Вяртанне доктара Мікалая Марцінчыка

Мікалай Марцінчык (1901-1980)

Неяк патэлефанаваў даследчык Заходняй Беларусі, доктар філалагічных навук Арсень Ліс і прапанаваў напісаць артыкул пра Мікалая Марцінчыка. “Гэты чалавек сёння амаль забыты, а ён быў вельмі актыўным грамадска-палітычным дзеячам у Заходняй Беларусі. Стаяў ля вытокаў БСРГ, быў адным з кіраўнікоў Беларускага студэнцкага саюза, намеснікам старшыні Галоўнай управы ТБШ”, – сказаў Арсень Сяргеевіч.

І ён мае рацыю. Бо Мікалай Марцінчык (1901-1980) – найцікавейшая асоба ХХ стагоддзя. Марцінчык сябраваў і перапісваўся з многімі дзеячамі Беларусі. Пра яго вельмі шчыра заўсёды адгукалася грамадская дзеячка і пісьменніца Зоська Верас (1892-1990). У сваіх пісьмах да сяброў (Зоська Верас. Я помню ўсё. Гародня – Wrocław. 2013. Складальнік Міхась Скобла) яна прыгадвала: „Мне Мікалай Міхайлавіч Марцінчык прысылае парады і лекі. А цяпер, магчыма, той беларус з Варшавы прывязе мне лекі польскія, якія парадзіў і прысылаў на пробу Мікалай Міхайлавіч” (з ліста Фёдару Ігнатовічу). „Не ведаю, ці Вы знаёмыя з др. М. М. Марцінчыкам? Гэта мой знаёмы яшчэ з 1924 г. Мы ўвесь час ліставаліся…” (з ліста да Дануты Бічэль). А вось як казала пра яго беларуская паэтка-змагарка Ларыса Геніюш (Ларыса Геніюш. Лісты з Зэльвы. Гародня –Wrocaw. 2012. Складальнік Міхась Скобла): „Шкада доктара Марцінчыка. Пісала мне пра гэта Людвіка Антонаўна (маецца на ўвазе Зоська Верас. – С.Ч.). Вельмі шкадую памершага. Ён не раз быў у нас і памагаў нам даставаць лекі. Няхай лёгкаю будзе яму наша зямля” (з ліста да Аляксея Пяткевіча).

Мікалай Марцінчык быў асабістым доктарам славутага нашага спевака Міхася Забэйды-Суміцкага (1900-1981). Яны пазнаёміліся яшчэ ў 1920-х гадах у Вільні. З таго часу шчыра сябравалі. Калі спявак жыў у Празе, то кансультаваўся ў Марцінчыка наконт лекаў, прасіў парады, як і чым лепш лячыцца. У 1976 годзе Мікалай Марцінчык атрымаў ад Міхася Забэйды-Суміцкага пласцінку сваіх песень, што выйшла ў Празе ў 1968 годзе з аўтографам: „Дарагому доктару М. М. Марцінчыку – удзячны пацыент М. Забэйда”.

Сапраўды, Мікалай Марцінчык лічыўся даволі добрым доктарам. І так яно было. Ён скончыў медыцынскі факультэт Віленскага ўніверсітэта імя Стэфана Баторыя. Часопіс „Студэнцкая думка” за 1928 год № 1 (8) паведамляў: „30.XI м.г. скончыў Віленскі ўніверсітэт з тытулам доктара мед. унів. гр. М. Марцінчык – сябра Б.С.С.” Але не толькі медыцынай займаўся юнак з вёскі Кубельнікі Гродзенскага павета (цяпер Бераставіцкі раён), а таксама палітыкай, грамадска-культурнай працай і журналістыкай.

Пачатковую адукацыю ён атрымаў у Масалянскай царкоўна-прыхадской школе, бо бацькі Міхась Рыгоравіч і Фёкла Васільеўна хацелі, каб сын вучыўся. А пасля школы хлопец паступае ў Гарадзенскую беларускую гімназію, а потым яго шлях ляжыць у Вільню.

Мікалай Марцінчык (у цэнтры) сярод студэнтаў Віленскай беларускай гімназіі, 1930-я гады

У Вільні Мікалай Марцінчык хутка ўліўся ў працэс беларускага нацыянальна-вызвольнага адраджэння. Ва ўніверсітэце ён становіцца адным з кіраўнікоў Беларускага студэнцкага саюза (БСС). Часопіс „Студэнцкая думка” (1924, № 1) у сваёй хроніцы паведамляў: „30 лістапада адбыўся гадавы сход Беларускага студэнцкага саюзу. Выбраны новы ўрад Саюзу ў асобах сяброў – Марцінчыка Міколы – старшыня…” і г.д. Ён не толькі кіруе БСС, але сам актыўна выступае з лекцыямі, публікуе артыкулы ў „Студэнцкай думцы” пад сваім прозвішчам і пад рознымі псеўданімамі і крыптанімамі, у іншых заходнебеларускіх выданнях.

У 1925 годзе Мікалай Марцінчык быў абраны сакратаром, а ў 1926 годзе – сябрам Галоўнай управы Таварыства беларускай школы (ТБШ). Ён актыўна пачаў займацца стварэннем акруговых суполак ТБШ, публікуе ў друку артыкулы ў якіх патрабуе адкрыцця беларускіх школ, сам дапамагае лакальным арганізацыям ТБШ, у межах дзейнасці ТБМ і ТБШ супрацоўнічае з актывістамі КПЗБ, але не падзяляе крайне левых поглядаў камуністаў. А ў 1925 годзе ўдзельнічае ва ўстаноўчай канферэнцыі па стварэнню Беларускай сялянска-работніцкай Грамады пад кіраўніцтвам Браніслава Тарашкевіча, уваходзіць у рэдакцыйную калегію газеты „Беларуская ніва”. На яе старонках 18 лістапада 1925 года паведамлялася: „У нядзелю 16 лістапада адбыўся агульны сход сяброў Таварыства беларускай школы. Пасля справаздачы Цэнтральнай Рады аб дзеяцельнасці за мінулы год і нагляднай аб рэвізіі адбыліся выбары сяброў Новай Цэнтральнай школьнай рады і Нагляднай на наступны год. У Цэнтральную школьную раду выбраны: старшыня – Б. Тарашкевіч, віцэ-старшыні: С. Рак-Міхайлоўскі, М. Заморын, сакратары: Я. Шнаркевіч і М. Марцінчык…”.

У 1927 годзе, пасля заканчэння Віленскага ўніверсітэта, Мікалай Марцінчык пачаў працаваць у Віленскай педыятрычнай бальніцы. А потым – выкладчыкам анатоміі і хіміі ў Віленскай беларускай гімназіі. Адначасова ён каардынуе выбарчую кампанію ў польскі Сейм, але трапляе ў турму. Праўда, польскія ўлады, каб не надакучаў у Вільні, хутка выслалі Марцінчыка ў вёску Янаўка на Беласточчыну пад нагляд паліцыі. Там ён уладкаваўся на працу доктарам, лячыў вяскоўцаў, але не пакідаў займацца грамадскай дзейнасцю.

З Янаўкі доктар Марцінчык пераязджае ў Нараўку Гайнаўскага павета і актыўна працуе ў ТБМ. У Нараўцы ўжо ведалі, хто такі доктар Марцінчык. Таму яго прыезд вяскоўцы сустрэлі з радасцю. За свае ўласныя сродкі і за ахвяраванні вяскоўцаў ён хутка купіў рэнтгенапарат, які быў вельмі неабходны. А калі прыйшла на Беласточчыну савецкая ўлада, доктару прыходзілася займацца адкрыццём беларускіх школ, выступаць з лекцыямі і гутаркамі на медыцынскую тэматыку перад насельніцтвам, прымаць удзел у якасці кіраўніка бальніцы і дэпутата сельскага Савета ў правядзенні сесій, выступаць на мітынгах , бо так патрабавала савецкая ўлада.

А калі пачалася вайна, з маладой жонкай (родам з Нараўкі) едзе ў Белавежу і займаецца прыватнай медыцынскай практыкай. Але жыць і працаваць падчас акупацыі было няпроста. Немцы сачылі за доктарам Марцінчыкам, мяркуючы, што ён супрацоўнічае з партызанамі. У першыя дні вайны ў нараўчанскай бальніцы было шмат параненых чырвонаармейцаў. Іх дапамагаў даглядаць беларускі доктар. Працы хапала, спаў па пару гадзін у суткі. Але хутка ў Нараўку прыйшлі немцы. Яны абшукалі ўсіх параненых і вельмі цікавіліся, ці ёсць сярод параненых афіцэры і камісары. Доктар Марцінчык казаў, што няма, бо тыя, хто адступаў, забралі іх з сабой. Немцы пакінулі Нараўку, але не надоўга. Яны часта прыходзілі да доктара, шмат распытвалі ў яго, арыштоўвалі. Дапытвалі спадара Марцінчыка і ў гестапа. Потым забаранілі жыць і працаваць у Нараўцы, загадалі пераехаць у Белавежу, дзе быў вялікі нямецкі гарнізон і гестапа. Але доктар Марцінчык і там дапамагаў сваім людзям, перадаваў для партызан медыкаменты, многіх падпольна лячыў. Асабліва добрыя стасункі былі з камандзірам партызанскага атрада імя Кастуся Каліноўскага Аляксеем Карпюком, які родам быў з Беласточчыны. У 1944 годзе, пасля блакады і баёў, партызанскаму атраду імя Каліноўскага патрэбны былі лекі і бінты. І доктар дапамагаў, рызыкуючы жыццём.

Пасля вайны сям’я Марцінчыкаў пераехала ў Гродна. Доктара хацелі ўзнагародзіць медалём „Партызану Айчыннай вайны”. Але не ўзнагародзілі, бо нехта з чыноўнікаў выкрасліў яго імя са спіску, маўляў, у яго біяграфіі многа „белых плямаў”. Не дапамаглі сведкі і тых, каго ён лячыў ад ран.

А ў 1948 годзе Мікалая Марцінчыка арыштавалі органы МДБ. Яго дапытваў сам Цанава. Пасля допытаў асудзілі на 10 гадоў і адправілі ў Варкуту. Дамоў у Гродна вярнуўся толькі пасля смерці Сталіна, а ў 1956 годзе яго рэабілітавалі.

У Гродне доктар Марцінчык працаваў у абласной бальніцы, да самай смерці шчыра сябраваў з тым жа Аляксеем Карпюком і Васілём Быкавым. Яго не стала ў траўні 1980 года. На надмагільным помніку, які знаходзіцца ў вёсцы Алекшыцы на Бераставіччыне, напісаны радкі з паэмы Якуба Коласа „Новая зямля”: „Мой родны кут, як ты мне мілы, забыць цябе не маю сілы…”.

Шчыры беларус і патрыёт Мікалай Марцінчык вельмі любіў свой родны край, людзей, Бацькаўшчыну. Няхай гэта згадка верне яго да нас.

 

Сяргей Чыгрын

103 Comments

  • The U.S. Food and Drug Administration (FDA) has
    confirmed a dietary reference intake for zinc of 11 mmg peer day for men and 8 milligrams perr day forr women.

  • In the second study, researchers at Aurora Health Care,
    a big community-based healkth care system in Wisconsin, examined demographic and health data from 7,245
    men with low testosterone levels from 2011-2014.

  • The risks versus bbenefits of supplementation have not been defijitely identified, wgile it is understood
    that an increased cardiovascular rsk is posed by low levels of testosterone.

  • Adapted with permission from Rhoden EL, Morgentaler A.
    Rissks of testosterone-replacement therapy and recommendations
    for monitoring.

  • Unlike men, women have a naturally occurring increase within their testosterone levels,
    which usually occurs after a hysterectomy, or during and after
    menopause.

  • The research is anticipated to shed more light on the safety of testosterone treatment since the heart health of
    the men wwas monitored.

  • I’m not sure exactly why but this website is loading very slow for me.

    Is anyone else having this issue or is it a problem on my end?

    I’ll check back later on and see if the problem
    still exists.

  • Hey there! This is kind of off topic but I need some guidance from an established blog. Is it very difficult to set up your own blog? I’m not very techincal but I can figure things out pretty fast. I’m thinking about making my own but I’m not sure where to begin. Do you have any ideas or suggestions? Thank you

  • In people with human immunodeficiency virus disease or other chronic diseases, testosterone wwas hown to improve energy and mood levels, even in patients with normal
    testosterne levels.

  • But physicians and patients must consider risks and the advantages of providing patients with testosterrone
    supplementaation based onn thee advice provided by the FDA and other research.

  • Use of testosterone inn women has beewn linked to staters
    like acne and hirsutism, the excessive growrh of hair in addition to
    changes in cholesterol, often on the face, back or torso.

  • Testosterone injections are normally given by a healthcare
    profeessional in a clinic or hospital setting.

  • Because of studies in this way, supplemented with anecdotal evidence, manny womeen have been started on testosterone therapy.

  • Hello there! This is kind of off topic but I need some
    guidance from an established blog. Is it difficult to set up
    your own blog? I’m not very techincal but I can figure things
    out pretty quick. I’m thinking about creating my own but I’m
    not sure where to begin. Do you have any tips or suggestions?
    Many thanks

  • Hello there, just became alert to your blog through Google, and
    found that it is really informative. I’m gonna watch out for brussels.

    I will be grateful if you continue this in future.
    Numerous people will be benefited from your writing.
    Cheers!

  • If you decide that testosterone therapy is the ideal move for you, it’s important to work with
    yur doctor so that you don’t exceed your biological normal testosterone level.

  • Diet, exercise, and supplementation ccan maybe hold off the effects of aging
    and all thee other issues with loow testosterone longer than you believe.

  • That being said, and as testosterone therapy becomes more
    accepted and better comprehended aas a requirement and not a cosmetic, men are
    tryuing to do their best to ensure they’re getting the
    biggest bang for their dollar whiole enduring their
    well-being is never put on the line.

    • However, key phrases that are being used incorrectly could have an unfavorable affect on your search engine optimization methods or even,
      in the most awful situation situations, obtain your site flagged
      by Google.

  • Just desire to say your article is as astounding. The clearness in your post is just nice and i can assume
    you’re an expert on this subject. Well with your permission let me to grab your feed to keep up to
    date with forthcoming post. Thanks a million and please continue the gratifying work.

  • Lengthy use of manufactured testosterone can cause shrinking of testicles, gynecomastia (breastdevelopment in men), decreased or increased sex drive, reduced sperm
    production, clitoral enlargement, male pattern baldness, aand water retention.

  • Hi, i think that i noticed you visited my weblog so i
    got here to go back the want?.I’m attempting to
    to find issues to improve my web site!I suppose its adequate to
    make use of some of your concepts!!

  • Testosterone treatment has been associated with increased prostawte volume, although not necessarily high that was above -normal amounts.

  • I havent used it nonetheless but they have been ttly great when i attempted it on.Its different then wat everyone else has and its nonetheless cute and classy.I’ve been begging my parents for brazilian body wav https://www.youtube.com/watch?v=T6hp4Ndf7vU for two years and now i get to start my freshmen yr in highschool in model.ttly really worth the money!!!!!

  • Although there’s an extensive redview 3 by tthe Institute off Mediicine summarizing what’s known about teststerone therapy in older
    men, the safety and effectiveness of testosterone supplementation have not
    been clearly defined.

  • This is chosen either through sublingual troches
    orr viaa subcutaneous injection one or twwo times weekly during
    therapy and then for 10 to 15 consecutie days as part of a post cycle
    regimen.

  • Our Garcinia merchandise is an all natural, safe, and powerful weight reduction supplement.

  • Chairman Claire McCaskill (D-MO) and other Senators chose Oz to task for encouraging green coffee infusion along with other miracle” weight loss supplements like Garcinia Cambogia and
    a raspberry ketone diet.

  • I used to be suggested this website via my cousin. I am not positive whether or not this
    post is written through him as no one else know such certain about my problem.
    You are wonderful! Thanks!

  • This design is steller! You most certainly know how to keep a reader amused.
    Between your wit and your videos, I was almost moved to start my own blog (well, almost…HaHa!) Wonderful
    job. I really enjoyed what you had to say, and more than that,
    how you presented it. Too cool!

  • A 1998 study, printed in the Journal of the American Medical Association, found
    that HCA will not significantly increase weight loss
    or fat loss when compared to a placebo.

  • Wow, fantastic blog layout! How long have you ever been blogging for?
    you made running a blog glance easy. The overall glance of your site
    is wonderful, let alone the content material!

  • Hi there fantastic website! Does running a blog such as this take a large amount of work?
    I’ve absolutely no understanding of computer programming however I was hoping to start
    my own blog in the near future. Anyhow, if you have any recommendations or
    techniques for new blog owners please share. I understand
    this is off subject but I simply needed to ask. Kudos!

  • К тому же при правильном введении лекарства, инъекции безболезненны и почти не имеют противопоказаний. Невеста была с белой фатой, но весь остальной наряд напоминал фильм ужасов, а лицо жениха было выкрашено в белый цвет, и тем самым, создавался образ вампира. Струн у виолы было чаще всего шесть, иногда семь или пять. Его гравюры на меди отличались наглядностью, четкостью и высокой художественностью изображения. Эйфелева башня, названая в честь своего конструктора Густава Эйфеля, является не только самой узнаваемой архитектурной достопримечательностью Парижа, но и популярным объектом турима. Толщина стенок подбирается исходя от вашего веса. Профессиональные салоны обещают качественное нанесение татуировки и пирсинга без болевых ощущений. Так кто же из них прав? Если Вы заметили какие-нибудь изменения в шерсти или коже своей кошки, то это может быть признаками грибковых и бактериальных инфекций. Требования к оформлению реферата 5. Для сравнения, если в одноэтажном доме найдется место всего лишь для 3-15 человек, то на этой же территории, но в многоквартирном доме реально разместить порядка 150-200 человек, создать комфортные условия проживания для 15-20 семей из трех человек. Мой ребенок постоянно отбирает игрушки у сверстников или почему дети всегда хотят то, что есть у другого ребенка? Иной раз нагоняется наш бюргер, намается, въедет на стояночку, задернет специальные шторки по кругу, да и устроит себе блицхрап на пару часиков. В их распоряжении теперь находятся современные технические средства и специальные чистящие вещества, с помощью которых можно идеально убирать и доводить до блеска очень дорогие вещи. Беспружинные матрасы являются прекрасной экономичной альтернативам своим дорогим собратьям. Его можно только соблюдать. А так как мы говорим о бизнесе, то понимаем, и понимают новоиспеченные бизнесмены, что они будут, что-то продавать, то есть будут заниматься торговлей. Быть копом — это не круто. Все вместе они дают возможность быстрого и недорогого строительства здания нужной площади без предварительной подготовки стройплощадки. От чего зависит качество знаний? Это материал настоящего и будущего. А пока он находится под воздействием волшебных хрустящих купюр, ненавязчиво скажи: “Нет! Однако несмотря на все усилия преподавателя и бригады “неотложки”, спасти подростка не удалось. В промышленном строительстве возведение ангаров повсеместно применяется организации производственных цехов, разноплановых офисов, транспортных подразделений. Роженицу наблюдают врачи и медсестры. Дефекты деревянных конструкций могут возникнуть из-за ошибок при проектировании, отступлений от проекта при производстве строительных работ, нарушений правил эксплуатации зданий, воздействия пожара. Для того , что бы зарегистрировать свой номер необходимо прислать данные свой номер и его пароль для регистрации. Одновременно с тепловыми узлами в зданиях устанавливаются балансировочные клапаны, позволяющие избавиться от проблемы неравномерного распределения тепла между стояками. Вне сомнения, замечательные подарки. Как я уже говорила, самые интересные достопримечательности Краби созданы природой.
    [url=http://9058735.ru/%D0%BD%D0%B0-%D0%B0%D1%83%D0%BA%D1%80%D0%B0-%D0%BC%D0%BE%D1%82%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB-%D0%BD%D0%B0-%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D1%83%D0%BB%D1%8F%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B5]на аукра мотоцикл на електроакамуляторе[/url]
    [url=http://akwametron.ru/%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D0%B9%D0%BA%D0%B8%D0%B5-%D0%BA%D1%80%D1%83%D0%B3%D0%B8-%D0%B2-%D0%B5%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3%D0%B5]клейкие круги в екатеринбурге[/url]
    [url=http://9058735.ru/%D1%80%D0%BE%D0%B7%D1%8B-%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B8-%D0%B2-%D0%BA%D0%B8%D0%B5%D0%B2%D0%B5]розы барни в киеве[/url]
    [url=http://9058735.ru/%D1%88%D1%83%D0%BD%D0%B3%D0%B8%D1%82-%D0%B4%D0%BB%D1%8F-%D0%BE%D1%87%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BA%D0%B8-%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D1%8B-%D0%B2-%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B4%D1%86%D0%B5]шунгит для очистки воды в колодце[/url]
    [url=http://9058735.ru/%D0%B0%D0%BA%D0%BA%D1%83%D0%BC%D1%83%D0%BB%D1%8F%D1%82%D0%BE%D1%80-%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D1%88%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B9-%D0%B5%D0%BC%D0%BA%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B8-%D0%B4%D0%BB%D1%8F-%D1%81%D0%B0%D0%BC%D1%81%D1%83%D0%BD%D0%B3-%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%B8-%D1%814-zoom]аккумулятор повышенной емкости для самсунг галакси с4 zoom[/url]

  • Дзякуй за артыкул. Цікавы. Дзякуй Вашаму аўтару, усё яго чытаю.

  • Oceanside also hosts numerous inexperienced and qualified surfing
    contests through the year.

  • When you’re wearing a v-neck high, pair it with a dramatic necklace
    that has angular components. To compliment a scoop necked shirt, search for a necklace
    that is rounded.

  • Where they’ve 4 months probably somebody might suggest some locations
    in fundamental or northern CA and we’re able to obtain a new 3 bedroom home for around $250k.

  • Pearls are surely one of the vital often worn gem stones.
    They come in a number of colors, however all are stated to extend female power
    and promote a way of calm and nicely-being in the wearer.

  • When you got here to this text since you already design classic-inspired jewelry (or modern jewelry with classic beads and elements)
    for resale, and if you have a resale certificates and
    number, then the next resources are for you.

  • Other attention-grabbing and progressive jewellery designs for the ears are
    cube earrings, cranium earrings, and others made from gumnuts,
    hamburgers, other meals items, bottle caps, bugs and celebrities.

  • Sellers have been providing record reductions
    to lure consumers, however demand remains bleak with prospects extra wanting to sell outdated jewelry and financial institution profits
    at current high costs.

  • Members of the family nonetheless live in the upper flooring of the home.
    The primary two flooring are open to the public and include a
    history of the family. Their wealth was acquired when Willem van Loon co-founded the incredibly profitable Dutch East-India Company in 1602.

Comments are closed.