ARCHIWUM | FELIETONY | KORBEL | NA PODLASIU

Janusz Korbel, Kiedy przyjaciele strzelają do siebie (9/2014)

by czasopis.pl / ago

felietonisci-03Mój przyjaciel pochodzi znad morza. Przez trzydzieści lat był zapalonym myśliwym. Potem przestał strzelać, został wegetarianinem, bohaterem reportaży radiowych i telewizyjnych i napisał znaną dość książkę „Farba znaczy krew”. Spotkaliśmy się pierwszy raz w Białowieży. Okazało się, że jego dziadek był kowalem – tak samo jak mój! Z tą różnicą, że rodzina mojego dziadka, chociaż wywodząca się z Francji, mieszkała przez kilka pokoleń na Rusi i w mojej krwi pewnie więcej jest krwi ruskich Słowian niż mieszkańców Galii. Jego natomiast służyła cesarzowi niemieckiemu. Pewnie w obu rodzinach były i inne domieszki krwi, bo tak mielił młyn historii. Zenek powiedział kiedyś: „Wiesz, mój ojciec służył w Wehrmachcie, twój w armii polskiej – mogli do siebie strzelać!”. Z naszych wspólnych rozmów zrozumiałem, że obaj nienawidzili wojny. Zenek zachwyca się wschodnim śpiewem, krajobrazem i kulturą białoruską. Wraz z rodziną postanowili sprzedać dom w Gdyni i przenieść się tu, by resztę życia spędzić w bliskim ich sercu krajobrazie, chcąc spotkać tu przyjaciół, którym te same wartości są bliskie. Nic wcześniej nie łączyło go z Podlasiem. Po prostu, przyjeżdżając wielokrotnie poznawał ludzi, odbywał wycieczki po lesie, słuchał miejscowych opowieści, polubił ludową kulturę i teraz, kiedy słyszy białoruską mowę, to uśmiecha się serdecznie.
Moje życie, z perspektywy kilkudziesięciu lat, to długi powrót do krajobrazu, w którym czuję się u siebie. Chociaż naprawdę krajobraz rodzinny jest sto kilometrów dalej. Ale cóż to jest sto kilometrów, a i historia podobna, i drewno domu rodzinnego wycięto w Puszczy Białowieskiej, w której teraz mieszkam. Powiedziałem kiedyś Sokratowi Janowiczowi, że czytam już dość biegle po białorusku, a Sokrat na to z uśmiechem: „To już tylko połowa kalectwa”. I jak tu go nie kochać!? Nie wystarczy przeczytać i zobaczyć. Sokrat miał właściwą perspektywę. Zakorzeniony i przesiąknięty kulturą białoruską nie był zarazem niewolnikiem „tutejszości” i folkloru. Niewolnikiem jest się dopóki oczekuje się, że inni powinni nam coś dać, a tych innych postrzega się jako obcych. To wygodna figura, pozwalająca kopać okopy, słabo jednak służy zachowaniu kultury.
Zenek nie strzela do zwierząt, bo są to jego przyjaciele. Narzeka na dziki, które zryły mu ogród. Ja też narzekam. Ale co one winne? Dostosowują się najlepiej jak potrafią do okoliczności. Jeśli mogą gdzieś wejść, zryć ziemię, pod którą są smakołyki, to korzystają. Nie robią niczego na zapas, nie budują za dużych legowisk. Nie wytyczają granic. Podobnie lokalne kultury wykorzystywały i dostosowywały się. Żyjące tutaj przed wiekami kultury słowiańskie nie walczyły ze sobą. Świadczą o tym archeolodzy, którzy w miejscach pochówków, w różnych tradycjach, ale w najbliższym sąsiedztwie, nie znaleźli śladów po walkach. Korporacyjne myślenie zmieniło nasz świat. Teraz nie dostosowujemy się do otoczenia – to je dostosowujemy do siebie. Przed rokiem odwiedził mnie znany ukraiński pisarz i artysta. Chodziliśmy wspólnie po rezerwacie i złapała nas burza. Kilka metrów obok padło wielkie drzewo. Juryj po powrocie do domu postawił śliwowicę z wdzięczności, że ocaleliśmy. Reżyser tego świata miesza nasze losy! Niedługo potem czytałem jego list otwarty, opisujący dramat wojny domowej.
Tomasz, wywodzący się rodzinnie z Szereszewa (dzisiaj po stronie białoruskiej), którego rodzina identyfikowała się przed wojną raczej z Polakami, przez ostatnie lata, kiedy nieustannie odwiedza Puszczę Białowieską, zachwyca się każdym śladembiałoruskiej kultury a jego dziewczyna odkryła, że wywodzi się z białoruskiej rodziny. Niechby była Rosjanką, Niemką czy Ukrainką – i tak ją kocham, mówi Tomasz (Sońka Ignacego Karpowicza kochała przecież Niemca i to w czasach wojny!).
Ze wschodu słychać groźne pomruki. Czy mogłoby się to zdarzyć i tutaj? Jakie okoliczności uruchamiają demony? Niedaleko ludzie mieszkający koło siebie, mający na pewno mocne związki, nawzajem do siebie strzelają. Czy taka sytuacja może mieć miejsce wszędzie? Nie mam wątpliwości, że tak. Nawet szlachetne przekonania, wiary, ideologie, religie i polityka potrafią być wykorzystywane w jakichś interesach do budzenia nienawiści lub przynajmniej ślepoty na innych. Wyjątkową cechą białoruskości jest specyficzny pacyfizm: więcej tu oddano ofiar niż poświęcono wrogów. Może to krajobraz tak działał na psychikę?
Nasi – z Zenkiem – ojcowie mogli do siebie strzelać. Byli przedstawicielami dwóch światów: Wschodu i Zachodu. Jak się dzisiaj okazało pozornie dwóch. Ale i w ramach jednego świata można się skutecznie zwalczać. Jest taka maksyma na Dalekim Wschodzie: „Lepiej jest cierpieć zło, niż czynić zło”. Niektórym to się udaje, choć cena jest wysoka.
„Redaktor strony „Echo Moskwy” Anastazja Fazulina wyszła na Plac Maneżowy w Moskwie na samotny protest” – czytam na FB. I dalej: „żyjemy w kraju putinowskich zombi. Niestety! Nie wiem, co robić. Wyszłam, bo nikt nie wychodzi. A milczeć nie można. Milczenie jest nie do zniesienia”. Miron Białoszewski napisał kiedyś, że trzeba być z ludźmi, ale nie dać się zagłuszyć. Anastazja Fazulina nie daje się zagłuszyć.
Wracam na swoje podwórko, gdzie od lat jest ten sam dyżurny temat. Znajomy dziennikarz z Hajnówki, w związku z artykułem, który pisze do ogólnopolskiego tygodnika, przysłał mi pytanie, dlaczego moim zdaniem nie udaje się osiągnąć kompromisu wokół Puszczy Białowieskiej? Potrzebował krótkiej odpowiedzi. Moim zdaniem to nie jest możliwe! Wszędzie tam, gdzie trwa długi konflikt, każda prosta odpowiedź brzmi arogancko i wprowadza w błąd. A poza tym właściwie dlaczego celem miałby być kompromis? Niektóre kompromisowe rozwiązania „zagwarantowały” tylko… długotrwałe wojny. Może potrzebujemy wzajemnego zrozumienia? Dlatego odpowiedziałem mu innym pytaniem: Jakie warunki musiały być spełnione, że na manifestację przeciwko Parkowi Narodowemu w Białowieży przywieziono kiedyś kilkaset osób z hasłami zawierającymi nazwiska znanych naukowców jako przyczynę biedy, a zwolenników UE jako „judaszy” wyganiano precz!? Co spowodowało, że trzynaście lat później, na innej manifestacji w rezerwacie przyrody, stali obok siebie prawicowi i lewicowi politycy oraz ksiądz, a przygrywała im kapela znad odległej Baryczy, śpiewając: „Nie oddamy wam Telewizji Trwam, Puszcza Białowieska należy się nam!”?
Mamy „ich” i „nas”, a przynależność do każdej z tych grup wynika z bardzo oryginalnych przesłanek, bo ani z miejsca zamieszkania, ani z poglądów politycznych czy religijnych. Czy są jakieś uniwersalne reguły konfliktów? Scenariusz jest wszędzie podobny: my kontra oni. Dzieci albo wnukowie później śmieją się lub opłakują rezultaty, nie rozumiejąc sensu dawnych podziałów. Podoba mi się – zamiast szukania kruchego kompromisu – poszukiwanie tego, co współczesny coaching nazywa symetrycznością. Zwykle konflikty żywią się swoim paliwem, bo są polityczne i ktoś na nich wygrywa wybory. Coaching proponuje rozważyć alternatywne racje na zasadzie symetryczności: Jakie będą konsekwencje obrania tej drogi, a jakie innej? Na podstawie twardej analizy danych i kontekstów. Poznając konsekwencje różnych wariantów postępowania można wspólnie zastanowić się nad wyborami. Proste i banalne rozwiązanie, ale co ciekawe, jest to metoda stosowana w biznesie, a nie w społecznych czy politycznych konfliktach, gdzie koszty ofiar są mniej skrupulatnie liczone. W biznesie nie ma miejsca na porażki i kompromisy, a ofiary kosztują za dużo – musi więc się udać.
Mój przyjaciel nie strzela już do zwierząt. Żal mu ich i żal mu demolowania emocji w ludziach, którzy je zabijają bez potrzeby. Nie on jeden, nawet niektórzy politycy związani z regionem puszczańskim odwiesili strzelby, wybierając aparat fotograficzny. Jeden z nich powiedział: zwierzęta to moi przyjaciele. Niby takie proste – ogarnąć swoim uczuciem otaczający nas świat, z jego bogactwem życia, kultur, narodów. A jednak giną ludzie i zwierzęta, i cała przyroda też. Przyjaciele strzelają do siebie. Tak łatwo nam to przychodzi. Mogę sobie wyobrazić, że i nasz folklor i tradycja mogą być przez kogoś uznane za „obce”, „ruskie”, jak ten „Ser Carski” sprzedawany w Hajnówce, którego nazwa podobno komuś z Polski przeszkadzała! Co trzeba mieć w głowie, żeby nazwa sera budziła demony? A może o to chodzi, żeby przyjaciele do siebie strzelali?

74 Comments

  • I was suggested this website by way of my cousin. I’m not positive whether
    this post is written by him as nobody else realize such particular approximately my difficulty.
    You’re wonderful! Thank you!

  • Unquestionably imagine that which you stated. Your favourite reason appeared to be
    at the net the easiest factor to consider of.
    I say to you, I definitely get irked at the same time as other people consider worries that they plainly
    do not realize about. You controlled to hit the nail upon the top as well as defined out
    the entire thing without having side effect , other folks could take a signal.
    Will likely be back to get more. Thanks

  • I’m not that much of a online reader to be honest but your blogs really nice, keep it up!
    I’ll go ahead and bookmark your site to come back in the future.
    Cheers

  • I am not positive the place you’re getting your information, but good topic.
    I needs to spend some time learning much more or understanding more.
    Thanks for great information I was on the lookout for this information for my mission.

  • Way cool! Some very valid points! I appreciate you penning this write-up and
    the rest of the website is also really good.

  • It is really a nice and helpful piece of info. I’m satisfied that you simply shared this useful info with us.
    Please stay us up to date like this. Thanks for sharing.

  • Greate article. Keep writing such kind of information on your blog.
    Im really impressed by your blog.
    Hello there, You’ve performed a great job. I will certainly digg it and personally suggest to
    my friends. I am confident they will be benefited from this web site.

  • Hello fantastic website! Does running a blog such as this require a massive amount work?
    I have no expertise in computer programming however I had been hoping to start my own blog soon. Anyhow, if you have any ideas or
    tips for new blog owners please share. I understand this
    is off subject but I simply wanted to ask.

    Thanks a lot!

  • I read this article completely regarding the difference of most up-to-date and previous
    technologies, it’s amazing article.

  • An intramuscular injection of 200 to 300 mg is generally
    adequate to make body testosterone levels to normal.

  • Write more, thats all I have to say. Literally, it seems as though you relied on the video to make your point.

    You clearly know what youre talking about, why waste your intelligence
    on just posting videos to your blog when you could be giving
    us something informative to read?

  • Whats up very cool website!! Guy .. Excellent ..

    Amazing .. I’ll bookmark your website and take the feeds also?
    I’m satisfied to seek out numerous helpful info here within the submit,
    we’d like develop more strategies on this regard, thank
    you for sharing. . . . . .

  • always i used to read smaller posts that also clear their motive, and
    that is also happening with this piece of writing which
    I am reading at this place.

  • It is appropriate time to make some plans for
    the future and it is time to be happy. I’ve read this post
    and if I could I desire to suggest you few interesting things or tips.
    Perhaps you could write next articles referring to this article.

    I wish to read even more things about it!

  • I think the admin of this website is truly working hard in support of his web site, as
    here every data is quality based stuff.

  • Definitely consider that that you said. Your favourite justification appeared
    to be on the web the easiest factor to remember of. I say to you, I
    certainly get annoyed while other people think about issues that they just do not know about.
    You controlled to hit the nail upon the top as
    neatly as defined out the entire thing with no need side
    effect , other folks can take a signal. Will probably be again to
    get more. Thanks

  • Its like you read my mind! You appear to know so much
    about this, like you wrote the book in it or something.
    I think that you can do with some pics to drive the message home a
    bit, but other than that, this is wonderful blog.

    A fantastic read. I’ll certainly be back.

  • Very good post! We are linking to this great
    article on our website. Keep up the good writing.

  • hi!,I really like your writing so so much! percentage we keep up a correspondence more approximately
    your article on AOL? I require an expert on this area to resolve my problem.
    May be that is you! Having a look forward to look you.

  • It’s great that you are getting ideas from this paragraph
    as well as from our argument made at this time.

  • Hi there to every body, it’s my first pay a quick visit
    of this webpage; this website carries amazing and genuinely
    excellent stuff for visitors.

  • Great goods from you, man. I have consider your stuff prior to and you’re just too fantastic.
    I really like what you have received right here, certainly like what you are stating and the way in which by which
    you say it. You make it enjoyable and you continue to care for to keep it sensible.

    I cant wait to learn far more from you. This is really a
    wonderful web site.

  • Simply desire to say your article is as astounding.
    The clearness in your post is simply great and i can assume
    you are an expert on this subject. Fine with your permission allow me to grab your feed to keep updated with forthcoming post.
    Thanks a million and please continue the rewarding work.

  • I’m not that much of a internet reader to be honest but your sites really nice, keep it
    up! I’ll go ahead and bookmark your website to come back later on. All the best

  • Wow, fantastic weblog format! How long have you ever been blogging for?
    you make running a blog look easy. The full glance of your web site
    is wonderful, let alone the content!

  • If you would like to take much from this article then you
    have to apply these techniques to your won website.

  • Write more, thats all I have to say. Literally, it seems as
    though you relied on the video to make your point.
    You obviously know what youre talking about,
    why waste your intelligence on just posting videos to your blog
    when you could be giving us something enlightening to read?

  • Hello, i think that i saw you visited my weblog so i came
    to return the want?.I am trying to in finding issues
    to improve my web site!I guess its ok to make use of some of your ideas!!

  • My brother recommended I might like this web site. He was totally right.
    This post truly made my day. You cann’t imagine simply
    how much time I had spent for this info! Thanks!

  • Hi there it’s me, I am also visiting this web page on a regular basis, this web site is
    really nice and the users are really sharing fastidious thoughts.

  • Oh my goodness! Impressive article dude! Thanks,
    However I am encountering troubles with your RSS.
    I don’t know the reason why I can’t join it.

    Is there anybody else having similar RSS issues? Anyone that
    knows the answer can you kindly respond? Thanx!!

  • Hey there! Someone in my Myspace group shared this website
    with us so I came to give it a look. I’m definitely
    loving the information. I’m book-marking and will be
    tweeting this to my followers! Wonderful blog and terrific style and design.

  • Thank you, I’ve recently been looking for info
    about this topic for a while and yours is the best I’ve found
    out so far. But, what in regards to the bottom
    line? Are you certain concerning the source?

  • It’s appropriate time to make some plans for the future and it
    is time to be happy. I’ve read this post and if I could
    I want to suggest you few interesting things or tips.

    Perhaps you could write next articles referring to this article.
    I wish to read even more things about it!

  • I do not know whether it’s just me or if perhaps everyone else experiencing issues with your blog.

    It looks like some of the written text within your content are running off the
    screen. Can somebody else please provide feedback and let me know if this is happening to them too?

    This may be a problem with my internet browser because I’ve had this happen previously.
    Thanks

  • I savour, lead to I found just what I used to be having a look for.

    You’ve ended my 4 day lengthy hunt! God Bless you man. Have a nice day.

    Bye

  • What’s up, this weekend is fastidious designed for me,
    since this occasion i am reading this wonderful educational paragraph here at my house.

  • Howdy! This is my 1st comment here so I just wanted to give a quick shout
    out and tell you I genuinely enjoy reading through
    your posts. Can you recommend any other blogs/websites/forums that
    cover the same subjects? Many thanks!

  • I simply couldn’t leave your site prior to suggesting that I
    extremely enjoyed the usual info an individual supply for your guests?
    Is gonna be again often to check up on new posts

  • Appreciating the dedication you put into your site and in depth
    information you offer. It’s awesome to come across a blog every once in a
    while that isn’t the same out of date rehashed material.
    Great read! I’ve saved your site and I’m adding your RSS
    feeds to my Google account.

  • Greetings from California! I’m bored to tears at
    work so I decided to browse your website on my iphone during lunch break.
    I love the info you present here and can’t wait to take a look when I get home.
    I’m surprised at how quick your blog loaded on my mobile ..
    I’m not even using WIFI, just 3G .. Anyways, wonderful blog!

  • Amazing blog! Do you have any hints for aspiring writers?
    I’m planning to start my own website soon but I’m a little lost on everything.

    Would you suggest starting with a free platform like WordPress or go for a paid
    option? There are so many options out there that I’m
    totally confused .. Any suggestions? Thank you!

  • What’s Going down i’m new to this, I stumbled upon this I have discovered It positively helpful and it has helped me out loads.
    I am hoping to give a contribution & aid different customers
    like its aided me. Great job.

  • Howdy! Quick question that’s completely off topic.
    Do you know how to make your site mobile friendly?

    My site looks weird when browsing from my iphone 4. I’m trying to
    find a theme or plugin that might be able to resolve this issue.
    If you have any suggestions, please share. Thank you!

  • I was recommended this blog by my cousin. I’m not sure whether this post
    is written by him as no one else know such detailed about my problem.
    You are wonderful! Thanks!

  • Thank you for any other fantastic article.
    Where else could anyone get that kind of information in such a
    perfect approach of writing? I have a presentation next week, and I am at the look for such
    info.

  • Hello, i think that i saw you visited my weblog thus i came to “return the favor”.I’m attempting to find things to improve my website!I suppose its ok to use some of your ideas!!

  • Hi would you mind letting me know which hosting company you’re working with?
    I’ve loaded your blog in 3 different web browsers and I must say this blog loads a lot faster
    then most. Can you recommend a good hosting provider at a fair price?
    Thank you, I appreciate it!

  • I’m curious to find out what blog system you happen to be working with?
    I’m having some minor security issues with
    my latest blog and I’d like to find something more risk-free.
    Do you have any suggestions?

  • Cool blog! Is your theme custom made or did you download it
    from somewhere? A design like yours with a
    few simple adjustements would really make my blog stand out.
    Please let me know where you got your design. Thanks a lot

  • I was wondering if you ever considered changing the layout
    of your website? Its very well written; I love
    what youve got to say. But maybe you could a little more in the way
    of content so people could connect with it better. Youve got an awful lot of text for
    only having one or 2 images. Maybe you could space it out better?

  • I pay a quick visit every day a few web pages and websites to read
    articles, however this weblog offers feature based posts.

  • Hey I know this is off topic but I was wondering if you
    knew of any widgets I could add to my blog that automatically tweet my newest
    twitter updates. I’ve been looking for a plug-in like this for
    quite some time and was hoping maybe you would have some experience with
    something like this. Please let me know if you run into anything.

    I truly enjoy reading your blog and I look forward
    to your new updates.

  • An outstanding share! I have just forwarded this onto a
    friend who had been conducting a little research on this.
    And he actually bought me dinner due to the fact
    that I found it for him… lol. So let me reword this….
    Thank YOU for the meal!! But yeah, thanks for spending the time to talk
    about this matter here on your site.

  • We are a bunch of volunteers and opening a brand new scheme in our community.

    Your website provided us with useful info to work on. You’ve performed an impressive
    process and our entire group will probably be thankful
    to you.

  • With havin so much content and articles do you ever run into
    any issues of plagorism or copyright violation? My
    blog has a lot of exclusive content I’ve either written myself or outsourced but it
    seems a lot of it is popping it up all over the internet
    without my permission. Do you know any techniques to help protect against content from being ripped off?
    I’d truly appreciate it.

  • I am truly happy to read this weblog posts which carries tons of useful information, thanks for providing these information.

Comments are closed.