Na pole Kareja w Studziwodach zbliżał się osobliwy pochód. Na przedzie szedł mistrz ceremonii – Dorofej, ubrany w chłopską, lnianą koszulę i żupan. Na rękach trzymał obrzędowe ciasto – korowaj, położone uroczyście na haftowanym ręczniku. Asystowało mu dwóch mężczyzn. Pierwszy w oficerkach po kolana niósł ikonę św. Jerzego, drugi – w słomkowym kapeluszu, łapciach z łyka i onucach, trzymał w glinianym garnuszku święconą wodę i kropidełko związane z kłosów. Drugi korowaj, a właściwie niewielki korowajczyk, niosła starsza kobieta, przystrojona na głowie w przepaskę, z której sterczały dwa „rogi”, zrobione z garści kogucich piór. To ona intonowała stare, obrzędowe pieśni, przywołujące wiosnę. Za nimi kolumna ludzi, niczym pochód pierwszomajowy, ubrani w tradycyjne stroje podlaskich Białorusinów, małe dziewczynki w białych chusteczkach na głowie i fartuszkach, chłopcy przepasani tkanymi z kolorowych nici krajkami.
Pogoda nie mogła się zdecydować, czy ten majowy dzień ma być słoneczny i piękny, czy pochmurny i deszczowy. Wiatr gonił po niebie kłęby ołowianych chmur, spod których momentami błyskało słońce, szarpał powłóczystymi spódnicami kobiet, porywając ze sobą słowa pieśni i długie włosy oraz brodę batiuszki Siergieja.
Pochód zatrzymał się przy polu, na którym już wschodziło żyto. Zielone ździebełka, szarpane wiatrem raz w jedną, raz w drugą stronę, przypominały aksamitny dywan, który w zależności od tego, w którą stronę pociągnęło się po nim dłonią, przybierał matowy lub błyszczący odcień. To żyto było tu najważniejsze, od urodzaju zależał bowiem byt, a nawet fizyczne przetrwanie całej rodziny. Tak było przez setki lat, dlatego co roku podlascy chłopi wylegali całymi rodzinami na pole, by za pomocą modlitw, obrzędów, pieśni i magicznych słów zaklinać urodzaj.
Dziewczęta zaczęły śpiewać obrzędową pieśń do św. Juryja:
Swiaty Jury Ryhore
pujdy do Boha po kluczy
i odomkny ziemlicu
i wypust wypust trawicu
prykryj ziemlicu trawoju
a derewo listoczkom
nas mołodeńkich winoczkom
jak nastane misiac maj
pożynem woły pasti w haj
tam zilieczka narwemo
sobi winoczki sowjemo
i na hołowku złożymo
i do tanoczka pujdemo.
– Elu, chodź tutaj! – woła żonę Dorofiej – ojciec Siergiej pobłogosławi nasze żyto, aby rodziło nam na chleb. Głos Dorofieja jest uroczysty. Wszyscy odczuwają powagę momentu. Za chwilę dokona się Wielkie – sam Bóg, a następnie święty Jerzy zejdą z nieba, by spojrzeć na pole rodziny Fioników. To nie jest zabawa ani historyczna rekonstrukcja. To życie Dorofieja i jego rodziny. Do rodziców przybiega ich kilkuletni syn Eliasz. W słomkowym kapeluszu, lnianej koszulinie i na bosaka wygląda jak żywcem wyjęty ze starych fotografii.
– Wo imia Otca, i Syna, i Ducha Swiataho – zaczyna ojciec Siergiej i na trzy strony świata kropi pole święconą wodą. Wszyscy śpiewają Christos Woskriesie, wielkanocny hymn cerkiewny: Chrystus zmartwychwstał i śmiercią śmierć pokonał, żyjącym w grobach życie dał. Zwycięstwo życia nad śmiercią, wiosny nad zimą, nadziei nad zwątpieniem.
Za chwilę na polu odbędą się archaiczne ludowe obrzędy, które powtarzane są tutaj co roku od setek, a może nawet tysięcy lat. Ich geneza sięga głęboko w przeszłość, do czasów przedchrześcijańskich, kiedy to zamiast św. Jerzego czczono słowiańskiego boga Jaryłę. Opiekował się on zasiewami i odpowiadał za urodzaj na polach. Od słowotwórczej formy „jar” pochodzą takie słowa, jak „jare”, czyli wczesne, wiosenne, a także „jurny” – silny, zdrowy. Pogański początek nowego roku przypadał na wiosnę, gdy przyroda budziła się do nowego życia i wypuszczała zieleń. Często przewijał się motyw zastępowania starego Jaryły przez młodego.
Św. Jerzy jako opiekun zasiewów i bydła doskonale wpisał się w ten schemat. Podobnie jak Jaryła włada grzmotami, które „otwierają ziemię” i pobudzają wzrost roślin. Obaj przedstawiani są jako młodzieńcy w białej szacie, dosiadający białego konia. Tak też wygląda ikona św. Jerzego, trzymana uroczyście na haftowanym ręczniku – wojownik dosiadający białego konia zabija za pomocą kopii wijącego się u jego stóp smoka. Jest to oddźwięk legendy europejskiej, przybyłej na nasze tereny podczas wypraw krzyżowych. Opowiada ona o złym smoku, który swoje gniazdo uwił na źródle, wskutek czego mieszkańcy miasta nie mogli pobierać wody. Codziennie musieli ubłagać smoka, aby raczył zejść ze źródła i umożliwić nabranie wody. W tym celu poświęcano mu jedną owcę. Gdy owiec zabrakło, musiano oddawać mu dziewczynę, którą wybierano, rzucając losy. Gdy pewnego dnia los wskazał księżniczkę, król wpadł w rozpacz. Wtedy pojawił się św. Jerzy, którzy stoczył walkę ze smokiem i uratował księżniczkę i miasto. Na ikonach smok reprezentuje złe moce, które święty pokonuje własną odwagą i siłą. Święty Jerzy był patronem wielu zakonów rycerskich, ale też rolników i bydła. W dniu jego wiosennego święta chłopi po raz pierwszy wypuszczali bydło na pole. Opieka nad krowami to spadek po innym bogu – Welesie, który miał w swej pieczy zwierzęta hodowlane.
Magia obrzędów u ludów pierwotnych pod każdą szerokością geograficzną, czy są to syberyjscy szamani, czy Indianie z Puszczy Amazońskiej, zasadza się na podobnych zasadach. Wiąże się ona z wiarą w moc wypowiedzianego słowa, które może kształtować rzeczywistość. Czy rzeczywiście współczesny człowiek odszedł daleko od tych wierzeń i zwyczajów? Czy składanie życzeń noworocznych bądź urodzinowych to tylko martwy rytuał, czy tkwi w nim ziarno wiary w to, że słowo błogosławieństwa potrafi wpłynąć na naszą przyszłość?
Dorofiej ruszył na obrzędowy obchód wokół pola w towarzystwie ikony św. Jerzego oraz korowaja – ciasta pełnego magii i symboliki, obrazującego pełnię i jedność kosmosu. To symboliczne stawianie ogrodzenia wokół zasiewów dawało przy okazji gospodarzowi możliwość obejrzenia i oceny postępów wegetacji. Wraz z nim idzie jego rodzina, żona i dzieci rozrzucają na polu skorupki wielkanocnych jajek, co ma zapewnić żyzność gleby. Zakopują na polu kości pozostałe ze stołu wielkanocnego. To ślady prasłowiańskiej ofiary dla Matki Ziemi. Żeby coś z niej wziąć, trzeba najpierw dać. Nie można Ziemi eksploatować bezkarnie i bez opamiętania.
Huuuuuu! Huuuuuuu! – grupka starszych kobiet woła w niebo, przykładając dłonie do ust zwinięte na kształt wzmacniającej tuby. Wołają świętego. Chcą by przyszedł i pobłogosławił pole, dlatego okrzyki muszą być głośne, aby dolecieć do niebieskich kręgów. „Wyhukiwanie” przeplata się z monotonnymi, śpiewanymi na dwóch nutach, pieśniami, składającymi się z powtarzanych w kółko zwrotek, zaklinających urodzaj:
…aby żytko pięknie rosło
…aby pięknie rosło…
…aby wiatr go nie łamał
…aby wiatr go nie łamał
…aby grad go nie zbijał
…aby go nie zbijał.
…aby kłosy były pełne
…aby kłosy były pełne
Robiły to od wielu lat, od zawsze. Nauczyły się tego od swoich matek i babek. Wszystko się toczy jak w wielkim kołowrocie. Kobiety śpiewają i nawołują, mężczyzna w słomkowym kapeluszu i łapciach kropi zbożowym kropidełkiem, dzieci rozrzucają skorupki, gdy niespodziewanie wiatr się wzmógł, chmury pociemniały, kogucie pióra i kolorowe wstążki na głowie poderwały się do góry. Nagle – gruch! Gdzieś w oddali uderzył pierwszy wiosenny grom.
Gospodarz w pewnej chwili zatrzymuje się i stawia swój korowaj na polu. Wybujałe źdźbła żyta zakrywają go całkowicie. To dobra wróżba.
– Korowaj się schował! – krzyczą wszyscy radośnie. – Będzie urodzaj!
Mężczyzna w łapciach opowiada o dawnych zwyczajach w swojej wsi Lelikowo (Polesie białoruskie). Skoro świt cała wiejska kawalerka szła na pole, rozbierała się do naga i taczała po porannej rosie, ale taczać się mogły tylko zdrowe i silne chłopaki. Magiczne siły działały w obie strony – ziemia użyczała swej mocy ludziom, ale również ludzie udzielali swoich właściwości zbożu, więc chłopcy słabowici czy chorzy mogliby niechcący „osłabić zboże”. Poza tym kontakt z ziemią miał wpływać na zdrowie, ziemia miała wyciągać bóle pleców i sprawiać, że podczas żniw nie bolał kręgosłup. Kawalerowie taczali się, dopóki ich ciała nie były całe mokre od rosy. Obok działania dobroczynnego ziemi to właśnie rosa-woda niosła największe błogosławieństwo.
Na polu Kareja może się taczać każdy, kto chce. Tacza się gospodarz i jego dzieci, tacza się żona i dalsza rodzina, taczają się uczestnicy uroczystości i zaproszeni goście, a także każdy, kto ma na to ochotę, z jedyną wszak różnicą – uczestnicy zbiorowego taczania się nie zdejmują z siebie garderoby.
Zarówno ci, którzy wierzą, jak i niewierzący, uczestnicy i obserwatorzy, taczający się i nietaczający – zaczynają wspólną ucztę. Oto nastaje czas świętowania, weselenia się, głośnych śmiechów i pląsania po łąkach i polach. Haftowany ręcznik zamienia się w obrusik rozłożony wprost na ziemi. Na nim lądują najprostsze potrawy – jajka, kiełbasa, chleb, pomidory. Kieliszeczki napełniane tutejszą „samohonką” przechodzą z rąk do rąk, ale i tak najważniejszy jest korowaj. Rozłamany i rozdzielony pomiędzy wszystkich uczestników święta jednoczy na podobieństwo kosmicznej eucharystii. Korowaj to nie jest zwykłe ciasto i warto o tym pamiętać.
Ewa Zwierzyńska ■
I am extremely impressed with your writing abilities as smartly as with the layout in your blog. Is that this a paid subject matter or did you modify it your self? Either way keep up the nice quality writing, it’s uncommon to see a great blog like this one today..
3v6hIo This very blog is obviously awesome and also informative. I have chosen a lot of interesting things out of this amazing blog. I ad love to return over and over again. Thanks a bunch!
Im grateful for the blog article.Really looking forward to read more.
Really informative article.Really thank you! Cool.
Good internet site you’ve got here
Im obliged for the article post.Much thanks again. Will read on…
My coder is trying to convince me to move to .net from PHP.
I have always disliked the idea because of the expenses.
But he’s tryiong none the less. I’ve been using
Movable-type on various websites for about a year and am nervous about switching to another
platform. I have heard very good things about blogengine.net.
Is there a way I can import all my wordpress posts into it?
Any help would be really appreciated!
Sweet blog! I found it while searching on Yahoo News.
Do you have any tips on how to get listed in Yahoo News?
I’ve been trying for a while but I never seem to get there!
Thanks
I think this is among the most significant information for me.
And i am glad reading your article. But should remark on few general things, The website style is wonderful,
the articles is really nice : D. Good job, cheers
I really liked your article post.Really looking forward to read more. Really Cool.
Thank you for every other magnificent post. Where else
may just anyone get that type of information in such a perfect method of writing?
I’ve a presentation subsequent week, and I am on the search for such information.
I was suggested this website by my cousin.
I’m not sure whether this post is written by him as nobody else know such
detailed about my difficulty. You are amazing! Thanks!
I’m really enjoying the theme/design of your web site.
Do you ever run into any internet browser
compatibility issues? A couple of my blog visitors have complained about my website not operating correctly
in Explorer but looks great in Opera. Do you have any solutions to help fix this
problem?
Hi there just wanted to give you a quick heads up. The words in your article seem to be running off the screen in Safari.
I’m not sure if this is a format issue or something to do with web browser compatibility
but I figured I’d post to let you know. The layout look great though!
Hope you get the issue solved soon. Thanks
An interesting discussion is worth comment. I believe that it is best to write more on this topic, it might not be a taboo topic but usually individuals are not enough to talk on such topics. To the next. Cheers
There may be noticeably a bundle to know about this. I assume you made certain good factors in options also.
Hello! I just wanted to ask if you ever have any
trouble with hackers? My last blog (wordpress) was hacked
and I ended up losing months of hard work due to no data backup.
Do you have any methods to prevent hackers?
Your place is valueble for me. Thanks!?
magnificent submit, very informative. I’m wondering why the opposite
experts of this sector don’t understand this. You must proceed your writing.
I’m confident, you have a great readers’ base already!
Would you be interested by exchanging hyperlinks?
I happen to be commenting to make you know of the notable encounter our princess gained studying your webblog. She discovered several things, most notably how it is like to possess an excellent coaching style to have many people without hassle learn about selected impossible subject areas. You actually surpassed my expected results. I appreciate you for distributing such precious, trusted, edifying not to mention fun tips about this topic to Mary.
Thanks a lot for the blog article. Really Cool.
I as well as my pals have been following the excellent procedures located on your web site and suddenly came up with a horrible feeling I had not expressed respect to the blog owner for those techniques. All the young men were definitely happy to learn all of them and have now simply been taking pleasure in them. Many thanks for truly being simply thoughtful as well as for settling on this form of remarkable ideas millions of individuals are really eager to understand about. My personal honest apologies for not expressing appreciation to sooner.
Do you mind if I quote a few of your articles as
long as I provide credit and sources back to your site?
My website is in the very same area of interest as
yours and my visitors would certainly benefit
from some of the information you provide here. Please let me know if this alright with you.
Thanks!
It’s really a great and helpful piece of info.
I’m satisfied that you just shared this useful information with
us. Please stay us informed like this. Thanks for sharing.
Today, I went to the beachfront with my kids. I found a sea shell
and gave it to my 4 year old daughter and said “You can hear the ocean if you put this to your ear.” She put the shell to her
ear and screamed. There was a hermit crab inside and it
pinched her ear. She never wants to go back!
LoL I know this is entirely off topic but I had to tell someone!
Appreciation to my father who told me concerning this weblog, this webpage is truly awesome.
I seriously love your blog.. Pleasant colors &
theme. Did you make this web site yourself?
Please reply back as I’m planning to create my own personal site and would like to learn where you got
this from or exactly what the theme is called.
Kudos!
Howdy! Do you know if they make any plugins to help with Search Engine Optimization? I’m
trying to get my blog to rank for some targeted keywords but I’m not seeing very good results.
If you know of any please share. Many thanks!
I抎 need to verify with you here. Which isn’t one thing I often do! I take pleasure in reading a publish that can make folks think. Also, thanks for permitting me to comment!
Hello everyone, it’s my first pay a visit at this site, and piece of writing is in fact fruitful designed for me, keep
up posting these content.
I think this is among the most important info for me. And i’m glad reading your article.
But should remark on few general things, The web site style is wonderful, the articles is really great :
D. Good job, cheers
Hello there, I discovered your website via Google whilst looking for a related topic, your
web site got here up, it seems good. I have bookmarked
it in my google bookmarks.
Hello there, simply was alert to your blog through Google, and
located that it’s truly informative. I’m going to be careful for brussels.
I’ll be grateful when you continue this in future.
Many other people can be benefited out of your writing.
Cheers!
I like what you guys tend to be up too. This type of clever work and exposure!
Keep up the awesome works guys I’ve included you guys to my own blogroll.
WONDERFUL Post.thanks for share..more wait .. ?
I’m not sure why but this web site is loading extremely slow for
me. Is anyone else having this problem or is it a issue on my end?
I’ll check back later on and see if the problem still exists.
Quality articles is the secret to attract the viewers to
go to see the web page, that’s what this site is providing.
Hi friends, its impressive piece of writing concerning
tutoringand completely explained, keep it up all the time.
This website is known as a stroll-via for all of the data you needed about this and didn抰 know who to ask. Glimpse right here, and also you抣l undoubtedly discover it.
I must show my appreciation for your kindness for those who have the need for guidance on this study. Your special dedication to getting the message all around came to be unbelievably advantageous and have without exception empowered guys much like me to realize their ambitions. This useful facts denotes so much to me and even more to my office colleagues. With thanks; from everyone of us.
Hello! I simply wish to give you a huge thumbs up for the excellent information you’ve got
here on this post. I will be returning to your
web site for more soon.
Greetings! Very helpful advice in this particular post!
It is the little changes that make the greatest changes.
Thanks a lot for sharing!
you could have an amazing blog here! would you prefer to make some invite posts on my weblog?
Spot on with this write-up, I actually think this web site wants far more consideration. I抣l in all probability be again to learn rather more, thanks for that info.
My wife and i got quite joyful Michael managed to finish up his investigations while using the precious recommendations he got through your weblog. It is now and again perplexing to simply continually be making a gift of solutions that some people have been trying to sell. We really take into account we’ve got the writer to appreciate because of that. The main explanations you made, the straightforward web site menu, the relationships you can aid to foster – it’s many impressive, and it’s really letting our son and our family do think that matter is satisfying, and that’s quite fundamental. Thanks for the whole thing!
I found your weblog site on google and examine a few of your early posts. Continue to maintain up the excellent operate. I just additional up your RSS feed to my MSN News Reader. Seeking ahead to studying more from you later on!?
Awesome! Its really awesome article, I have got much clear idea regarding from
this paragraph.
I was very happy to seek out this net-site.I needed to thanks to your time for this wonderful learn!! I definitely having fun with each little little bit of it and I’ve you bookmarked to check out new stuff you blog post.
What i do not understood is if truth be told how
you are not actually a lot more neatly-preferred than you might be now.
You are so intelligent. You recognize thus significantly
relating to this topic, made me personally imagine it from so many numerous angles.
Its like women and men aren’t interested unless it’s something to
do with Girl gaga! Your own stuffs great. Always take care
of it up!
Say, you got a nice blog.Really thank you! Fantastic.
Yesterday, while I was at work, my cousin stole my iPad and tested to see if it can survive a
30 foot drop, just so she can be a youtube sensation. My apple ipad is now
broken and she has 83 views. I know this is completely off topic but I had to share it with someone!
Very energetic post, I enjoyed that a lot. Will there be a part 2?
Your home is valueble for me. Thanks!?
Hi, its nice post concerning media print, we all be aware
of media is a great source of information.
Nice blog here! Also your site loads up fast!
What web host are you using? Can I get your affiliate link to your host?
I wish my site loaded up as quickly as yours lol
Thanks , I’ve recently been looking for info about this
topic for ages and yours is the best I have found out so far.
However, what in regards to the bottom line?
Are you positive in regards to the source?
Hurrah! Finally I got a web site from where I
know how to actually get helpful data concerning my study and knowledge.
Sweet blog! I found it while browsing on Yahoo News.
Do you have any suggestions on how to get listed in Yahoo News?
I’ve been trying for a while but I never seem to get there!
Many thanks
It is best to participate in a contest for probably the greatest blogs on the web. I’ll suggest this website!
Aw, this was a really nice post. In idea I wish to put in writing like this additionally ?taking time and actual effort to make an excellent article?however what can I say?I procrastinate alot and under no circumstances seem to get one thing done.
I am genuinely thankful to the owner of this
website who has shared this enormous post at at this place.
Wow, awesome blog layout! How long have you been blogging
for? you made blogging look easy. The overall look of your website is fantastic, let alone the content!
I have been browsing on-line greater than 3 hours nowadays, but I never
discovered any interesting article like yours.
It is lovely value sufficient for me. In my opinion, if all
webmasters and bloggers made excellent content as you did, the internet shall be much more
useful than ever before.
After I initially commented I seem to have clicked on the -Notify me when new comments are added- checkbox and from now on whenever a comment is added I
receive 4 emails with the exact same comment. Is there an easy method
you can remove me from that service? Cheers!
Very descriptive blog, I enjoyed that a lot. Will there be a
part 2?
Aw, this was a really nice post. In idea I wish to put in writing like this additionally ?taking time and precise effort to make a very good article?however what can I say?I procrastinate alot and in no way appear to get one thing done.
I precisely wanted to say thanks again. I am not sure what I might have taken care of in the absence of these tips and hints provided by you over that question. It had become an absolute intimidating setting in my position, but being able to view the specialized avenue you resolved the issue made me to leap with contentment. I will be happy for this support and thus sincerely hope you recognize what a great job you are always accomplishing teaching many people with the aid of your web blog. I am certain you’ve never met any of us.
very nice publish, i actually love this website, carry on it
Good day! I simply wish to give a huge thumbs up for the nice data you’ve right here on this post. I will likely be coming again to your weblog for extra soon.
Howdy! I just would like to give a huge thumbs up for the good info you might have right here on this post. I might be coming again to your weblog for more soon.
I抦 impressed, I have to say. Actually hardly ever do I encounter a weblog that抯 both educative and entertaining, and let me let you know, you’ve hit the nail on the head. Your concept is outstanding; the difficulty is something that not enough people are talking intelligently about. I’m very happy that I stumbled throughout this in my seek for one thing relating to this.
It is best to take part in a contest for top-of-the-line blogs on the web. I’ll suggest this web site!
Great post. I used to be checking continuously this weblog and I’m inspired!
Extremely useful information specifically the final phase 🙂 I maintain such info a lot.
I was looking for this certain information for a very lengthy time.
Thanks and best of luck.
My spouse and i ended up being so lucky when Raymond managed to finish up his researching from the ideas he obtained from your web page. It’s not at all simplistic to simply be giving away guidance which usually the rest could have been making money from. And we also recognize we have got the blog owner to thank for this. These illustrations you made, the easy web site navigation, the relationships you can assist to foster – it’s got mostly great, and it’s really facilitating our son in addition to our family do think this situation is interesting, and that’s seriously fundamental. Thanks for all!