Іаанна Чабан. Якая павінна быць жанчына?

j_czaban„Ядвіга стала каралём Польшчы ў 11-гадовым узросце”, – чытаю ў падручніку для трэцякласнікаў пачатковай школы. Слова „каралём” запісана тут тлустым друкам.

– Чаму менавіта каралём, а не каралевай? – пытаю вучняў.

Не знаходзяць канкрэтнага адказу. Для іх важнае, што Ядвіга была вымушана пераняць уладу пасля смерці бацькі Людовіка Венгерскага. Да ролі ўладаркі, ці як хоча аўтар тэксту, уладара рыхтавалася з ранняга дзяцінства. Амаль ніколі не супраціўлялася бацькоўскай волі. Змагла пакахаць Вільгельма Габсбурга, за якога выдалі яе замуж на чацвёртым годзе жыцця. З болем, але апынулася неяк і ў другім, палітычным сужонстве з Ягайлам. Поўны альтруізм.

– Хаця нарадзілася жанчынай, прытым надзвычай прыгожай, вяла сябе па-мужчынску. Да гэтага прымусілі абставіны і людзі, якія займаліся яе выхаваннем, – тлумачу трэцякласнікам. Жанчына-мужчына, два ў адным, тады, мабыць, нестандартны мадэль, сёння адзін з самых папулярных. Першабытная жанчына займалася хатнім ачагом, выхаваннем дзяцей, а яе жыццёвы партнёр – бацька тых жа дзяцей – здабываў ім ежу і абараняў. Такімі стварыла іх натура, так жылі на працягу тысячагоддзяў. Адкуль тады ўзяліся сённяшнія жаноча-мужчынскія выраджэнні? Мужчыны часта і густа не ў змозе забяспечыць неабходныя ўмовы жонцы і дзецям. Жанчыне прыходзіцца і грошы здабываць, і дзяцей хаваць, і дроў нарубаць, а яшчэ са стаічным спакоем пераносіць плач і нараканні свайго непрацаздольнага мужа. Такім чынам жанчына пераўтвараецца ў сапраўднага мужчыну. Да каго тады параўнаць неадказных мужчын? Напэўна не да жаночых жанчын. Адзінае, што прыходзіць у такім выпадку ў галаву, гэта пчаліны вулей. Маці-каралева ўпраўляе працавітымі пчоламі, якія нават узімку, сонныя, рухаюцца, каб утрымаць неабходную тэмпературу ў вулеі. Трутням там месца няма. Удзелу ў працэсе размножвання недастаткова, каб утрымаць сваю пазіцыю ў цёплым вулеі. Як кажа прыказка, каб рыбу есці, трэба ў ваду лезці. Вось так некаторыя жанчыны – маткі-каралевы выкідаюць трутняў са свайго жыцця раз і назаўсёды альбо трымаюць і да апошніх дзён кормяць іх уласнай крывёю.

Ядвіга нарадзіла дачку, якая жыла толькі тры дні, а неўзабаве памерла і яна сама. Пахавалі іх разам.

Нешчаслівым, у прыватным плане, было таксама жыццё вялікай мастачкі канца дзевятнаццатага і пачатку дваццатага стагоддзя Вольгі Базнанскай.

– Гэта мужчына, – гаворыць ўпэўнена трэцякласнік, убачыўшы аўтапартрэт мастачкі. Сур’ёзны твар мудраца, чорная вопратка, чорныя, схаваныя пад капелюшом валасы. Паводле яго так апранаюцца толькі мужчыны.

– Якой тады павінна быць жанчына? – пытаю са шчырым зацікаўленнем.

– Абавязкова з доўгімі, распушчанымі, русымі валасамі, вясёлай і прыгожай.

– Ці жанчына не мае права сумаваць, думаць самастойна? Колеры нашай вопраткі невыпадковыя. Выбіраем чорны, калі хочам застацца ва ўласным свеце, замыкаемся ў ім, не хочам кідацца іншым у вочы. Праўда, што гэта не самы жыццярадасны колер, але затое ўтульны, прынамсі для мяне. Калі б Базнанская была жыццярадаснай, напэўна не дасягнула б поспехаў у мастацтве. Запамятайце, сапраўдная творчасць заўсёды звязана з сапраўдным цярпеннем, а несапраўдная творчасць – з несапраўдным. Без цярпення няма творчасці, няма шчасця.

„Мастацтва гэта маё шчасце, – пісала свайму бацьку Базнанская, – іншага не прагну ў свеце. І ў хвіліне, калі больш маляваць не змагу, я павінна запыніць сваё жыццё”.

Мабыць, дзіцячае вока разгледзела сакрэт вялікай мастачкі. Вельмі праўдападобна, што яна марыла быць мужчынам. У Кракаўскую акадэмію мастацтваў адмовіліся яе прыняць не з-за недахопу таленту, а з-за таго, што была жанчынай. Сумавала па мужчынах, якіх ніколі не было ў яе жыцці. Дзяцінства і моладасць праводзіла з мамай і сястрой. А потым было ўжо толькі творчае адзіноцтва.

Тое ж дзіцячае вока ўбачыла свет тоесны з тэзісам маладой, сучаснай спявачкі Юліі Марцэль, прадстаўленым у яе навейшай, аўтарскай песні пад загалоўкам „Таранціна”:

Калі я была малая,
Малілася пра прыгожасць.
Сёння я ўжо ўпэўнена –
Лепш быць прыгожай без розуму, волі.
Навошта каму розум –
Адзін стрэс.
Дурноту выбачаць,
Брыдоту – ніколі.

30 Comments

  • Attractive component of content. I just stumbled upon your website and in accession capital to claim that I acquire actually loved account your weblog posts. Anyway I will be subscribing for your feeds or even I fulfillment you get entry to consistently quickly.

  • I know this if off topic but I’m looking into starting my own weblog and was curious what all is needed
    to get set up? I’m assuming having a blog like yours would cost a pretty penny?
    I’m not very web smart so I’m not 100% sure.
    Any tips or advice would be greatly appreciated.
    Appreciate it

  • What a material of un-ambiguity and preserveness of precious knowledge on the topic of
    unexpected emotions.

  • Thank you for sharing your thoughts. I truly appreciate your efforts and I will be waiting for your further post thanks once again.

  • Simply want to say your article is as astonishing.
    The clearness in your submit is simply great and i can suppose
    you’re knowledgeable on this subject. Fine with your permission allow
    me to grasp your feed to stay updated with approaching post.
    Thank you a million and please carry on the rewarding
    work.

  • Hello there! I know this is kinda off topic however
    I’d figured I’d ask. Would you be interested in trading
    links or maybe guest authoring a blog post or vice-versa?
    My website discusses a lot of the same subjects as yours and
    I believe we could greatly benefit from each other. If you’re interested feel free to shoot me an email.
    I look forward to hearing from you! Superb blog by the way!

  • Thanks for finally talking about >Іаанна Чабан.
    Якая павінна быць жанчына?
    – Czasopis <Loved it!

  • I loved as much as you’ll receive carried out right here.

    The sketch is tasteful, your authored material stylish.
    nonetheless, you command get got an impatience over that you wish be delivering the following.
    unwell unquestionably come more formerly again as exactly the same nearly very often inside case you shield this hike.

  • Howdy I am so excited I found your web site, I really
    found you by error, while I was researching on Bing for something
    else, Nonetheless I am here now and would just like to say cheers for a marvelous post and a all round interesting blog (I also love the theme/design), I don’t have time to go through it all
    at the minute but I have saved it and also added in your RSS feeds, so when I have
    time I will be back to read more, Please do keep up the fantastic job.

  • What i do not understood is in reality how you’re not
    really much more neatly-appreciated than you might
    be right now. You’re very intelligent. You know therefore significantly
    in the case of this matter, made me personally imagine it from a
    lot of varied angles. Its like women and men don’t seem
    to be fascinated unless it’s one thing to accomplish with Girl gaga!
    Your individual stuffs great. Always deal with it up!

  • Great blog! Do you have any recommendations for aspiring
    writers? I’m planning to start my own blog soon but I’m a little
    lost on everything. Would you recommend starting with a free
    platform like WordPress or go for a paid option? There are so many
    choices out there that I’m totally overwhelmed .. Any ideas?
    Cheers!

  • Spot on with this write-up, I seriously think this site needs much more attention. I’ll probably be returning
    to see more, thanks for the info!

  • Pretty part of content. I simply stumbled upon your website and in accession capital to claim that I get actually loved account your blog posts.
    Anyway I’ll be subscribing on your feeds or even I success you
    get admission to persistently quickly.

  • Great site you’ve got here.. It’s difficult to find high-quality writing like yours these days.
    I truly appreciate people like you! Take care!!

  • It is appropriate time to make a few plans for the longer
    term and it is time to be happy. I have read this put up and if I may I desire
    to recommend you few attention-grabbing things or suggestions.
    Maybe you could write subsequent articles regarding this article.
    I want to learn even more issues approximately it!

  • Howdy! I know this is somewhat off topic but I was wondering which blog platform are you using for this website?
    I’m getting sick and tired of WordPress because I’ve had issues with
    hackers and I’m looking at alternatives for another platform.
    I would be fantastic if you could point me in the direction of a good
    platform.

  • You really make it seem so easy along with your presentation but I in finding
    this matter to be actually something which I believe I would by no means understand.
    It sort of feels too complicated and extremely large for me.
    I am looking forward for your next submit, I’ll try to get the dangle of it!

  • It’s very simple to find out any topic on web as compared to
    textbooks, as I found this piece of writing at this web
    site.

  • I got this web page from my friend who told me regarding
    this web page and now this time I am browsing this website and reading
    very informative articles at this place.

  • I used to be suggested this blog through my cousin. I am not certain whether or not this put up is
    written through him as nobody else recognise such designated approximately
    my problem. You are amazing! Thank you!

  • You can definitely see your skills in the work you write. The
    sector hopes for more passionate writers like you who aren’t afraid to mention how they believe.
    At all times follow your heart.

  • I’m gone to inform my little brother, that he should also pay a visit
    this website on regular basis to take updated from newest reports.

  • Hey! I’m at work browsing your blog from my new apple iphone!
    Just wanted to say I love reading through your blog and look
    forward to all your posts! Carry on the superb work!

  • Pretty part of content. I just stumbled upon your web site and
    in accession capital to assert that I acquire in fact enjoyed account your blog
    posts. Anyway I’ll be subscribing to your augment and even I
    success you get admission to consistently fast.

  • Hi mates, how is all, and what you want to say on the topic of
    this article, in my view its actually awesome designed for me.

  • Howdy are using WordPress for your blog platform?
    I’m new to the blog world but I’m trying to get started and create my own. Do you need any html coding expertise to make your own blog?
    Any help would be greatly appreciated!

Comments are closed.