Minął miesiąc

W regionie. 28 października w Kawiarni Lalek w Białymstoku odbyło się spotkanie z Anną Moroz, autorką książki „Między pamięcią a historią. Konflikt pamięci zbiorowych Polaków i Białorusinów na przykładzie postaci Romualda Rajsa „Burego”. Temat publikacji został zaczerpnięty z pracy magisterskiej autorki, napisanej pod kierunkiem prof. Piotra Glińskiego (obecnego ministra kultury) na wydziale socjologii Uniwersytetu w Białymstoku. Książka ukazała się nakładem białostockiego oddziału IPN.

Piotr Półtorak został nowym dyrektorem Teatru Dramatycznego w Białymstoku. 2 listopada Zarząd Województwa Podlaskiego zgodził się na rozpoczęcie procedury jego powołania. Nowy dyrektor do niedawna był aktorem białostockiego teatru. Półtorak zastąpił ustępującą dyrektor Agnieszkę Korytkowską-Mazur.

3 listopada otwarto w Białymstoku specjalny punkt informacji turystycznej, promujący Grodno i Grodzieńszczyznę. Jego siedziba mieści się w Operze i Filharmonii Podlaskiej, gdzie działa Regionalne Centrum Informacji Turystycznej. Podobny punkt, promujący Podlaskie, otwarto tydzień wcześniej w Grodnie. Otwarcie punktów informacyjnych ma związek z wprowadzonym w życie 26 października ruchem bezwizowym do Białorusi w celach turystycznych. Dekret w tej sprawie wydał pod koniec sierpnia prezydent Aleksander Łukaszenka. Mieszkańcy Polski i innych krajów UE mogą – bez wiz – czasowo, na pięć dni, dostać się pieszo lub rowerem do Białorusi przez dwa przejścia: Rudawka-Lesnaja (tu także kajakiem) oraz Kuźnica-Bruzgi. Czyt. str. 12

6 listopada na scenie sali koncertowej Opery i Filharmonii Podlaskiej w Białymstoku wystąpiła Narodowa Akademicka Orkiestra Ludowa Białorusi im. I. Żynowicza. Artyści przedstawili legendarny białoruski spektakl muzyczny „Pieśń o doli” na podstawie poezji Janki Kupały z muzyką Uładzimira Mulawina.

7 listopada na stanowisko dyrektora białostockiego Muzeum Pamięci Sybiru został powołany profesor Wojciech Śleszyński. Kierowana przez niego placówka od 1 stycznia 2017 roku stanie się odrębną instytucją. Wojciech Śleszyński jest prorektorem ds. kształcenia Uniwersytetu w Białymstoku. Z Muzeum Pamięci Sybiru związany jest od początku jego tworzenia. Budowa jego siedziby już się zaczęła. Koszty inwestycji szacowane są na ponad 30 mln zł.

Przez cały listopad odbywały się w różnych miejscach naszego regionuspotkania z Anetą Prymaka-Oniszk, autorką wydanej niedawno książki „Bieżeństwo 1915. Zapomniani uchodźcy”. Gościła ona w Gródku (10 listopada), Bielsku Podlaskim (17 XI), Michałowie (18 XI) i Hajnówce (23 XI). Obecna była również na łamach ogólnopolskich mediów, m.in. w „Dużym Formacie”. Publikacja została też książką miesiąca (października) wydawnictwa Czarne. Gratulujemy!

11 listopada w ramach obchodów Święta Niepodległości w Białymstoku prócz uroczystości głównych przy pomniku Józefa Piłsudskiego odbyły się nabożeństwa w świątyniach różnych wyznań i religii obecnych na Podlasiu. Modlono się więc nie tylko w archikatedrze katolickiej, ale też w prawosławnej katedrze św. Mikołaja w Białymstoku, w kościele ewangelicko-augsburskim, a w Domu Kultury Muzułmańskiej w Białymstoku o pomyślność ojczyzny prosili również polscy wyznawcy islamu.

Birobidżan w Krynkach

19 listopada w Galerii Krynki odbył się wernisaż wystawy niezwykłych – inscenizowanych – fotografii „Birobidżan”, autorstwa podlaskich artystów, Pawła Grzesia i Michała Sadowskiego (na zdjęciu). Pokazane prace są efektem ich wyprawy do miasta Birobidżan na dalekiej Syberii. Założone ono zostało na początku XX w., a na przełomie lat 20. i 30. władze radzieckie postanowiły zasiedlić je ludnością żydowską w ramach stalinowskiej polityki etnicznej. Powołany został nawet Żydowski Obwód Autonomiczny nad Birą i Bidżanem, gdzie na początku mieszkało 8 tys. Żydów oraz ok. 40 tys. Rosjan, Ukraińców, Koreańczyków i Chińczyków. Birobidżan miał stać się dla Żydów z ZSRR Ziemi Obiecaną, „proletariackim Syjonem”. Wskutek burzliwych wydarzeń XX w. Żydów tam praktycznie już nie ma. Niedawno w ich role niejako wcielili się młodzi artyści Paweł Grześ i Michał Sadowski, pozując na tle krajobrazu Birobidżanu, w którym nie ma dziś prawie śladu po prawie dziesięciotysięcznej niegdyś społeczności żydowskiej. – To tak jak w Krynkach – podsumował podczas wernisażu współautor prac, Paweł Grześ, do niedawna prezes Fundacji Villa Sokrates, która zorganizowała tę niezwykła wystawę.

17 listopada w Książnicy Podlaskiej im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku odbyła się promocja książki Leszka Szerepki „Oblicza Białorusi. Zapiski ambasadora”. Leszek Szerepka, w latach 2011-2015 ambasador RP w Białorusi, to historyk, dyplomata i publicysta, absolwent Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego. Przez wiele lat pracował w Ośrodku Studiów Wschodnich im. Marka Karpa w Warszawie.

17 listopada w Hajnówce już po raz dwunasty odbył się, kierowany do dzieci i młodzieży od przedszkola po szkoły ponadgimnazjalne, konkurs recytatorski prawosławnej poezji religijnej w ramach „Spotkań z poezją i prozą w języku mniejszości narodowych Poezja Źródeł. Organizatorem konkursu była dr Lilla Busłowska, doradca metodyczny nauczania religii, przy współpracy z parafią Świętej Trójcy w Hajnówce, Bractwem Młodzieży Prawosławnej przy tej parafii oraz Hajnowskim Domem Kultury.

Krzysztof Jurgiel, minister rolnictwa, pozostał prezesem podlaskich struktur Prawa i Sprawiedliwości. 19 listopada w Białymstoku odbył się zjazd okręgowy partii – na 700 zarejestrowanych delegatów 486 poparło Krzysztofa Jurgiela, który był jedynym kandydatem, wskazanym przez prezesa Jarosława Kaczyńskiego.

60-ыя ўгодкі тыднёвіка беларусаў у Польшчы  

26 лістапада ў беластоцкіх Сподках прайшла ўрачыстая сустрэча з нагоды юбілею 60-годдзя тыднёвіка „Ніва”. Святкаванні былі арганізаваны крыху пазней, пару месяцаў пасля даты круглай гадавіны, паколькі першы нумар гэтай легендарнай ужо газеты выйшаў 4 сакавіка 1956 г.

Лістападаўская сустрэча мела найперш ўспамінальны і рэфлексіўны характар. На ёй былі прысутны быўшыя і цяперашнія рэдактары, супрацоўнікі і карэспандэнты „Нівы”. Прыбылі таксама прадстаўнікі ўладаў, амаль усіх беларускіх арганізацый ды настаўнікі школ, дзе вядзецца навучанне беларускай мовы.

Сустрэча была даволі доўгая, амаль у шэсць гадзін. У першай частцы чыталіся даклады пра журналісцкую, выдавецкую і іншую дзейнасць ніўскага асяроддзя на працягу мінулых 60-ці гадоў. Пасля былі віншаванні. Віцэ-маршалак Мацей Жыўна ўручыў „Ніве” Ганаровую адзнаку заслужанага для Падляшкага ваяводства, якую з нагоды юбілею прызнала самаўрадавая ваяводская ўправа.

Ад імя „Часопіса” ды Асацыяцыі беларускіх журналістаў віншаванні ў адрас „Нівы” перадалі рэдактар Юрка Хмялеўскі, праф. Лена Глагоўская ды Тамаш Суліма (на здымку). З памятным гравертонам у якасці падарунку сябрам з „Нівы” ўручылі яны карціну Алега Кабзара „Першы снег”. Юрка Хмялеўскі перадаў таксама альбом з даўнімі здымкамі Міхалова – як намеснік бургамістра гэтага горада. У мастацкай частцы выступілі дуэт маці і дачка Люба Гаўрылюк і Ала Каменская, дзявочы калектыў „Спадчына” з Бельскага белліцэя. Пад гітару некалькі песень (між іншым на словы паэтэсы Надзеі Артымовіч з Бельска) праспяваў на канец мастак і бард Алег Кабзар. (юх)

Ukazał się „Słownik biograficzny Tatarów polskich XX wieku”. Książka została wydana w ramach obchodów 90-lecia powstania Muzułmańskiego Związku Religijnego w RP. Publikacja zawiera ponad sto biogramów przedstawicieli tatarskiej społeczności. Przy opracowywaniu biogramów brane były pod uwagę wyłącznie osoby z rodowodem tatarskim, zamieszkałe w granicach Polski przedwojennej oraz jej granicach obecnych. Nakład słownika to pół tysiąca egzemplarzy. Ma trafić głównie do bibliotek, w tym Biblioteki Narodowej i księgozbiorów uniwersyteckich.

 

W kraju. Od 14 listopada Polska Służba Celna wprowadziła ograniczenia na wwóz paliwa na terytorium kraju. Z pełnym bakiem nie można wjechać częściej niż co trzy doby. W razie częstszych wizyt samochód może przewozić nie więcej niż dwadzieścia litrów paliwa. Po przekroczeniu limitu należy opłacić cło lub samochód zostanie zawrócony. Nowe przepisy mają ograniczyć handel tanim paliwem, wwożonym z Białorusi w bakach samochodów.

Niefortunna wypowiedź posłanki PiS

Medialną burzę wywołały słowa posłanki PiS Beaty Mateusiak-Pieluchy (z okręgu sieradzkiego) na prawicowym portalu wPolityce.pl, zainspirowane ponoć filmem „Wołyń” Wojciecha Smarzowskiego. Największe oburzenie w środowiskach politycznych i mediach, także na portalach społecznościowych, spowodowały następujące zdania:

„Oczywiście uznaję za obowiązek katolika pomaganie potrzebującemu, muzułmaninowi czy prawosławnemu. Równocześnie jednak, jeżeli chcą mieszkać w Polsce i pracować obok mnie, mam prawo spytać ich o poglądy, przekonania i nastawienie do wartości, które w Polsce uznajemy za ważne. (…) Wolni w swoim myśleniu i działaniu powinniśmy żądać od mieszkających i pracujących w Polsce cudzoziemców legalizowania pobytu i stworzyć skuteczniejszy mechanizm bezwzględnego egzekwowania tego obowiązku przez państwowe służby. Ale także, powinniśmy wymagać od ateistów, prawosławnych czy muzułmanów oświadczeń, że znają i zobowiązują się w pełni respektować polską Konstytucję i wartości uznawane w Polsce za ważne. Niespełnianie tych wymogów powinno być jednoznacznym powodem do deportacji”.

Choć słowa te były wypowiedziane pod adresem cudzoziemców, wywołały strach u polskich obywateli należących do mniejszości narodowych. Urażeni poczuli się też polscy Białorusini, którzy jako prawosławni przyjęli je jako adresowane także do nich. Tymczasem posłance chodziło głównie o przyjezdnych Ukraińców, którzy nota bene w większości prawosławnymi nie są, jeśli już to grekokatolikami, „Kim są ci ludzie z Ukrainy, których w Polsce pracuje już ponad milion? Potomkami morderców?” – pytała rozgorączkowana wręcz prowokacyjnie pod adresem swych bliskich braci w wierze.

Władze PiS odcięły się od tej wypowiedzi, uznając ją za prywatną opinię posłanki. Beata Mateusiak-Pielucha wystosowała natomiast specjalne oświadczenie, tłumacząc się, że na portalu wpolityce.pl napisała „o problemie związanym z zagrożeniem, jakie stanowi coraz większa ilość pracujących i żyjących w Polsce imigrantów”.

Nie uspokoiło to jednak nastrojów. List z żądaniem publicznych przeprosin wystosowało do posłanki i równocześnie do wiadomości prezesa Jarosława Kaczyńskiego białostockie Bractwo Prawosławne św.św. Cyryla i Metodego.

„Pędzle zamiast karabinów“ to tytuł reportażu Antosia Ciależnikawa, który zdobył pierwszą nagrodę na Festiwalu Sztuki Faktu w Toruniu w kategorii „Film dokumentalny”. Obraz, zrealizowany przez Telewizję Biełsat, jest poświęcony plenerowi, który białoruscy artyści odbyli w miejscowości Piaski, położnej na linii frontu w pobliżu słynnego donieckiego lotniska. Owocem pleneru było 50 płócien namalowanych przez białoruskich i jednego ukraińskiego artystę – prace te były pokazane w ambasadzie Ukrainy w Mińsku. Festiwal Sztuki Faktu w Toruniu odbywa się od trzech lat. Jury wybiera najlepsze reportaże telewizyjne i filmy dokumentalne nakręcone dla polskich stacji TV. W 2016 r. na konkurs przysłano ponad 120 prac.

 

W Republice Białoruś Na przełomie października i listopada Centrum Obrony Praw Człowieka „Wiasna” wznowiło pracę w biurze zaplombowanym od czasu śledztwa w sprawie Alesia Bialiackaha w 2011 r. Szef Centrum został wtedy skazany na 4,5 roku pozbawienia wolności. W listopadzie 2012 r. cały majątek organizacji, który znajdował się w biurze, został skonfiskowany, a pomieszczenie opieczętowano. „Wiasna”, nie uznając jednak procesu Bialackiego za zgodny z prawem, podjęła teraz decyzję o dalszym wykorzystywaniu skonfiskowanych pomieszczeń na rzecz walki o prawa obywatelskie. Oprócz „Wiasny” będą tu działały Białoruskie Centrum Dokumentowania i Centrum Badania Społeczeństwa Białorusi.

30 października, przed przypadającym 2 listopada świętem „Dziadów”, odbył się doroczny pochód ulicami Mińska, upamiętniający ofiary stalinizmu. Marsz zakończył się mityngiem połączonym z ustawieniem krzyża w Kuropatach – miejscu kaźni i pochówku Białorusinów, zabitych przez NKWD (być może również polskich oficerów z tzw. Białoruskiej Listy Katyńskiej). „Dziady” – to doroczne białoruskie „święto zmarłych”, wywodzące się z tradycji przedchrześcijańskiej. Przed laty wierzono, że w „Dziady” granica między światem żywych i zmarłych rozmywa się, stąd m.in. do dzisiaj istnieje zwyczaj spożywania posiłków na grobach najbliższych.

Tryptyk o białoruskich Żydach w czasie wojny

W ramach VII Międzynarodowego Festiwalu Filmów Historycznych i Wojskowych, który w dniach 24-28 października odbył się w Muzeum Niepodległości w Warszawie, pokazany został film „Kronika mińskiego getta. O honor i wolność”. Jest to drugi odcinek trzyczęściowej serii dokumentalnej, opowiadającej o życiu i konspiracyjnej działalności w gettach na obszarze obecnej Białorusi. Jej realizacji podjęli się reżyser Władymir Łuckij i scenarzysta Borys Gersten. Pierwszy odcinek opowiadał o grupie Żydów z getta w Mińsku, którzy w 1943 r. zamurowali się w piwnicy jednego z domów przy cmentarzu żydowskim. Połowa z nich zmarła, pozostali doczekali nadejścia Armii Czerwonej.

W najnowszym, odcinku przedstawiona jest historia żydowskiego ruchu oporu na Białorusi. Szacuje się, że na terenie Białorusi organizacje konspiracyjne działały w ponad osiemdziesięciu gettach. Szacuje się, że 10-15 tys. białoruskich Żydów wstąpiło do oddziałów partyzanckich.

Na podst. materiałów organizatorów festiwalu

W dniach 3-6 listopada odbyła się w Mińsku kolejna edycja festiwalu mody Belarus Fashion Week. Podczas imprezy odbyły się m.in. codzienne pokazy, konkursy młodych projektantów, bloggerów modowych, dziennikarzy. Swoją kolekcję przedstawiła też znana marka Polesie, której projekty inspirowane są ornamentami ludowej wyszywanki białoruskiej.

7 listopada w Mińsku z okazji 99 rocznicy rewolucji październikowej uroczyście odsłonięto nowy pomnik Włodzimierza Lenina. Stanął w parku, tuż obok głównego wejścia do Mińskiej Fabryki Traktorów MTZ. Pomnik odsłonił Ihar Karpienka, zastępca mera Mińska i przewodniczący Komunistycznej Partii Białorusi w jednej osobie. Pomnik Lenina znajdował się wcześniej na terenie fabryki i był niedostępny dla mieszkańców Mińska. Tego dnia rocznicę rewolucji obchodzono też i w innych miejscach – dzień wybuchu przewrotu bolszewickiego jest ciągle w Białorusi oficjalnym świętem państwowym.

11 listopada z wizytą w Mińsku gościł prezydent Turcji Recep Tayyp Erdogan. Spotkał się z prezydentem Aleksandrem Łukaszenką, z którym wspólnie uroczyście otworzyli w Mińsku meczet, którego budowę sfinansował turecki rząd. Jednak najważniejszym punktem wizyty były rozmowy na tematy gospodarcze. Razem z Erdoganem przybyła ponad stuosobowa delegacja tureckich biznesmenów. Prezydent wziął udział w białorusko-tureckim forum biznesowym. Obie strony liczą na znaczący wzrost współpracy gospodarczej pomiędzy Turcją i Białorusią.

16 listopada w Mińsku zakończył się proces lidera opozycyjnego Młodego Frontu Zmiciera Daszkiewicza. Uznano go winnym zorganizowania nielegalnej akcji ulicznej i niepodporządkowania się funkcjonariuszom milicji, i obciążono grzywną o równowartości 2  410 złotych. Daszkiewicz i kilku innych aktywistów 7 listopada, w rocznicę wybuchu rewolucji październikowej, pojawili się na uroczystości odsłonięcia pomnika wodza rewolucji przed budynkiem Mińskiej Fabryki Traktorów – wznosili okrzyki „Hańba!”, a w rękach trzymali kartki z cytatami z Lenina, który wzywał w nich do rozstrzeliwania duchownych.

17 listopada prezydent Aleksander Łukaszenka wystąpił na cyklicznej konferencji prasowej dla ponad stu rosyjskich dziennikarzy, w większości reprezentujących regionalne media. Prezydent oznajmił, że Rosja jest dla Białorusi nie tylko strategicznym partnerem, ale również braterskim państwem, z którym dzieli wspólną wizję polityki międzynarodowej. Łukaszenka zapewniał też, że pozostaje zwolennikiem integracji z Rosją. Jego zdaniem, jedyne problemy, jakie pojawiają się w relacjach z Rosją, dotyczą gospodarki (np. cen gazu oraz blokowania wwozu białoruskich produktów do Rosji).

Bez wizy do Grodna i okolic

26 października wszedł w życie dekret prezydenta Łukaszenki o ruchu bezwizowym dla obcokrajowców odwiedzajcych Grodno i okolice. Pierwszym „bezwizowym” turystą honorowym był marszałek województwa podlaskiego Jerzy Leszczyński, który wraz z delegacją przypłynął Kanałem Augustowskim. Po stronie białoruskiej witał ich przewodniczący komitetu wykonawczego obwodu grodzieńskiego Uładzimir Kraucou. Zarówno polska, jak i białoruska strona liczą na szybki rozwój ruchu turystycznego w związku z tym nowym prawem. By wyjechać na Grodzieńszczyznę, oprócz ważnego paszportu, dowodu osobistego (w razie utraty paszportu) i obowiązkowej rezerwy gotówki (min. 82 zł na dobę), trzeba mieć także zezwolenie na przekroczenie granicy. Taki dokument wydawany jest w Grodnie, można go uzyskać z pomocą akredytowanych operatorów turystycznych. W internecie dziaa te serwis bezviz.by, dziki któremu mona te zamówi przepustk na Biaoru w formie elektronicznej. Czeka się na nie od jednego do dwóch dni roboczych. Należy go wydrukować i mieć przy sobie przez cały okres pobytu w Białorusi, który nie może przekraczać pięciu dni. Szczegółowe informacje dostępne są na państwowej stronie grodnovisafree.by.

19 listopada w centrum Mohylewa oblano farbą pomnik Żydów – ofiar nazizmu. Zbezczeszczenie pomnika miało miejsce akurat po tym, jak w Mohylewie odbył się Ogólnoeuropejski Tydzień Działań Oświatowych Przeciwko Faszyzmowi i Antysemityzmowi, który przeprowadziła Młodzieżowa Grupa Obrony Praw Człowieka z okazji Międzynarodowego Dnia Walki z Faszyzmem i Antysemityzmem. Podobny akt wandalizmu na tym samym obiekcie miał już miejsce 3 czerwca 2012 r. Pomnik stoi na terenie mohylewskiego getta, w którym w czasie II wojny światowej hitlerowcy zabili około 12 000 Żydów.

21 listopada do Mińska przybyła delegacja Komitetu ds. Polityki i Bezpieczeństwa Rady UE, na czele z jej przewodniczącym Walterem Stevensem. Spotkała się m.in. z prezydentem Łukaszenką, który bardzo ciepło odniósł się do perspektyw współpracy gospodarczej Białorusi z Unią. Oprócz spotkań z przedstawicielami władz, goście z UE spotkali się również z przedstawicielami opozycji i niezależnych organizacji społecznych.

Liberalno-Demokratyczna Partia Białorusi chce przedłużyć kadencję prezydenta do 7 lat. Zamierza w tej sprawie wnioskować o przeprowadzenie referendum konstytucyjnego. LDPB chce też zmian w ordynacji wyborczej do parlamentu, w tym wydłużenia jego kadencji do 5 lat. Swoje propozycje zamierza przeforsować do 2018 r. LDBP należy do tak zwanej tolerowanej opozycji na scenie politycznej Białorusi, będącej „dowodem” na pluralizm polityczny w marionetkowym, całkowicie sterowanym przez Łukaszenkę, parlamencie.

Prezydent Łukaszenka zapowiedział wzrost średniej płacy do poziomu 500 dolarów (nieco ponad 1000 rubli). Zaznaczył jednak, że nie będzie „rozdawania” pieniędzy, a jedynie stymulowanie wzrostu wynagrodzeń, połączone ze wzrostem wydajności pracy. W ciągu pierwszych siedmiu miesięcy bieżącego roku średnia pensja w Białorusi wyniosła 706 rubli – ok. 1,4 tys. zł. Najgorzej zarabiającymi grupa są pracownicy edukacji (mniej niż 300 rubli miesięcznie – ok. 630 zł) oraz służby zdrowia i sektora usług socjalnych (40 proc. pracowników otrzymuje pensje poniżej 400 rubli – ok. 800 zł).

„Psychosomatyka” to tytuł nowej płyty Lawona Wolskiego, która niedawno ukazała się w sieci. Jest to jego pierwsza płyta nagrana po śmierci żony i menedżerki Hanny Wolskiej. W albumie znalazło się szesnaście utworów podzielonych na różniące się stylistyką dwie części: „Horad” i „Les”. Wydano go ze środków uzyskanych podczas zbiórki internetowej, pomógł też znany norweski producent Snore Bergerund. Koncertową premierę płyty zaplanowano na 3 grudnia w wileńskim klubie Loftas.

„Dzieciuki” zakazane w Mińsku. Znany grodzieński zespół punkowy, śpiewający w swoich piosenkach o historii Rzeczpospolitej i Białorusi nie podoba się urzędnikom ds. ideologii stołecznych władz. Odmówiły one zgody na koncert zespołu w styczniu 2017 r. Grupa „Dzieciuki” z powodu zakazu występowania w kraju gra koncerty głównie za granicą, często w Polsce, gdzie jest bardzo popularna.

Listopad był Miesiącem Literatury Polskiej w Mińsku. Zainaugurowano go prezentacją białoruskiego przekładu powieści „Znachor” Tadeusza Dołęgi-Mostowicza, polskiego pisarza, który urodził się na terenie obecnej Białorusi. Podczas prezentacji książki jej fragmenty inscenizowali aktorzy teatru im. Janki Kupały w Mińsku. Wyświetlono również urywki przedwojennej ekranizacji „Znachora”. Na uroczystości obecni byli m.in. ambasador RP Konrad Pawlik oraz dyrektor Instytutu Polskiego w Mińsku, organizatora wydarzenia.

Białoruś będzie organizatorem drugiej edycji Igrzysk Europejskich. Jak powiedział prezydent Aleksander Łukaszenka, koszty ich organizacji wyniosą ok. 50 mln dolarów. Nie zaplanowano z tej okazji większych inwestycji, a zawody odbędą się na już istniejących obiektach sportowych. Mińsk otrzymał prawa organizacji imprezy, po tym jak wycofała się Holandia. Pierwsze Igrzyska Europejskie odbyły się w 2015 r. w Baku i kosztowały aż siedem miliardów dolarów. Startowało w nich ok. 6 tys. sportowców z 50 państw.

Państwowa wytwórnia Belarusfilm ukończyła zdjęcia do filmu „Ślady na wodzie”, nakręconego na podstawie książki emerytowanego pułkownika MSW Mikołaja Ilińskiego „Obcy wśród swoich”. Opowiada on historię walki NKWD z podziemiem antykomunistycznym na terenie Grodzieńszczyzny. Negatywnym bohaterem obrazu jest Armia Krajowa, dopuszczająca się zbrodni na mieszkańcach białoruskich wsi. Film, zrealizowany w całości za państwowe pieniądze, ma wejść na ekrany kin 4 marca 2017 r.

 

Na świecie.Od 1 listopada międzynarodowi przewoźnicy działający w Białorusi nie mogą wjeżdżać na teren Rosji od strony zachodniego sąsiada. Za złamanie przepisów ma grozić kara grzywny do 100 euro. Obcokrajowcy mogą wjeżdżać na teren Rosji tylko przez międzynarodowe przejścia graniczne. Dotyczy to nawet tych kierowców, którzy mają pozwolenie na stały pobyt w Białorusi. Aby rozwiązać kwestię przejazdu obcokrajowców przez Białoruś do Rosji, Moskwa planuje wprowadzić wspólną rosyjsko-białoruską wizę – coś w rodzaju mini-Schengen dla dwóch państw – co jednak spotykało się z chłodną reakcją Mińska, który obawia się utraty części swojej suwerenności.

Беларускія сувязі ў сям’і новага прэзідэнта ЗША

9 лістапада сорак пятым прэзідэнтам ЗША стаў Дональд Трамп, кандыдат ад Рэспубліканскай партыі. Падчас выбарчай кампаніі ён адкрыта гаварыў, што зменіць амерыканскую палітыку ў дачыненні да Расіі. Таму перамога Трампа выклікала зразумелае задавальненне Крамля. Для Беларусі, эканамічна залежнай ад Расіі, такі выбар магчыма таксама прынясе нешта новае. Калі гаварыць аб беларускім кантэксце, сапраўды можа ён змяніцца, паколькі пра сітуацыю ў Беларусі вырашаюць цяпер не так улады краіны, як геапалітычная сітуацыя ў свеце.

Аляксандр Лукашэнка павіншаваў Дональда Трампа з выбарам на пост прэзідэнта, выказваючы спадзяванне на „далейшую нармалізацыю” адносін ЗША, пад новым кіраўніцтвам, да Беларусі.

Беларуская дыяспара ў ЗША, якая традыцыйна ў значнай меры падтрымлівае рэспубліканцаў, на гэты раз крыху падзялілася. Янка Запруднік – тамашні дзеяч, прадстаўнік г.зв. старой эміграцыі (наш славуты зямляк) перад выбарамі перасцерагаў, што выбар Трампа можа быць небяспечным для Беларусі з увагі не толькі на яго сімпатыі для Расіі, але што наогул ён супраць падтрымкі ў дагэтуляшнім выглядзе дэмакратыі ва ўсім свеце. Тым не менш многія амерыканскія беларусы, асабліва з вышэйшай адукацыяй, тыя хто працуе ў буйных карпарацыях, у фінансавых кампаніях, даверылі Трампу, што паменшыць падаткі і будзе падтрымліваць прыватную ініцыятыву.

У сям’і Дональда Трампа, аказваецца, ёсць беларускія карані. Дакладней – у яго ўнукаў, паколькі яго зяць яўрэй, медыямагнат Джарэд Кушнер – з сям’і, якая ў Амерыку пераехала з Беларусі. У Трампа цяпер трынаццаць унукаў. Джарэд Кушнер амаль кожны год прывозіць іх на радзіму свайго прадзеда – у Карэлічы і Навагрудак. (юх)

Łotewskie władze zapowiedziały wybudowanie wysokiego ogrodzenia na granicy z Białorusią. Chcą w ten sposób zabezpieczyć się przed nielegalnie przekraczającymi ją osobami. Prace na wybranych fragmentach granicy mają rozpocząć się za rok.

Znana międzynarodowa organizacja Reporterzy Bez Granic (RSF) opublikowała listę 35 polityków i organizacji przestępczych, odpowiedzialnych za cenzurowanie, wtrącanie do więzień, torturowanie i mordowanie dziennikarzy. Znalazł się na niej – obok egzotycznych kacyków i religijnych fundamentalistów – białoruski prezydent Aleksander Łukaszenka. Większość nazwisk na liście to dobrze znani prezydenci i premierzy takich krajów jak Singapur, Tajlandia, Kuba, Erytrea, Burundi, Kongo czy Sudan Południowy; do tego grona dołączył też turecki prezydent Recep Tayyip Erdogan, który kontroluje większość mediów w kraju. Białoruś została sklasyfikowana na 157. miejscu na 180 państw w międzynarodowym Rankingu Wolności Prasy za 2016 rok. To najgorsze miejsce wśród krajów europejskich.

24 listopada patriarcha Wszechrusi Cyryl uroczyście obchodził 70. urodziny. W uroczystościach tych uczestniczyli m.in. prezydenci Rosji – Władimir Putin i Białorusi – Aleksander Łukaszenka. Spotkanie obu przywódców było też okazją do rozmów na temat wzajemnych stosunków gospodarczych obu państw.