– Lubię idealizować sobie swoje bytowanie – opowiada Doroteusz Fionik, założyciel i kustosz prywatnego muzeum historyczno-etnograficznego. – Jadąc ciągnikiem śpiewam Tam po majowuj rosi, tak jak mój dziadek, gdy wiózł mnie wozem na pole i śpiewał Ponad liesom, ponad łuhom. Takich obrazów z dzieciństwa się nie zapomina.
Jego zainteresowanie historią, etnografią i kulturą Białorusinów na Podlasiu wypływa z autentycznej pasji i głębokiej miłości do korzeni. Już w dzieciństwie nie mógł się oprzeć pokusie, by wbrew zakazom babci Anastazji nie zaglądać do jej kuferka, pełnego starych fotografii, dokumentów, listów i monet. Te okruchy przeszłości stanowiły dla niego prawdziwe skarby. Dziś także całe swoje życie podporządkowuje jednej idei – utrwaleniu i propagowaniu wartości Małej Ojczyzny, w której przyszło mu się urodzić i wychować.
Studziwody zawsze były małą wsią, która w latach 50. XX wieku weszła w skład Bielska Podlaskiego jako jego dzielnica, zachowując jednak wiele z dawnego klimatu. Do dziś tutejsi gospodarze do pracy w polu wykorzystują konie, a także kultywują obrzędy ludowe, związane ze świętami cerkiewnymi i agrarnym cyklem rocznym. Ten żywy kontekst elementów kultury tradycyjnej i umiejscowienie na pograniczu świata wiejsko-miejskiego przysparza muzeum wyjątkowych walorów.
W niebie radują się moi przodkowie
Chata, w której mieści się Muzeum Małej Ojczyzny, składa się z dwóch części. Izba mieszkalna to typowe wnętrze wiejskiego domu z okresu międzywojennego – ceglano-gliniany piec, pokut’, czyli święty kąt z ikonami, stół i ławy. Przy piecu i w sieni zgromadzono wiele przedmiotów codziennego użytku. W dawnej komorze znalazła miejsce natomiast mała galeria, służąca wystawom czasowym. W drugim domu, mieszczańskim, wyeksponowane są przedmioty w wykopalisk archeologicznych, przeprowadzonych pod tą posesją.
W ścianach domku, gdzie mieszkali dziadkowie pana Doroteusza, rozbrzmiewają stare, białoruskie pieśni, odbywają się wystawy i wernisaże, a dzieci i młodzież poznają starodawne obrzędy i zwyczaje swoich przodków.
– Gdy dziś naszą zagrodę odwiedzają uczniowie, studenci, osoby z kraju
i zza granicy, na pewno w niebie radują się moi przodkowie – mówi Doroteusz Fionik. – Radują się, bo ich trud nie obrócił się w niwecz. Nie stał się garścią popiołu, rozrzuconego na wietrze czy budulcem dla nowobogackich. Radują się, bo te ściany nadal koją dusze, spragnione kontaktu z tradycyjną prostotą. Są miejscem ważnych rozmów, edukacji dzieci, młodzieży i dorosłych, ich uwrażliwiania.
Jako historyk i etnograf jest niezmordowany w poszukiwaniu i utrwalaniu dziedzictwa przeszłości. Jest autorem i współautorem licznych książek i artykułów poświęconych historii regionu, założycielem i wydawcą kwartalnika krajoznawczego-kulturalnego Bielski Hostineć, a także organizatorem festiwalu podlasko-poleskiego Tam po majowuj rosi. Jest laureatem nagrody im. Oskara Kolberga.
Co roku do Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach zjeżdżają artyści z kraju i zagranicy, by śpiewać, tańczyć, rzeźbić i na różne sposoby krzewić piękno kultury ludowej. Drewniane ściany rozbrzmiewają śpiewem, na zapiecku przesiadują dzieci, a pod oknami gromadzą się tłumy ciekawskich, by zobaczyć rekonstrukcję tradycyjnych obrzędów weselnych. Jednak tradycje, by były wciąż żywe, nie mogą być zamykane w czterech ścianach. Kilka lat temu muzeum wskrzesiło tradycję korowodów wiosennych w okolicznych miejscowościach. Tak jak dawniej przez wieś przechodzi barwny pochód śpiewaków, którzy wykonują tradycyjne pieśni wiosenne i żniwne oraz pokazują obrzędy związane z pracami polowymi.
Tradycja nie jest jednak tylko martwym rytuałem, jest sposobem życia Doroteusza Fionika. Z żoną Elżbietą i dziećmi rozmawia w domu w języku swoich przodków, czyli ruskim podlaskim. Twierdzi, że z ust i serc rodziców dziecko powinno słyszeć słowa i melodykę języka ojczystego. – Mieszkając nie na pustyni i mając stały dostęp do mediów, i tak się nauczy języka kraju, w którym mieszka. Dla takiego dziecka słowo tolerancja nie będzie pustym frazesem.
Podlasie od zawsze było obszarem pogranicza, ścierania się różnych kultur, wyznań i języków. Tutaj słowo „tolerancja” nabiera specjalnego znaczenia, bowiem ten inny, różny od nas, nie mieszka gdzieś daleko, lecz za płotem. Jest naszym sąsiadem, współpracownikiem, znajomym. Nasza mała ojczyzna bez któregokolwiek z nich byłaby niepełna, niekompletna, bowiem wszyscy mieszkańcy tej ziemi wnoszą własny, niepowtarzalny wkład w kształtowanie jej oblicza.
Zachować pamięć o przeszłości
Od kilku lat stowarzyszenie działające przy muzeum wciela w życie projekt upamiętnienia społeczności żydowskiej Bielska Podlaskiego. Mimo iż nasi „bracia starsi w wierze” żyli tu od kilkuset lat, a przed wojną stanowili około trzydziestu procent mieszkańców miasta, ich kultura jest bielszczanom kompletnie nieznana. Doroteusz Fionik zorganizował cykl wykładów poświęconych bielskim Żydom, warsztaty dla dzieci i młodzieży, pojawiły się publikacje poświęcone wkładowi, jaką do lokalnej kultury wnieśli wyznawcy religii mojżeszowej. W miejscu, gdzie przed wojną stała synagoga, naprzeciwko bramy do getta, stanęła tablica upamiętniająca bielskich Żydów.
Świat Małej Ojczyzny Doroteusza Fionika przepojony jest ciepłem i wrażliwością na drugiego człowieka. – U ludzi chrześcijańskiego Wschodu – podkreśla – może bardziej niż tych z kręgu kultury łacińskiej, zachowało się, coraz mniej modne obecnie, pojęcie pokory. A pokora wyrasta z wrażliwości, odrzucenia własnego ja i pochylenia czoła nad racjami innych. Pokorny jest człowiek, który stara się żyć zgodnie z rytmem przyrody, z rytmem zapisanym w duchowym testamencie przez swych przodków.
Muzeum Małej Ojczyzny wpisało się na trwałe w krajobraz kulturalny Bielska Podlaskiego, stając się jedną z jego wizytówek i symboli. Studziwody zaczęły przyciągać ludzi zainteresowanych kulturą tej ziemi.
Ewa Zwierzyńska ■
Thank you for another informative site. Where else could I get that type of info written in such a perfect way? I have a project that I am just now working on, and I’ve been on the look out for such information.
VLbWar Really appreciate you sharing this blog post.Thanks Again. Awesome.
“Thanks a lot for the blog article.Really looking forward to read more. Keep writing.”
Fantastic article. Much obliged.
‘m very impressed with the quality of the information displayed here on your blog.Some of the topics you mentioned I didn’t know about and this has helped me to further my understanding of this topic. Thank you for putting this informative blog post together. I’ll bookmark your blog and visit again soon
Fajna strona, mam nadzieję, że będzie rozwijać się w przyszłości.
I must voice my appreciation for your generosity for those people who must have help with that area. Your personal dedication to passing the solution all over came to be surprisingly significant and has encouraged girls like me to arrive at their goals. Your interesting recommendations indicates a lot to me and somewhat more to my office workers. Thanks a lot; from everyone of us.
There may be noticeably a bundle to learn about this. I assume you made sure nice points in features also.
Spot on with this write-up, I truly think this web site needs much more consideration. I抣l in all probability be again to read much more, thanks for that info.
I am glad for writing to make you understand of the magnificent discovery my cousin’s daughter obtained viewing your site. She came to find several pieces, with the inclusion of what it is like to possess an amazing teaching character to get certain people really easily grasp specified grueling subject matter. You really did more than our own expectations. I appreciate you for coming up with such valuable, safe, revealing and also cool tips about this topic to Lizeth.
It’s best to take part in a contest for the most effective blogs on the web. I will advocate this website!
Would you be all for exchanging links?
I wish to show my love for your kindness for those people that actually need guidance on this important area of interest. Your very own commitment to passing the solution along has been definitely effective and has continuously allowed many people much like me to realize their dreams. Your personal important guidelines indicates a lot to me and additionally to my office colleagues. Many thanks; from all of us.
very nice publish, i actually love this web site, keep on it
Your home is valueble for me. Thanks!?
A big thank you for your blog post. Keep writing.
Whats up! I simply want to give a huge thumbs up for the nice information you might have right here on this post. I shall be coming back to your blog for more soon.
It抯 onerous to find knowledgeable people on this subject, however you sound like you realize what you抮e speaking about! Thanks
There are actually plenty of details like that to take into consideration. That is a great point to convey up. I offer the ideas above as common inspiration however clearly there are questions like the one you convey up where crucial factor will probably be working in sincere good faith. I don?t know if best practices have emerged around things like that, however I am certain that your job is clearly identified as a good game. Each boys and girls feel the impression of only a moment抯 pleasure, for the rest of their lives.
very good post, i certainly love this website, keep on it
A lot of thanks for your whole work on this blog. My niece take interest in setting aside time for research and it’s really easy to see why. My spouse and i notice all concerning the powerful tactic you render informative ideas through the blog and in addition foster participation from some others about this subject matter so our daughter is actually starting to learn a great deal. Have fun with the remaining portion of the year. You have been carrying out a fantastic job.
Aw, this was a really nice post. In idea I wish to put in writing like this moreover ?taking time and precise effort to make an excellent article?however what can I say?I procrastinate alot and in no way appear to get one thing done.
I抎 must examine with you here. Which isn’t one thing I often do! I enjoy studying a post that may make people think. Also, thanks for allowing me to comment!
After research just a few of the blog posts on your website now, and I actually like your manner of blogging. I bookmarked it to my bookmark website list and shall be checking back soon. Pls take a look at my web page as properly and let me know what you think.
I抦 impressed, I need to say. Actually hardly ever do I encounter a blog that抯 both educative and entertaining, and let me tell you, you will have hit the nail on the head. Your concept is outstanding; the issue is something that not sufficient people are talking intelligently about. I’m very completely satisfied that I stumbled throughout this in my search for something relating to this.
I and my guys were actually examining the best guides found on the website and then then developed a terrible feeling I never thanked the blog owner for those secrets. These young men appeared to be certainly passionate to read through all of them and have in effect in reality been making the most of these things. Thank you for getting really thoughtful and then for settling on such exceptional tips millions of individuals are really needing to understand about. My personal honest regret for not saying thanks to earlier.
Aw, this was a really nice post. In thought I wish to put in writing like this moreover ?taking time and precise effort to make a very good article?but what can I say?I procrastinate alot and certainly not seem to get something done.
You need to participate in a contest for among the best blogs on the web. I will suggest this website!
My wife and i were absolutely thrilled that Louis managed to carry out his studies via the ideas he acquired while using the blog. It’s not at all simplistic to simply continually be offering tips and tricks which often people may have been making money from. And we all take into account we’ve got the writer to appreciate for this. The most important illustrations you made, the simple site menu, the friendships your site make it possible to create – it is everything unbelievable, and it’s really assisting our son in addition to our family reason why that issue is thrilling, which is certainly unbelievably mandatory. Thanks for all the pieces!
Wow, great blog post.Much thanks again. Fantastic.
There are some fascinating deadlines in this article but I don抰 know if I see all of them heart to heart. There’s some validity however I’ll take hold opinion till I look into it further. Good article , thanks and we want extra! Added to FeedBurner as nicely
An attention-grabbing dialogue is value comment. I think that it’s best to write more on this matter, it might not be a taboo subject however generally people are not enough to talk on such topics. To the next. Cheers
There is noticeably a bundle to find out about this. I assume you made certain nice factors in features also.
Can I simply say what a aid to search out somebody who actually is aware of what theyre speaking about on the internet. You undoubtedly know methods to carry a problem to mild and make it important. More individuals have to read this and understand this aspect of the story. I cant believe youre not more common because you definitely have the gift.
You made some decent points there. I looked on the internet for the problem and found most people will associate with together with your website.
You need to participate in a contest for top-of-the-line blogs on the web. I’ll recommend this website!
I would like to show some appreciation to this writer for bailing me out of this type of circumstance. Right after checking throughout the search engines and getting recommendations which are not pleasant, I believed my life was well over. Living without the presence of answers to the problems you have solved by means of the website is a crucial case, as well as the kind which may have badly damaged my career if I had not noticed the website. Your actual ability and kindness in taking care of all the stuff was important. I don’t know what I would have done if I hadn’t come across such a subject like this. It’s possible to at this time look forward to my future. Thanks a lot very much for the expert and amazing help. I will not be reluctant to suggest your blog to anybody who wants and needs guidelines on this subject.
I found your weblog site on google and check just a few of your early posts. Proceed to keep up the excellent operate. I just additional up your RSS feed to my MSN News Reader. Searching for forward to studying more from you later on!?
very nice publish, i definitely love this website, carry on it