праходзіў Народны Сход Дэпутатаў, які вырашыў пра далучэньне заходнебеларускіх зямель да СССР.
70 – 26.10.1944 г. на фронце ва Усходняй Прусіі загінуў Алесь Мілюць, беларускі паэт. Нар. 6.10.1908 г. у Скорычах каля Карэлічаў. Друкаваўся з 1928 г. у заходнебеларускіх газэтах і часопісах. Летам 1944 г. мабілізаваны ў Савецкую Армію.
50 – 17.10.1964 г. каля Рэчыцы адкрыта першае прамысловае радовішча нафты на Беларусі.
35 – 13.10.1979 г. памёр Дзьмітры Лукас, кампазітар. Нар. 16.06.1911 г. у Сьвянцянах, у 1941 г. закончыў Беларускую кансэрваторыю – клас В. Залатарова. Сярод яго твораў: опера „Кастусь Каліноўскі” (1947), вакальныя цыклы „Мэлёдыі” на вершы Лесі Украінкі, „Поры года” на вершы Эдзі Агняцьвет, музыка да спектакляў, м. ін. „Пінская шляхта” (1954) у Тэатры імя Янкі Купалы.
30 – 19.10.1994 г. у Варшаве была зарэгістравана Агульнапольская Рада Культуры Студэнтаў Нацыянальных Меншасьцяў пры Галоўнай Радзе Культуры Задзіночаньня Польскіх Студэнтаў (ZSP), у рамках якой дзейнічала Рада Культуры Студэнтаў Беларускай Нацыянальнасьці.
25 – 15.10.1989 г. у Менску памерла Вера Пола, актрыса. Нар. у Менску 7.02.1901 г., у 1922-1977 гг. працавала ў тэатры імя Янкі Купалы. Найбольш значныя ролі: Агата ў „Паўлінцы” Я. Купалы, Маланьня ў „Кар’еры таварыша Брызгаліна” Е. Міровіча, Карміліца ў „Рамэо і Джульета” Уільяма Шэкспіра.
25 – 29.10.1989 г. мітынг у Курапатах у памяць загінуўшых там ахвяраў сталінскіх рэпрэсіяў.

Апрацавалі

Лена Глагоўская
і Вячаслаў Харужы

64 Comments

  • I’m truly enjoying the design and layout of your site. It’s a very easy on the eyes which makes it much more pleasant for me to come here and visit more often. Did you hire out a designer to create your theme? Exceptional work!

  • Hey There. I discovered your weblog the use of msn. This is a really smartly written article.

    I’ll be sure to bookmark it and return to learn more of your useful information. Thank you for the
    post. I’ll definitely return.

  • On our family members experiences we have a range of homes as
    well as cabins available from typical log cabin design to more modern winter months cottages.

  • There are log cabins with hot tubs and you could even purchase a
    romantic pack that consists of fresh blossoms, champagne and also delicious chocolates.

  • Some lodges are on little log cabin holiday complicateds whereas others are positioned privately
    on their own.

  • I’ve been exploring for a bit for any high quality articles or blog posts on this kind of space .

    Exploring in Yahoo I at last stumbled upon this site.
    Reading this info So i’m satisfied to show that I’ve an incredibly good uncanny feeling I came upon exactly what I
    needed. I so much for sure will make sure to do not forget this site
    and provides it a glance on a relentless basis.

  • Very great post. I just stumbled upon your blog and wished to say that I’ve
    really enjoyed surfing around your weblog posts.

    After all I’ll be subscribing for your feed and I am hoping you write once more soon!

  • The handcrafted log cabin is not just a building, it’s a culture,
    a natural way of living and also a statement.

  • This is a nutritional supplement that guys with type 2 diabetes are probably better off
    leaving alone.

  • Admiring the persistence you put into your site and detailed information you offer.

    It’s great to come across a blog every once in a while that isn’t the same unwanted rehashed information. Fantastic read!

    I’ve saved your site and I’m including your RSS feeds to my Google account.

  • What’s Going down i’m new to this, I stumbled upon this I’ve discovered It absolutely useful and it has helped me out
    loads. I hope to give a contribution & assist other
    customers like its helped me. Great job.

  • Hey there, You’ve done a great job. I’ll certainly digg it and personally suggest to my friends.
    I am sure they’ll be benefited from this site.

  • Companies that are supplying economical Search Engine
    Optimization services can be. discovered throughout the web today.

  • A skillful Search Engine Optimization Firm can boost the number of site visitors for your web
    site for the targeted keyword phrases or phrase.

  • Role of India Search Engine Optimization Firm for Corporate Business Promo
    The success of India Search Engine Optimization Companies hinges on involving SEO Professionals
    with substantial understanding in numerous areas like health and also medication, social scientific
    researches, industrial, finance as well as business management..

  • To get positive and also authentic results in the online company growth chances it is necessary to understand that working with efficient solutions
    of leading ranking Search Engine Optimization Services is constantly the appropriate point
    to do.

  • Heya i’m for the first time here. I found this board and I in finding It truly useful
    & it helped me out a lot. I’m hoping to present one thing again and help others like you aided me.

  • I’ve read some good stuff here. Certainly value bookmarking for revisiting.

    I surprise how much effort you place to create the sort of magnificent
    informative web site.

  • What i do not understood is if truth be told how you are now not actually a lot
    more neatly-liked than you might be right now.
    You are very intelligent. You know therefore considerably in terms of this subject,
    produced me individually consider it from a lot of numerous angles.
    Its like men and women don’t seem to be involved until it’s one
    thing to accomplish with Girl gaga! Your own stuffs excellent.
    At all times deal with it up!

  • Wonderful beat ! I would like to apprentice while you amend your site, how could i
    subscribe for a blog web site? The account helped
    me a acceptable deal. I had been tiny bit acquainted of this your broadcast offered
    bright clear idea

  • Simply want to say your article is as astounding. The clarity in your post is just
    excellent and i can assume you’re a professional in this subject.
    Fine with your permission allow me to snatch your RSS feed to
    stay updated with drawing close post. Thank you one million and please continue the rewarding
    work.

  • I loved as much as you’ll receive carried out right here.
    The sketch is attractive, your authored subject matter
    stylish. nonetheless, you command get got an edginess over that you wish be delivering
    the following. unwell unquestionably come more formerly again as
    exactly the same nearly very often inside case you shield this
    increase.

  • It’s going to be finish of mine day, however before finish I
    am reading this great paragraph to improve my know-how.

  • Hi to every one, it’s truly a good for me to pay a visit this website, it consists of helpful
    Information.

  • What i don’t realize is if truth be told how you’re no longer really much more well-preferred than you
    might be right now. You are so intelligent. You
    realize therefore significantly with regards to this matter, made me individually believe it from so many varied
    angles. Its like men and women aren’t interested until it is one thing to accomplish with Woman gaga!
    Your own stuffs nice. At all times take care of it up!

  • Of each set of cards, 1 euro will be donated to the children’s home
    of childres of detainees.

  • Undeniably believe that which you stated. Your favorite justification appeared to be
    on the web the easiest thing to be aware of. I say to you, I certainly get
    irked while people think about worries that they just don’t know about.
    You managed to hit the nail upon the top and defined out the whole thing without having side-effects ,
    people could take a signal. Will probably be back to
    get more. Thanks

  • I’ve been surfing online more than 4 hours
    today, yet I never found any interesting article
    like yours. It is pretty worth enough for me.
    Personally, if all website owners and bloggers made good content as you did, the web will be
    a lot more useful than ever before.

  • It’s the best time to make some plans for the future and it’s time
    to be happy. I have read this post and if I could I wish to suggest you some interesting things
    or suggestions. Perhaps you can write next articles referring to this article.

    I want to read more things about it!

  • We’re a group of volunteers and opening a new scheme in our
    community. Your site offered us with valuable info to work
    on. You’ve done a formidable job and our whole community will be grateful to
    you.

  • It’s a shame you don’t have a donate button! I’d definitely donate to this superb
    blog! I suppose for now i’ll settle for book-marking and
    adding your RSS feed to my Google account. I look
    forward to new updates and will share this site with my Facebook group.
    Chat soon!

  • Get more than just home proportions information and essential home cost out of
    your qualities in Oceanside listings.

  • Both significant benefits of having Royal Vacation Club are cost as well as flexibility.

  • Schneider says he restricts his holiday check-ins to regarding a half-hour everyday and also attempts to do it unobtrusively so he won’t annoy family and friends, making telephone calls from his resort area or auto.

  • Hi there, I found your blog via Google at
    the same time as searching for a related topic, your website came up, it appears great.
    I have bookmarked it in my google bookmarks.

    Hi there, simply changed into aware of your weblog via Google, and located that it is truly informative.
    I am going to watch out for brussels. I’ll be grateful when you continue this in future.

    Numerous other folks will probably be benefited from your writing.

    Cheers!

Comments are closed.