Halina Maksimjuk. Vesile v Kaniukach

Rozkažu vam pravdu…

Môj najmołodšy diaďko Gienik je od mene starjšy vsioho na deseť lit. Ja do joho nikoli ne hovoryła „diaďku” i „vite”, choč vôn ciłe žycie sitoho dopominavsie. Usi do joho hovoryli Gienik, to i ja tože. Može teper začati?

Mni dobre zapometałosie joho vesile. Divčynu vôn najšov sobi v Kaniukach. I choč Ploski i Kaniuki, jak sioła, ne lubilisie mižy soboju, to na lubov likarstva nema. Ja dobre pometaju, jak Gienik, koli vže vpravitsie z dobytkom, myvsie i odiahavsie, siadav na rover i kudyś jichav. Did z baboju šeptali štoš odne do odnoho. Z jich rozhovoruv ja poniała, što, musit, bude vesile, bo vže dovho site jizdinie na rovery tiahnetsie.

A môj diaďko byv velmi spravny, vysoki, z kundžeravymi vołosami, divčata za jim až piščali. Ono siviti začav rano, po svojomu baťkovi, a mojomu didovi. Ne raz mene klikav: Halinko, vyrvi mni sivy vołosy! Od kažnoho dam po pjať hrošy. A did z druhoho pokoja pudsmichavsie: Halinko, najdi u mene odin čorny vołus, to ja tobi dam i tysiaču złoty! Vjadomo, u dida na hołovi ne było ani odnoho čornoho vołoska, chiba što brudny, bo vôn posiviv uže davno i joho vołosy mili kolor pšenici.

Nu i Gienik ciłe lito jizdiv do tych Kaniuk, a osenieju, u listopadi, spravlali joho vesile. Joho budušča žônka nazyvałasie Marysia. Mama cilutki tyždeń pomahała v Ploskach šykovati mjaso, smažyti kotlety, varyti bigos i hołubci, pečy tisto. A v Bilśku v odneji pani zakazali rulady. Pomniu, što jak tyje rulady prynesli dochaty, to mni velmi chotiłosie poprobuvati, ale mama ne dała, a na vesili ja pro jich i zabyła – tôlko tam było vsiakoho inšoho dobra.

Aniu my pokinuli doma z baboju Jarynoju, bo vona była šče zamałaja na vesila (tak skazała mama), a mni pošyli novu sukienku i kupili novy tufli – ja była čuť ne panienka. A Gienik jak hože vyhladav v novum kostiumovi z bantikom! Mni tože chotiłosie miti bantika, ale divčata skazali, što bantiki to ono chłopciam i mužčynam pryšpilajutsie. Što zrobiš, jak ni to ni.

Najichło hosti, našy biłostôćki tože pryjichali i zaraz začali žonditisie, jak use. Usi chodili to tudy, to siudy, laskali dveryma, hołosno hovoryli, pokrykuvali, siadali za stoły snedati. Pometaju, jak tato rozkazuvav usim svôj son. Jomu prysniłasie biła kobyła, i vsi łamali hołovu, što site može značyti.

Gienik do vinciu jichav „Syrenkoju”, musit, kolega joho voziv. Samochoda prystrojili lentami i kvitkami. Vinčanie było v rybołuvśkuj cerkvi, nas tam zavezli jakimś „Žukom”, było zimno, usiudy stojali bajur i było mnôho bołota, bo ranij, musit, zo dva tyžni padało i mžło. Z samoho vinciu to ja mało što pometaju, ono znaju, što mni velmi spodobałasie mołoducha, tak hože vyhladała v svojôj biłuj sukienci i velunovi. Nu i tyje korony, što jim staršy svaty nad hołovami deržali. A potum nas zavezli do Kaniuk, do Marysinoji chaty, de była hostina z obidom i perepivanie. Tanciuv ja ne pometaju, ale byli napevno, ono ja była zamučana i mni velmi chotiłosie spati…

Unoc znov pryjichav „Žuk” i zabrav peršu časť hosti do Ploskuv. A potum my čykali i čykali, ale po nas nichto ne pryjiždžav… Našy, diaďko Vasil z tiotoju i šče para osobuv, postanovili, što treba voročatisie dochaty piškom. Mołodyje same šykovalisie do odjizdu do Ploskuv, nami naohuł nichto ne cikavivsie, i my pujšli. Ja vołokłasie zzadu i narykała. Była nôč, svitiv miseć, prymerzło. I tohdy odna baba skazała do moho baťka:

– Maješ, Piťka, svoju sivu kobyłu. Ja teper sobie pryhanuła, što koli kôń tobi snitsie, to bude jakajaś doroha. Nu i my tože nachodimosie z toboju, choč nam žadna kobyła ne prysniłasie!

Usi smijalisie. A ja namulała sobie nohi v svojich novych tuflach i mni było preč ne do smichu. Ja vže i chlipati začynała. Nam treba było dojti do šosy, perejti cerez môst, a potum, koło Košarki, skrunuti na Ploski. Inšoho perechodu čerez ryku pomiž Kaniukami i Ploskami ne było. Tak što nam treba było projti koło deveti kilometrôv… Mami to musit načała hołova boliti od tych mojich narykaniuv… A pośla vsi perestali na mene zvoročuvati vvahu. Jim samym, pevno, tože tiažko było iti.

I my tak sobi idemo čerez lisok koło Košarki, až bačymo – velizna bajura, a poseredini jiji „Syrenka” z našymi mołodymi. Samochod jim popsovavsie akurat poseredini jaruhi, jakaja prymerzła, i ani vpered, ani vzad ne pojideš. Mušu skazati, što ja miła veliku satysfakciju. Až začała smijatisie. „I dobre vam tak, za toje što my piškom idemo, i dobre!” – dumałosie mni. My pujšli dalij, a vony ostalisie siditi v tôj „Syrenci” sered bajury. Musit, jichni staršy pobih do sioła po jakohoś trachtora, kob jich stôl vytiahnuti.

Ja vže sidiła na peč v Ploskach i hrłasie, koli Gienik vnosiv Marysiu na rukach do chaty. Bołota z bajury naveť do chaty nanesli. Tam było tak hłuboko, što voda zalivała pudłohu v samochodi. Staršy musiv pominiati nahavici, a bidny šofer pozyčav jakijeś łachi od Gienika, bo vyhladav, jakby v tôm bołoti vykačavsie. Odeža z moho diaďka była na joho zavelika, i žartom ne było kuncia. U samochodi oburvałasie klamka, bołôtnik i jakijeś časti ostalisie tam v jaruzi, ne hovoračy pro toje, što „Syrenka” popsovałasie naniet. Po paroch dniach pryjichav z Bilśka mechanik i odholovali jiji do zakładu.

A „Žuk” po nas ne pryjichav, tomu što tože popsovavsie. Ne pometaju bôlš ničoho, bo ja zasnuła i spała, pokôl baťki mene ne zbudili, kob jichati dodomu. Did odvjôz nas na prystanok. Kobyłka jomu na ščasti ne popsovałasie. Ale nohi bolili mni šče dovho, bo ja môcno jich ponamuluvała.