Акцыя Дэмакратыя аказвае ціск на дэпутатаў і дэпутаткі, якія ў сеймавых камісіях мелі займацца зменамі ў Законе аб паляванні (Prawo Łowieckie). Парламентарыі атрымалі ад людзей 22 тысячы паведамленняў электроннай пошты! Створаная для далейшай працы над законапраектам падкамісія мела сабрацца 19 снежня 2016 г.. Аднак з-за крызісу, выкліканага рашэннямі маршалка Сейма Кухцінскага, гэтыя працы былі адкладзеныя. Дэпутаты вернуцца да іх у новым годзе – 9 студзеня 2017 года. Члены Акцыі Дэмакратыя ў Новы год хочуць увесці новыя планы і ідэі, і сумесна выступіць супраць міністра аховы асяроддзя Яна Шышкі. Як кажуць, сіла ў сумеснай каардынацыі дзеянняў., і ў падтрымцы гэтых дзеянняў інтэрнаўтаў. Вакол супраціву крывавым забавам паляўнічых змабілізаваны вялікія сілы. Амаль 35 тысяч чалавек падпісалі зварот, каб спыніць працу над законапраектам. У лістападзе АД замовіла даследаванне, якое ясна паказвае, што жыхары Польшчы выступаюць супраць прапанаваных рашэнняў. Галасоў пратэсту большае. Акрамя парламенцкай апазіцыі негатыўна выказваецца аб праекце Краёвая камісія «Салідарнасці» і Саюз польскіх лесаводаў. Міністр Шышка, акрамя дадатковых прывілеяў, хоча даць паляўнічым і фінансавы бонус. Закон прадугледжвае перакінуць выдаткі звязаныя з «паляўнічымі шкодамі» з асацыяцый паляўнічых на Дзяржаўныя лясы. Гэта тычыцца страт, панесеных сялянамі з-за прысутнасці дзікіх жывёл. Леснікі рашуча выступаюць супраць змен Шышкі і 13 снежня прыйшлі пратэставаць пад Сейм. Міністэрства аховы асяроддзя (МАС) інфармавала:
«Ажыццяўленне прапанаваных рашэнняў забяспечыць рацыянальнае вядзенне паляўнічай гаспадаркі. Законапраект значна пашырае каталог запісаў, якія адпавядаюць чаканням уласнікаў угоддзяў ахопліваных паляўнічымі гурткамі, а таксама забяспечвае разгляд меркаванняў грамадзян, перш за ўсё пры вызначэнні паляўнічых гурткоў», – падкрэсліваў намеснік міністра АА Анджэй Канечны.
Рада Міністраў прыняла праект закона аб унясенні змяненняў у Закон аб паляваннях, прадстаўлены МАА. Ён прадугледжвае, у прыватнасці, умацаванне паўнамоцтваў уласніка або вечных карыстальнікаў маёмасці пры стварэнні паляўнічых угоддзяў, павышэнне ўзроўню планаў выканання палявання, а таксама магчымасць стварэння забароны палявання на маёмасці і патрабаванне да раскрыцця інфармацыі, якая датычыцца арганізацыі калектыўнага палявання.
«Выконванне палявання з’яўляецца законнай дзейнасцю, строга вызначанай законам для таго, каб кантраляваць колькасць паляўнічых жывёл з мэтай, сярод іншага, абмежавання шкод, якія наносяцца жывёламі ў сельскай і лясной гаспадарцы. Наколькі важным з пункту гледжання нацыянальнай эканомікі з’яўляецца рэгуляванне колькасці насельніцтва жывёл, паказвае прыклад пашырэння афрыканскай чумы свіней (АЧС) на тэрыторыі Польшчы», – інфармаваў прэс-сакратар міністэрства Павел Муха і дадаваў: «Перашкоджванне або прадухіленне ажыццяўлення палявання ў першую чаргу небяспечнае. Лес быў адкрыты, ёсць адкрыты і будзе адкрыты для ўсіх грамадзян. У той жа час людзі павінны мець на ўвазе, што ажыццяўленне палявання з’яўляецца дзейнасцю ад імя дзяржавы, і сваю падтрымку мае ў дбанні аб грамадскія інтарэсы – шкоды, нанесеныя дзікімі жывёламі, пагрозу рызыкі няшчасных выпадкаў на дарогах агульнага карыстання, АЧС. Закон утрымлівае палажэнні, якія даюць інструменты, каб клапаціцца пра дзяржаўныя інтарэсы».
Папраўка да Закона рэалізуе рашэнне Канстытуцыйнага суда ад 10 ліпеня 2014 г., якога не выканала кааліцыя ГП-ПСЛ. Законапраект улічвае захаванне маёмасных правоў уласнікаў зямельных участкаў, на якіх знаходзяцца паляўнічыя акругі, і абмяркоўвае шырокі спектр грамадскіх кансультацый па ўсталяванні межаў акруг.
Увядзенне гэтага закона прадугледжваюць выкананне:
1) рашэнне Канстытуцыйнага суда ад 10 ліпеня 2014 г. (КС за несумяшчальныя з Асноўным законам прызнаў існуючыя правілы не дазваляючыя ўладальніку або вечнаму карыстальніку нерухомасці выказаць меркаванне пра ўключэнне яе ў паляўнічую акругу і паказаў на недастаткова рэгуляваныя абавязацельствы прадстаўлення інфармацыі ўладальнікам маёмасці якая была ўключана ў паляўнічую акругу);
2) увядзенне прававых механізмаў для ўмацавання нагляду міністра АА над Асацыяцыяй польскіх паляўнічых (PZŁ) і дысцыплінуючых арандатараў і кіраўнікоў паляўнічых угоддзяў у парадку ажыццяўлення штогадовых планаў палявання.
У Законапраекце прадугледжваецца магчымасць выступлення ўласніка або вечнага карыстальніка маёмасці, ахопленай паляўнічай акругай у суд, каб усталяваць забарону палявання з-за яго рэлігійных перакананняў або маральных прынцыпаў (у любы час, уладальнік або карыстальнік можа папрасіць суд аб зняцце гэтай забароны). Гэта рашэнне ўяўляе сабой кампраміс паміж правамі ўласніка або карыстальніка, які выступае супраць палявання і неабходнасці рацыянальнага палявання, якое з’яўляецца складовай часткай аховы навакольнага асяроддзя.
Важнай зменай будзе магчымасць спыніць паляўнічаму гуртку дамову арэнды, калі ён не рэалізуе гадавога плану паляванняў на па меншай меры 80 адсоткаў у кожным з трох гадоў запар. Гэтае рашэнне таксама дапаможа ў барацьбе супраць АЧС.
Акрамя таго, у адпаведнасці з праектам папраўкі, сеймік ваяводства (у рэзалюцыі) будзе выконваць у межах ваяводства падзел угоддзяў на паляўнічыя акругі і гурткі, а таксама ўводзіць змены ў іх межах. Інфармацыя мае быць абвешчаныя на вэб-сайце маршалкоўскай управы або мэрый гарадоў. Згодна з праектам паправак, уладальнікі ці карыстальнікі змогуць пастаянна пытацца у маршалкоўскай управе пра кампенсацыі пры прыняцці паляўнічай сеткі акруг, што можа істотна абмежаваць яе выкарыстанне ў адпаведнасці з існуючымі правіламі.
Праект папраўкі таксама ўводзіць патрабаванні да раскрыцця інфармацыі ў дачыненні да калектыўнага палявання. Арандатары або кіраўнікі палявання павінны прадаставіць пісьмовае паведамленне аб планаваных калектыўных паляваннях: мэрыі гарадоў і лясніцтвы – прынамсі на 14 дзён раней. Гэтая інфармацыя мае быць прадастаўлена кампетэнтным органам мясцовага самакіравання для грамадскасці ў паведамленні або на вэб-сайце ва ўстанове – не пазней, чым на працягу пяці дзён з дня яе атрымання. Уладальнік, арандатар ці карыстальнік угоддзяў будзе мець магчымасць, не пазней, чым за 3 дні да пачатку калектыўнага палявання выказаць свой супраціў. Ён будзе прыняты пад увагу, але толькі тады, калі паляванне будзе пагражаць бяспецы або жыццю людзей. Гэтае рашэнне не адносіцца да індывідуальнага палявання – па тэхнічных прычынах было б немагчыма паведаміць загадзя любога ўладальніка маёмасці пра паляванне аднаго чалавека.
Згодна з праектам паправак, падкормка жывёл (асабліва калі гэта можа паўплываць на змяншэнне шкоды, нанесенай імі ў сельскагаспадарчых культурах і лясной гаспадарцы) будзе патрабавацца ад арандатараў і кіраўнікоў палявання дамоўленасці з уласнікам (уладальнікам або арандатарам) вызначэння месца на кармушку. У той жа час падкормка перастае быць абавязковай, калі будзе выконвацца ў залежнасці ад патрэбаў, напрыклад для таго, каб гарантаваць жывёлам выжыванне ў складаных умовах надвор’я (напрыклад, пры марознай зіме) або абмежавання шкодаў у сельскагаспадарчых культурах.
Акрамя таго, па зменах Дзяржаўная паляўнічая страж будзе абавязана супрацоўнічаць з Паліцыяй, Асацыяцыяй польскіх паляўнічых і Лясной стражай.
Міністр АА Ян Шышка, шматгадовы паляўнічы, звярнуўся да Леха Блёха, старшыні галоўнай рады Асацыяцыі польскіх паляўнічых і прыпамінае яму:
«Паляванне з’яўляецца элементам аховы навакольнага асяроддзя, у сэнсе закона азначае абарону паляўнічых жывёл (дзікіх жывёл) і гаспадаранне іх рэсурсамі ў адпаведнасці з прынцыпамі экалогіі і прынцыпамі рацыянальнай сельскай гаспадаркі, лесаводства і рыбалоўства. У адпаведнасці з вышэйпаказаным законам у Польшчы рэалізуецца мадэль палявання, якая на першую чаргу ставіць ахову і развядзенне жывёл, і толькі пасля яе набыццё. Гэтая мадэль заснавана на некалькіх здагадках:
1. Дзічына ў вольным стане, як дабро нацыянальнага значэння, з’яўляюцца ўласнасцю Дзяржаўнага скарбу.
2. Дзічына ў вольным стане, як дабро ўсёй краіны, знаходзіцца ва ўласнасці Дзяржаўнага скарбу.
3. Міністр нясе адказнасць за навакольнае асяроддзе і з’яўляецца вышэйшым органам дзяржаўнага кіравання ў галіне палявання.
4. Плошча краіны дзеліцца на паляўнічыя акругі, дзе «паляўнічая акруга гэта абшар для палявання».
5. Гаспадаранне дзікімі жывёламі базіруе на штогадовых планах палявання і доўгатэрміновых планах размнажэння.
6. Адзіная арганізацыя – Асацыяцыя польскіх паляўнічых – вядзе паляўнічую гаспадарку ад імя дзяржавы і выконвае іншыя задачы, пастаўленыя дзяржавай.
(…) Варта рашуча падкрэсліць, што сістэма палявання ў польскіх умовах мае дасканалую сістэму. Гэта адбываецца таму, што, у адрозненне ад сістэмы ліцэнзавання, танней і лепш прыстасавана да мазаікі сельскагаспадарча-ляснога асяроддзя і разбудаванай цывілізацыйнай інфраструктуры. Гэта стварае аптымальныя ўмовы для жывёл. Толькі сістэме паляўнічых акругаў можна прыпісаць садзейнічанне адносна высокай колькасці і відавому багаццю жывёл у Еўропе. Паказаны ў законе мінімальны памер паляўнічай акругі з’яўляецца гарантам належнага кіравання папуляцыямі дзікіх жывёл, таму што гэта магчыма толькі на вялікіх плошчах. Заканадавец даручыў вядзенне паляўнічай гаспадаркі АПП. Адна спецыялізаваная грамадская арганізацыя лепш абароніць інтарэсы сваіх членаў, але і дазваляе належны кантроль за дзейнасцю, якая ажыццяўляецца. Акрамя таго, з’яўляецца моцным голасам польскіх паляўнічых на міжнародным узроўні. Толькі як адзіная таксама мае магчымасць эфектыўнай барацьбы з афрыканскай чумой свіней. (…) Таму, з улікам вышэйсказанага, я лічу такую мадэль функцыянавання палявання ў краіне самай аптымальнай і не планую якіх-небудзь заканадаўчых змяненняў у гэтай галіне.
Darz Bór – Jan Szyszko.
Адам Вайрак:
– Хопіць, што паляўнічы палічыць, што ты мяшаеш яму ў паляванні, і будзе мець магчымасць выдаліць цябе з лесу. Такіх змен у законе аб паляванні хоча міністр. Шышка ўяўляе сабой кансерватыўнае лобі. Лічыць, што ўсюды і заўсёды трэба паляваць і гэта з’яўляецца самым важным у свеце! Паляўнічыя будуць не толькі ў стане выгнаць чалавека з лесу, які належыць дзяржаўнай казне, але і вытурыць уладальніка з яго зямлі. Хопіць палічыць, што мяшае паляваць паляўнічым. Уладальнік зямлі павінен будзе даказаць у судзе, што яго нязгода на палявання вынікае з рэлігійных вераванняў!
Кожны паляўнічы мог увайсці ў неабгароджаны прыватны ўчастак – 100 метраў ад будынкаў – і паляваць. Цяпер уладальнік павінен даказаць, што, напрыклад, яго рэлігійныя перакананні забараняюць паляванне, і таму не хоча каб хтосьці паляваў на яго ўласнай зямлі. Ёсць палажэнне аб «перашкодзе палявання». Але не сказана, якая можа быць гэта перашкода. Няма запісу, што гэта мае быць наўмыснае дзеянне. Калі няма запісу аб мэтазгоднасці дзеянняў, гэта можа датычыць кожнага: грыбніка, фатографа дзікай прыроды.
– Я не думаю, што ўсе паляўнічыя, пардон, прагныя ідыёты, – кажа Адам Вайрак. – Таму што вядома, што гэтае палажэнне будзе ў канчатковым рахунку супраць яго. Запіс пра перашкодзе паляванням цалкам мяняе доступ да лясоў. І не толькі таму, што яны змогуць выгнаць мяне з майго лугу. Гэта як ядзерная зброя ў руках паляўнічых, людзей, якія хочуць авалодаць нашымі лясамі! На маю думку, міністр Шышка, які так гучна пратэставаў супраць прыватызацыі лясоў, сёння дэ-факта хоча іх прыватызаваць.
У Польшчы налічваецца каля 100 тысяч паляўнічых.
Адам Кароль: Думаю, што перш за ўсё ўплыў на папраўкі да закона аб паляванні мае той факт, што міністр Шышка паляўнічы? Чаму папраўка да закона аб паляваннях ідзе супраць грамадзян Рэчы Паспалітай, якія не з’яўляюцца паляўнічымі (іх можна выгнаць з лесу, нават і яго ўладальніка, на падставе таго што перашкаджае ў паляванні)? Ці так у цэлым сфармуляванымі палажэннямі не будуць злоўжываць, так як іх інтэрпрэтацыя залежыць ад паляўнічых?
Ці гэтая папраўка ў адпаведнасці з Канстытуцыяй, калі права паляўнічага на забіванне мае прыярытэт над правамі грамадзян карыстацца лясамі?
Чаму планы паляванняў маюць быць вызваленыя ад ацэнкі ўздзеяння на навакольнае асяроддзе? Паляванне на аленяў або сарнаў мае ўплыў на на рэдкія і ахоўныя віды, такія як рысі і ваўкі.
Чаму ў паляванні могуць прымаць удзел дзеці паляўнічых? Ці міністру Шышка залежыць на тым, каб дзеці навучыліся забіваць і захапляцца дарослымі, якія страляюць безабаронных жывёл і атрымліваць асалоду ад іх смерці? Ці з’яўляецца гэта выхаваннем маладога пакалення ў духу прыязнасці са светам прыроды?
Гэта фермеры, не выконваючы правілаў і палажэнняў біяасекурацыі, нясуць адказнасць за распаўсюд віруса АЧС – кажуць паляўнічыя. АПП запэўнівае, што паляванне на дзікоў ажыццяўляецца на пастаяннай аснове і ў адпаведнасці з планам. Паляўнічыя бароняцца такім чынам ад абвінавачання іх саміх у тым, што не спраўляюцца са сваімі абавязкамі ў барацьбе з АЧС, а міністр сельскай гаспадаркі сказаў, што АПП трэба распусціць. У адпаведнасці з прынцыпамі Галоўнага ветэрынара пры ажыццяўленні санітарных забойстваў тэрмін іх рэалізацыі не павінен быць даўжэйшы чым да 20 снежня 2016 года.
„Добрая змена” ў руках „спецыялістаў” рашае, каго забіць, каго з’есці, каго выгнаць з уласнага поля?
Міраслава Канстанчук
