Ludzie tu o nim pamiętają

DSC06592
Po koncercie. Fot. Hanna Kondratiuk

– Muzyka Jana Tarasiewicza jest taka duchowa, dlatego zdecydowaliśmy się ją zagrać – powiedzieli młodzi muzycy, którzy w sokólskim kinie Sokół 3 października br. mistrzowsko wykonali utwory kompozytora, zainspirowane białoruskim folklorem. Rację miał o. Włodzimierz Misiejuk, proboszcz parafii prawosławnej św. Aleksandra Newskiego w Sokółce, kiedy w filmie dokumentalnym Jerzego Kaliny, do którego scenariusz napisała Hanna Kondratiuk, powiedział: „Nie będzie całkiem zapomniany ten człowiek”.

Droga do Sokółki, którą pokonujemy z Hanną Kondratiuk, dziennikarką „Niwy”, autorką książki „W stronę Tarasiewicza”, i Ulą Szubzdą, dziennikarką współpracującą z „Niwą” i Radiem Racja, jest tego dnia wyjątkowo słoneczna. Spokojnie mijamy łagodne sokólskie wzgórza, lasy, łąki i zaorane już pola. Może prowadzi nas dobry duch Mistrza Jana, którego upamiętnia tablica w centrum Sokółki? Ludzie tu o nim pamiętają, o czym świadczy zadbany pomnik na grobie zmarłego w 1961 roku artysty, znajdujący się na cmentarzu prawosławnym. Płoną znicze. Jest nadzieja, że miejsce to będzie kiedyś wyglądało tak, jak powinno wyglądać miejsce wiecznego spoczynku kompozytora, nazywanego białoruskim Chopinem. W przekonaniu, że będzie tak, jak być powinno, utwierdza w nas piękny, pełen spokoju widok z cmentarnego wzgórza. Może widać stąd Szyndziel, majątek Jana Tarasiewicza, po którym została tylko ziemia i pamięć?

Ważne miejsca

Nie ma śladu po majątku kompozytora, ani jego białostockim domu. – Jest świadomość przemijania – zauważyła Hanna Kondratiuk podczas spotkania w sokólskim kinie Sokół. – Spośród bohaterów filmu przy życiu została już tylko jedna osoba. Mieliśmy szczęście, że zaczęliśmy pracę we właściwym czasie i mogliśmy spotkać ludzi, którzy pamiętali kompozytora. Cieszę się, że mogliśmy to przekazać.

Jerzy Kalina, autor filmu „Jan Tarasiewicz. Kompozytor zapomniany”, powiedział: – Interesują mnie ludzie, którzy tworzą Podlasie w sensie duchowym, czego najlepszym przykładem jest Jan Tarasiewicz. Gdyby Hanna nie napisała o nim książki, nigdy nie stworzyłbym tego reportażu i tak naprawdę mało kto wiedziałby, że taka postać mieszkała w okolicach Sokółki. Postać takiego formatu.

Jan Tarasiewicz urodził się 23 września 1893 roku w Sokółce. Ojciec był podpułkownikiem armii carskiej, bohaterem wojny rosyjsko-tureckiej. Pochodził ze szlachty z guberni mińskiej. Matka pochodziła ze starego szlacheckiego rodu Kuszelów – biografię kompozytora poznać można dzięki książce i filmowi. Ich autorzy rysują mapę ważnych dla Tarasiewicza miejsc. Sokółka, w której przyszedł na świat, mieszkał, koncertował i w której, zgodnie ze swoją ostatnią wolą, został pochowany. Szyndziel to położona niedaleko Sokółki miejscowość, do której trafił wraz z rodzeństwem jako sześcioletni chłopiec, osierocony po śmierci obojga rodziców. Petersburg, gdzie studiował na wydziałach fortepianu i kompozycji prestiżowego konserwatorium. Kilka lat później stał się naocznym świadkiem szturmu na Pałac Zimowy i początku Rewolucji Październikowej. Mińsk, gdzie w 1918 roku uczestniczył w tworzeniu Białoruskiej Republiki Ludowej. Niewiele brakowało, a zostałby dziekanem katedry muzyki zakładanego wówczas Uniwersytetu Mińskiego, ale ze względów politycznych projekt nie został zrealizowany. Grodno. Tutaj Tarasiewicz wykładał w szkole białoruskiej. Wilno i Ryga, w których schronił się przed początkiem II wojny światowej. Jest też Białystok, w którym mieszkał po utracie, na skutek powojennej zawieruchy, majątku w Szyndzielu. „Takie czasy byli” – mówi jeden z bohaterów filmowego reportażu. Jest nim też Jerzy Maksymiuk, urodzony w Grodnie, wybitny dyrygent i pianista – jeden z uczniów Mistrza Jana.

Ważnym miejscem jest również sokólskie kino. – Pamięta Pan, czym się zajmował Jan Tarasiewicz? – pyta filmowego bohatera Hanna Kondratiuk. – Pamiętam, że jeździł do Sokółki do kina grać – słyszy w odpowiedzi. Tak zaczyna się dokument Jerzego Kaliny, który zainspirował Krystynę Kosterę, prezes Dyskusyjnego Klubu Filmowego Fantom, działającego przy Sokólskim Ośrodku Kultury. – Kiedy po raz pierwszy obejrzałam film, najbardziej urzekła mnie w nim piękna, nostalgiczna muzyka, która ma w sobie coś z Chopina. Pod wpływem filmu i spotkania z Hanną Kondratiuk, stwierdziłam, że powinniśmy być dumni, że ktoś taki jak Jan Tarasiewicz urodził się w Sokółce. Warto o tym pamiętać – podkreśliła inicjatorka i organizatorka spotkania w sokólskim kinie Sokół.

Żywe nuty

– Wokół Jana Tarasiewicza gromadzą się osoby, które łączy miłość do muzyki – zaznaczyła Hanna Kondratiuk. – Moje poznawanie kompozytora odbywało się poprzez ludzi, którzy go pamiętali. Czułam, co znaczy szlachetność. Zawsze, kiedy przyjeżdżałam na Sokólszczyznę, byłam pod wrażeniem ludzkiej dobroci i bezinteresownej życzliwości. Tarasiewicz był człowiekiem stąd. Cenił to i rozumiał – wspomina. Praca nad odkrywaniem kompozytora zaczęła się 22 lata temu, a jej efektem jest wydana trzynaście lat temu książka.

Co się zmieniło w ciągu kilkunastu lat od jej napisania i stworzenia filmowego dokumentu? Tarasiewicz stał się postacią znaną w Mińsku. Jego utwory wykonywane są przez znanych muzyków. W Białymstoku jest rondo im. Jana Tarasiewicza. W Operze i Filharmonii Podlaskiej odbył się festiwal poświęcony kompozytorowi. W gmachu filharmonii jest też kącik dedykowany pamięci Jana Tarasiewicza, a w nim część eksponatów, które Hanna, w dowód zaufania do środowiska białoruskiego, otrzymała od Anatoliusza Czerepińskiego. Przekazała je Białoruskiemu Towarzystwu Historycznemu. W ten sposób osobiste rzeczy kompozytora, w tym pianino, znalazły się w podlaskiej filharmonii. – Najważniejsze, że ocalały nuty – mówi Hanna. Pierwszy zapis wybranych utworów fortepianowych wydało Białoruskie Towarzystwo Historyczne.

Podczas sokólskiego spotkania nuty wzbudziły zainteresowanie Zbigniewa Dębko, dyrektora Sokólskiego Ośrodka Kultury i jego żony Ewy. Oboje są muzykami, a ich profesorem był, występujący w filmie, Zbigniew Popielski – uczeń Jana Tarasiewicza. Ośrodek, który prowadzi Zbigniew Dębko, znany jest m.in. ze Spotkań Rodzin Muzykujących. – Tutaj żywa jest tradycja muzyczna. Sokólszczyzna to prawdziwa kopalnia talentów. Taki jest ten region – mówią.
W powiecie sokólskim, w gminie Kuźnica, położona jest wieś Mieleszkowce Pawłowickie. Stąd pochodzi Szymon Borys – młody pianista, dyrygent, kompozytor i teoretyk muzyki. Jest absolwentem Prywatnej Szkoły Muzycznej I stopnia w Sokółce oraz Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej II stopnia w Białymstoku. Studiuje na trzecim roku dyrygentury symfoniczno-operowej w Akademii Muzycznej w Katowicach. Od ubiegłego roku prowadzi badania nad muzyką Jana Tarasiewicza. Mistrzowsko zagrał na fortepianie Valse Banale, utwór dedykowany przez kompozytora mieszkańcom Sokółki. Publiczność kina Sokół usłyszała pierwsze publiczne wykonanie tego niebanalnego walca. Chwilę później do Szymona Borysa dołączyła Aleksandra Abramowicz, młodziutka skrzypaczka, która od szóstego roku życia uczy się gry na skrzypcach w Państwowej Szkole Muzycznej w Białymstoku. Zagrali razem „Smutnuju piesieńku”, w której słychać echa białoruskich pieśni ludowych. Możliwości wiolonczeli pięknie pokazała Magdalena Abramowicz, wiolonczelistka, studentka I roku studiów magisterskich w Akademii Muzycznej w Katowicach. Mamą Oli i Magdy jest Maria Abramowicz, nauczycielka, prowadząca w szkole w Gródku zespół muzyczny Kazka. Młodzi muzycy lekko, z niezwykłą sprawnością, wykonali niełatwe utwory kompozytora. Wśród nich była serenada, wpisująca się w nurt rosyjskich kompozycji, zapoczątkowany przez Piotra Czajkowskiego a kontynuowany w XX wieku przez Sergiusza Rachmaninowa. Był też walc Fryderyka Chopina, jednego z najbardziej cenionych przez Tarasiewicza kompozytorów. Z dużym wzruszeniem przyjęto preludium na fortepian dedykowane Apoloniuszowi von Vitte, aktorowi teatru Stanisławskiego w Moskwie. Apoloniusz von Vitte przez wiele lat korespondował z kompozytorem, odwiedził go nawet w Szyndzielu. Szymon Borys wykonał utwór bezpośrednio z fotokopii rękopisu Jana Tarasiewicza.

– Przeczytałem książkę Hanny Kondratiuk i w ten sposób dowiedziałem się, że istniał taki kompozytor jak Jan Tarasiewicz. Najpierw korespondowałem z panią Kondratiuk, później skontaktowałem się z archiwum w Mińsku. Cieszę się, że udało się pozyskać nuty, tym bardziej że w Polsce znajduje się niewiele utworów kompozytora. Dzięki temu udało się przygotować koncert – powiedział Szymon Borys. Oli Abramowicz najbardziej podoba się to, że melodia wyraża emocje. – Jakby cały czas za czymś tęsknił – dodaje jej starsza siostra. – Jak grałam, to emocje wydawały mi się niejednoznaczne. Melodia jakby przechodziła z jednego stanu w drugi. Muzyka faluje. Bardzo kojarzy mi się to z sokólskimi wzgórzami. Utwory Jana Tarasiewicza wpisują się w te tereny i w emocjonalność, która na Podlasiu jest wyjątkowa. U nas jest coś charakterystycznego. Coś, co dotyka inaczej. Ta muzyka jest taka duchowa – mówi Magda Abramowicz. – Właśnie dlatego zajęliśmy się nią. Ktoś musiał to zrobić – dodaje Szymon Borys. Widać, że młodym muzykom naprawdę podoba się twórczość pochodzącego z tych samych stron kompozytora. Szymon Borys, zapytany o wpływ białoruskich pieśni ludowych na twórczość Jana Tarasiewicza, odpowiada: – Nie możemy stwierdzić po latach, czy kompozytor słyszał te melodie na rynku w Sokółce, czy też kiedy wracał do swojego majątku przez Bogusze. Etnomuzykolodzy mogą jednak potwierdzić, że jest to folklor tej ziemi. Na zakończenie opowiada o niedokończonym przez kompozytora koncercie na fortepian i orkiestrę. Szymon zajął się jego instrumentacją. – Mam nadzieję, że i ten utwór uda się tu kiedyś wykonać – mówi. – To jest dopiero początek drogi – dodaje.

Diana Nachiło

85 Comments

  • GDMLJX My web searches seem complete.. thank you. Definitely interesting standpoint, thanks for expression.. I enjoy you giving out your point of view.. So happy to get found this article..

  • “Hi! Someone in my Myspace group shared this site with us so I came to look it over. I’m definitely loving the information. I’m bookmarking and will be tweeting this to my followers! Terrific blog and superb design and style.”

  • Greetings! Very beneficial advice in this post! It’s the little changes that can make the biggest
    changes. Thanks a lot for sharing!

  • Aw, this was a very good post. Spending some time and actual
    effort to produce a good article but what can I say I
    put things off a whole lot and never manage to get nearly
    anything done.

  • Hello there, I discovered your site by means of Google even as trying to find
    a similar subject, your internet site got here up, it is apparently like good.
    I’ve bookmarked it during my google bookmarks.
    Hello there, simply become alert to your weblog thru Google, and located that it
    can be truly informative. I’m gonna be mindful for brussels.
    I’ll be grateful if you continue this in future. Many
    other people is going to be benefited out of your writing.
    Cheers!

  • Hello, always i used to check webpage posts here in the early hours in the
    break of day, since i love to learn more and more.

  • Hi there! I was able to have sworn I’ve gone to this blog before but after
    reading through several of the post I realized it’s new to me.
    Nonetheless, I’m definitely delighted I discovered it and I’ll be
    book-marking and checking back frequently!

  • Useful info. Fortunate me I found your web site by accident,
    and I’m surprised why this coincidence did not happened in advance!
    I bookmarked it.

  • I really like the valuable info you provide in your articles.
    I am going to bookmark your weblog and view again here frequently.
    I am quite sure I will learn lots of new stuff on this site!

    Good luck for the next!

  • My partner and i also stumbled right here from your different web address and thought I should check things out.

    I like what I see so now i am following you. Enjoy looking at your
    internet page yet again.

  • You really ensure it is appear very easy together with your presentation but
    I to find this topic to become actually something which I believe I would never understand.

    It sort of feels too complicated and extremely
    large for me. I’m developing a look forward inside your
    next submit, I’ll try to get the dangle than it!

  • These are typically genuinely impressive ideas in regarding blogging.
    You possess touched some pleasant factors here.
    Any manner keep up wrinting.

  • You actually allow it to be seem so easy with the presentation nevertheless i find this matter to get really something which
    I feel I might never understand. It seems like too complicated and very broad in my
    opinion. I’m looking forward for your post, I will try
    to have the hang from it!

  • After I initially commented I have clicked on the -Notify me
    when new comments are added- checkbox now each time a comment is added I have 4 emails using the same comment.
    Perhaps there is certainly a straightforward method you can actually
    remove me from that service? Many thanks!

  • Wow that was strange. I just wrote an really long comment but after I
    clicked submit my comment didn’t appear.
    Grrrr… well I’m not writing all that over again. Anyway,
    just wanted to say superb blog!

  • Hmm is anyone else experiencing problems with the images on this blog loading?
    I’m trying to find out if its a problem on my end or if it’s the
    blog. Any feedback would be greatly appreciated.

  • You can definitely view your enthusiasm within the work you write.
    The sector hopes for much more passionate writers for example you who are certainly not afraid
    to express the direction they believe. All the time follow your heart.

  • Wonderful beat ! I wish to apprentice while you amend your web site, how can i subscribe for a blog website?
    The account helped me a acceptable deal. I was tiny bit acquainted of this your broadcast provided bright clear idea

  • Your personal style is extremely unique in comparison to
    other folks I have got read stuff from. I appreciate you for posting when you’ve got the opportunity, Guess I’ll just
    book mark this website.

  • Perhaps you have thought about writing an e-book
    or guest authoring on other sites? I have got your blog
    in relation to on a single subjects you discuss and would love to possess you share some stories/information. I
    understand my subscribers would value your projects. If you are even remotely interested, you can shoot me an e-mail.

  • These are typically genuinely great ideas in regarding blogging.
    You have touched some good points here. In any manner keep up
    to date wrinting.

  • Just want to say your article is as amazing.

    The clarity in your post is just excellent and i can assume you are
    an expert on this subject. Fine with your permission allow me to grab your feed to keep updated with forthcoming post.

    Thanks a million and please keep up the enjoyable work.

  • Greetings! Beneficial advice in this particular
    article! It’s the little changes that can make the greatest changes.

    Thanks a lot for sharing!

  • This can be a excellent tip particularly to the people fresh to the
    blogosphere. Brief but very precise info
    Appreciate your sharing this particular one. Essential read
    article!

  • What’s Heading down i am just a novice to this, I stumbled upon this
    We have discovered It positively helpful and it has aided me out loads.
    I am just hoping to contribute & aid different
    customers like its helped me. Great job.

  • I was recommended this website via my cousin. I am
    now not certain whether this post is written via him as nobody else recognize such specific about my difficulty.
    You’re incredible! Thanks!

  • Just wish to say your article is as astonishing. The clearness in your post is simply nice and i can assume you’re an expert on this subject.
    Fine with your permission let me to grab your feed to keep updated with
    forthcoming post. Thanks a million and please carry
    on the gratifying work.

  • Howdy! I realize this is kind of off-topic but I had to
    ask. Does operating a well-established blog like yours take a large amount of work?

    I am completely new to writing a blog but I do write in my journal everyday.
    I’d like to start a blog so I will be able to share my own experience and feelings online.

    Please let me know if you have any ideas or tips for
    brand new aspiring bloggers. Thankyou!

  • Thanks a bunch for sharing this with all of us you actually recognize what
    you’re speaking approximately! Bookmarked.
    Please additionally visit my web site =). We can have a hyperlink trade agreement among
    us

  • I enjoy the valuable information you provide within your articles.
    I’ll bookmark your blog and view again here frequently.

    I am just quite sure I’ll learn many new stuff on this site!
    Best of luck for the following!

  • I delight in, result in I found just what I used to be having a look for.
    You’ve ended my 4 day lengthy hunt! God Bless you man. Have a nice day.
    Bye

  • Hi there to all, how is everything, I think every one is getting more from this
    site, and your views are fastidious for
    new visitors.

  • Outstanding post but I was wanting to know if you could write a litte more on this subject?
    I’d be very thankful if you could elaborate
    a little bit more. Bless you!

  • It is actually in reason for fact a nice and helpful bit of information.
    I am just happy that you shared this useful information along with us.
    Please stay us informed like this. Thanks for sharing.

  • Hello there! I know this is kinda off topic nevertheless I’d figured I’d ask.
    Would you be interested in exchanging links or maybe guest writing a blog
    post or vice-versa? My site discusses a lot of the same subjects as
    yours and I believe we could greatly benefit from each other.
    If you are interested feel free to shoot me an e-mail.

    I look forward to hearing from you! Awesome blog by the
    way!

  • Heya i’m for the primary time here. I found this board and I in locating It
    truly helpful & it helped me out a whole lot.
    I hope to offer something back and help others like you aided me.

  • Great site. Lots of helpful info here. I’m sending it
    to some pals ans also sharing in delicious. And certainly,
    thanks in your effort!

  • I feel this is certainly one of many most vital info for me.
    And i’m glad reading your article. But should remark on some general things, The website style is wonderful, the articles is absolutely nice : D.

    Good job, cheers

  • It’s likely to be finish of mine day, except before ending I am just looking
    at this great article to increase my know-how.

  • I enjoy the valuable information you provide within your articles.

    I will bookmark your blog and check again here frequently.

    I’m quite certain I’ll learn many new stuff right here!
    Good luck for the upcoming!

  • I think that what you published was very logical.
    However, consider this, what if you added a little information? I am
    not suggesting your information isn’t solid., but suppose you added
    a headline that grabbed people’s attention? I mean Ludzie tu o nim
    pamiętają – Czasopis is a little vanilla.
    You might look at Yahoo’s front page and note how they create news titles
    to get people to click. You might add a video or a pic or two to get readers excited about what
    you’ve written. In my opinion, it might bring your posts a little livelier.

  • Excellent site you may have got here.. It’s difficult to find excellent writing
    like yours currently. I seriously appreciate individuals just like you!
    Be careful!!

  • I am really impressed together with your writing skills and also with the layout
    on the blog. Could this be a paid theme or did you customize it yourself?
    In either case maintain the excellent quality writing, it can be rare to
    discover a great blog similar to this one nowadays.

  • Thanks for ones marvelous posting! I quite enjoyed reading it,
    you can be an excellent author. I am going to be sure you bookmark your website and may
    eventually revisit later in life. I want to
    encourage you to definitely continue your great job, use a
    nice morning!

  • Hiya! I know this is kinda off topic nevertheless I’d figured I’d ask.
    Would you be interested in trading links or maybe guest authoring a blog article
    or vice-versa? My website covers a lot of the same subjects
    as yours and I feel we could greatly benefit from each
    other. If you might be interested feel free to send me an e-mail.
    I look forward to hearing from you! Superb blog
    by the way!

  • Incredible! This website looks just like my old one! It’s on the
    completely different subject however it has basically the same layout
    and design. Great collection of colors!

  • I really love your website.. Excellent colors & theme. Do you create this website yourself?
    Please reply back as I’m seeking to create my very own blog and want to discover where you got this from or precisely what the theme is named.
    Appreciate it!

  • When I initially commented I clicked the “Notify me when new comments are added” checkbox and now each time a
    comment is added I get several e-mails with the same comment.
    Is there any way you can remove me from that service?
    Thanks!

  • whoah this weblog is magnificent i love studying your posts.

    Stay up the good work! You realize, a lot of persons are searching round for this info, you can help them greatly.

  • Hello my friend! I desire to claim that this post is amazing, nice
    written and include approximately all significant infos.
    I’d like to view more posts this way .

  • This design is spectacular! You certainly realize how to have a reader amused.
    Between wit as well as your videos, I had been almost moved to start my very own blog (well, almost…HaHa!) Great job.
    I really loved the things you was required to say, and over that, how you will presented it.
    Too cool!

  • What’s Heading down i’m unfamiliar with this, I discovered
    this I’ve found It positively helpful and features aided
    me out loads. I hope to contribute & help other customers like its aided me.
    Great job.

  • A motivating discussion is definitely worth comment.
    I think that you should write much more about this material, it may possibly not become a taboo
    subject but generally folks don’t speak about these subjects.

    To the next! Thanks a lot!!

  • Very nice post. I just stumbled upon your weblog and wanted to state
    that I’ve really loved browsing your blog posts. Regardless I’ll be subscribing to
    your feed and I really hope you write again soon!

  • Piece of writing writing is also a fun, should you be acquainted with afterward it is possible to write or maybe it is actually complicated to publish.

  • What’s Happening i’m a new comer to this, I came across this We have discovered It
    absolutely helpful and it has helped me out loads.
    I really hope to give a contribution & assist different customers like its aided me.
    Good job.

  • Why viewers still make use of to read news papers when in this technological globe the whole thing is existing on net?

  • It really is not my first-time to head to see this site, i
    am browsing this site dailly and obtain fastidious data from here everyday.

  • Hurrah, that’s things i was searching for, such a material!
    present here at this website, thanks admin on this website.

  • Hi could you mind letting me know which webhost you’re using?
    I’ve loaded your site in 3 very different browsers and
    I have to admit this website loads a great deal quicker then most.
    Is it possible to suggest a great web hosting provider at a
    honest price? Thanks a whole lot, I appreciate it!

  • Today, I went to the beach with my kids. I found a sea shell and
    gave it to my 4 year old daughter and said “You can hear the ocean if you put this to your ear.” She put the shell
    to her ear and screamed. There was a hermit crab inside and it pinched her ear.
    She never wants to go back! LoL I know this is
    completely off topic but I had to tell someone!

  • Hey there! I understand this is kind of off-topic but I needed to ask.
    Does managing a well-established blog like yours take
    a large amount of work? I am brand new to blogging but I do write in my
    journal on a daily basis. I’d like to start a blog so I will be able to share
    my experience and views online. Please let me know if you have any kind of ideas or
    tips for brand new aspiring bloggers. Appreciate it!

  • Thanks on the marvelous posting! I quite enjoyed reading it, you might
    be an incredible author. I will ensure to bookmark your website and may revisit in the future.
    I want to encourage you to continue your great work, have got a nice evening!

  • Wow, amazing weblog layout! How lengthy have you ever been running a blog for?
    you made blogging glance easy. The whole look of your web site is fantastic, let alone the content!

  • Thank you for every other informative website. The place else may I am
    getting that type of info written in such a perfect way?

    I’ve a venture that I am just now operating on, and I’ve been on the look out for such information.

  • Greetings, In my opinion your blog site could possibly be having browser compatibility issues.
    Whenever I check out your website in Safari, it looks fine however, if opening in Internet Explorer,
    it’s got some overlapping issues. I simply desired to provide a quick heads up!
    Besides that, wonderful site!

Comments are closed.