Minął miesiąc (05/2017)

Пікет перад беларускім консульствам у Беластоку супраць апошніх палітычных рэпрэсіяў у Беларусі пасля разгону дэманстрацыі ў Мінску ў Дзень Волі 25 сакавіка (Радыё Рацыя)

W regionie. Od 1 września 2017 r. szkoła podstawowa w Narewce przestanie nosić imię Aleksandra Wołkowyckiego. Taką decyzje podjęli radni gminy. Od kilku lat trwał spór o tego patrona, oskarżanego m.in. o współpracę z okupantem niemieckim podczas wojny. Decyzję radnych pochwalił wójt gminy Narewka Mikołaj Pawilcz, zdaniem którego szkoła nie powinna być miejscem takich kontrowersji i „walki politycznej”.

1 kwietnia przed białoruskim konsulatem w Białymstoku odbył się protest przeciwko ostatnim represjom w Białorusi (po obchodach Dnia Woli 25 marca). Pod placówką pojawiła się grupa studentów z Białorusi, ucząca się w białostockich szkołach wyższych w ramach programu stypendialnego im. Konstantego Klinowskiego, wspierającego białoruskich studentów, których za działalność opozycyjną relegowano z macierzystych uczelni. Protest zorganizowany został z inicjatywy dwójki z nich. Solidarność z Białorusinami przyszli zamanifestować też przedstawiciele partii Razem i Nowoczesnej, działacze KOD i dziennikarze Radia Racja z jej prezesem, przewodniczącym Związku Białoruskiego w RP i redaktorem naczelnym tygodnika „Niwa” Eugeniuszem Wappą.

2 kwietnia w urzędzie marszałkowskim w Białymstoku odbyła się debata pod hasłem: „Polacy jako mniejszość narodowa na Białorusi, Litwie, Łotwie – położenie prawno-polityczne”. O polskim dziedzictwie na Wschodzie, relacjach z sąsiadami czy sytuacji szkolnictwa i mediów dyskutowali m.in. dziennikarze zaproszeni z trzech wymienionych krajów. Organizatorami debaty byli Regionalny Ośrodek Debaty Międzynarodowej w Białymstoku oraz marszałek województwa podlaskiego.

5 красавіка ў Ваяводскай управе ў Беластоку прайшла штогадовая сустрэча прадстаўнікоў меншасці па запрашэнні падляшскага ваяводы Багдана Пашкоўскага (справа на першым здымку). Прысутная была таксама віцэ-дырэктар дэпартамента рэлігійных веравызнанняў ды нацыянальных і этнічных меншасцяў у Міністэрстве ўнутраных спраў і адміністрацыі Тэрэса Качмарэк – на здымку побач ваяводы і яго ўпаважанага па справах меншасцей Войцеха Пшыгонскага. На другім здымку – прадстаўнікі беларускіх арганізацый, якія непакоіліся, што чацвёрты месяц на беларускія праекты, м.інш. на выдаванне „Нівы” і „Часопіса”, не перададзены яшчэ грошы з прызнаных на 2017 г. датацый. Ажно такога спазнення не было яшчэ ніколі. (Радыё Рацыя)

5 kwietnia odbyło się spotkanie przedstawicieli organizacji mniejszości narodowych u wojewody podlaskiego. Oprócz gospodarza, czyli wojewody Bohdana Paszkowskiego, na spotkaniu pojawiła się, sprawująca obowiązki szefowej departamentu mniejszości w MSWiA, Teresa Kaczmarek. Obecni byli też m.in. komendant wojewódzki policji Daniel Kołnierowicz, przedstawicielka kuratorium oświaty, dyrektor wydziału spraw obywatelskich i cudzoziemców Urzędu Wojewódzkiego oraz pełnomocnik wojewody do spraw mniejszości narodowych i etnicznych Wojciech Przygoński. W komplecie stawili się liderzy organizacji białoruskich, litewskich, ukraińskich, tatarskich, romskich, żydowskich, a więc mniejszości, które zamieszkują Podlaskie. Najwięcej czasu uczestnicy spotkania poświęcili dyskusji o środkach, które państwo polskie przeznacza na wspieranie inicjatyw organizacji mniejszościowych, w tym również o nowych zasadach przyznawania dotacji.

Dr Paweł Grabowski z Hospicjum Domowego Proroka Eliasza w Nowej Woli w gminie Michałowo został laureatem tegorocznej, ósmej, edycji Nagrody im. Krzysztofa Kanigowskiego. Uroczystość jej wręczenia odbyła się 8 kwietnia w białostockiej Galerii Arsenał. Krzysztof Kanigowski wiele lat kierował oddziałem chirurgii w Wojewódzkim Szpitalu im. J. Śniadeckiego. Zmarł nagle w listopadzie 2008 r. Rodzina i przyjaciele postanowili ustanowić nagrodę jego imienia.

Фота Міры Лукшы

10 kwietnia dotychczasowa dyrektor oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku Barbara Bojaryn-Kazberuk złożyła rezygnację ze stanowiska. Funkcję tę pełniła od 2012 r. Prezes IPN Jarosław Szarek powierzył pełnienie obowiązków dyrektora oddziału dr. hab. Piotrowi Kardeli, historykowi, dotychczasowemu pracownikowi delegatury IPN w Olsztynie.

Конкурс „Роднае слова – 2017”
31 сакавіка ў Бельскім доме культуры адбыўся цэнтральны агляд дэкламатарскага конкурсу „Роднае слова”. Быў ён арганізаваны ўжо 46-ы раз (ад звыш дзесяці гадоў Таварыствам беларускай культуры, а раней Беларускім грамадска-культурным таварыствам). У цэнтральным аглядзе сёлета спаборнічала каля 120-ці дэкламатараў – вучняў з прадшколляў, пачатковых школ і гімназій на Беласточчыне, якія вывучаюць беларускую мову. На здымку – Оля Яроцкая, удзельніца конкурсу з Гарадка.

Ksiądz doktor Tadeusz Wojda, pallotyn, podsekretarz watykańskiej Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów, został 12 kwietnia mianowany przez papieża Franciszka nowym arcybiskupem metropolitą białostockim. Zastąpi na tym stanowisku abp. Edwarda Ozorowskiego, który przechodzi na emeryturę. Ksiądz arcybiskup nominat Tadeusz Wojda ma 60 lat, pochodzi z diecezji kieleckiej.

14 kwietnia minęła setna rocznica śmierci Ludwika Zamenhofa. Twórca języka esperanto urodził się 15 grudnia 1859 r. w Białymstoku i tu spędził dzieciństwo. Po przeniesieniu się do Warszawy wydał podręcznik do nauki języka międzynarodowego – esperanto.

Зрэзалі „ненавісныя” ўказальнікі
Уначы з 26 на 27 красавіка ў Орлі невядомыя ўкралі ўсе вулічныя і дарожныя ўказальнікі з назвай вуліцы Чырвонай арміі. Як кажа войт гміны Пётр Сэльвесюк, гэта была падрабязна абдуманая акцыя. Стоўбчыкі былі нагнуты з зямлі, затым замацаваныя на іх жалезныя ўказальнікі зрэзаныя і скрадзеныя. Дзеля гэтага неабходныя былі адмысловыя прылады ды інструменты.
Злачынцы праўдападобна вырашылі самі „дэкамунізаваць” Орлю, папракаючы мясцовыя ўлады, што чакаюць да апошняй хвіліны (паводле закону памяняць такія назвы маюць яны час да верасня). Жыхары ўпэўненыя, што камусьці безумоўна гэта вельмі перашкаджала. Ім самім – наадварот. Каб не загад дзяржавы, усе яны вельмі хацелі б надалей мець такую назву вуліцы, у гонар Чырвонай арміі, якая ўлетку 1944 года вызваліла Орлю і наваколле ад гітлераўцаў.
Знішчэнне ўказальнікаў расследуецца паліцыяй з Бельска-Падляшскага.
Паводле Радыё Рацыя

15 kwietnia, w Wielką Sobotę, w centrum Białegostoku pod Ratuszem, odbyło się ekumeniczne poświęcenie pokarmów wielkanocnych. Dokonali tego wspólnie metropolita białostocki abp Edward Ozorowski oraz abp Jakub, prawosławny ordynariusz diecezji białostocko-gdańskiej. Uroczystość już tradycyjnie zorganizowana została przez Stowarzyszenie Pomocy Rodzinie Droga, kierowane przez o. Edwarda Konkola oraz przez prezydenta Białegostoku Tadeusza Truskolaskiego. W tym roku prawosławni i katolicy obchodzili Wielkanoc w tym samym terminie.

Галоўны арганізатар Міжнароднага Кніжнага кірмашу ў Беластоку Анджэй Каліноўскі (пасярэдзіне) з аўтарамі-ўдзельнікамі з Беларусі – Аленай Брава і Барысом Пятровічам (Фота Міры Лукшы)

W dniach 21-23 kwietnia w budynku Opery i Filharmonii Podlaskiej w Białymstoku odbyły się 6. Międzynarodowe Targi Książki. Wydawcy przygotowali ponad 60 stoisk, blisko 50 pisarzy odbyło w sumie prawie 30 spotkań autorskich; z czytelnikami spotkali się m.in. prof. Jerzy Bralczyk, Aneta Prymaka-Oniszk, Katarzyna Bonda, Filip Springer, Mariusz Szczygieł, Daniel Mizieliński, Natalia Fiedorczuk, Mirosław Wlekły i Elżbieta Dzikowska. Targom towarzyszył festiwal literacki „Na pograniczu kultur”. Nie zabrakło też białoruskich akcentów – w operowym foyer spotkać można było Leszka Szerepkę, byłego ambasadora RP w Białorusi, autora książki „Oblicza Białorusi”, oraz gości z Białorusi – Alenę Brava i Barysa Piatrowicza, których książki „Godzina policyjna dla jaskółek” oraz „Na początku była ciemność”, wydane przez Fundację Sąsiedzi, miały na targach ogólnopolską premierę. Czyt. str. 27

W dniach 22-23 kwietnia w męskim monasterze w Supraślu adepci cerkiewnego dzwonienia uczyli się tej unikalnej sztuki muzycznej. Przez dwa dni trwały wykłady oraz warsztaty dzwonienia; praktykowano na XVIII-wiecznej dzwonnicy, znajdującej się w bramie tego monasteru. W Supraślu odbyło się dotychczas siedem edycji festiwalu cerkiewnego dzwonienia – w ubiegłym roku podjęto decyzję, że impreza będzie realizowana co dwa lata. Podobnie jak festiwal, warsztaty zorganizowały wspólnie supraski monaster Narodzenia NMP, Akademia Supraska i Fundacja Oikonomos.

UM Michałowo

Беларусы прыглядваліся беластоцкім стартапам
Дэлегацыя з Беларусі прыехала ў Беласток на пяць дзён 24 красавіка. Беларусы хацелі падглянуць, «як гэта робіцца ў Беластоку», або як функцыянуюць польскія стартапы. Знаёміліся з тым, як выглядвае стварэнне ўмоў для развіцця стартапаў у Польшчы. Паколькі стартап не толькі задума, але і грошы, таму сярод дэлегатаў былі прадстаўнікі Міністэрства развіцця прадпрымальніцтва ў Беларусі, фонду венчурнага капіталу (сярэдне- і доўгатэрміновыя інвестыцыі ў непублічных прадпрыемствах, якія знаходзяцца на ранніх стадыях развіцця) і асобы, якія ўдзельнічаюць у распрацоўцы стартапаў у Беларусі (няўрадавыя арганізацыі, прадстаўнікі органаў улады) і ўладальнікі бізнесу.
Дэлегацыя з Беларусі налічвала 25 чалавек, якія наведалі, у прыватнасці, Індустрыяльны парк Ломжа, Інстытут інавацый і тэхналогій Беластоцкай політэхнікі, Беластоцкі навукова-тэхналагічны парк, беластоцкі Hacklag, Гарадскую раду Беластока і Супрасльскую гміну ды Міхалова (на здымку ў міхалоўскай ратушы).
– Наш намер складаецца ў тым, каб прадстаўленыя інфармацыі і вопыт сталі імпульсам да развіцця стартапаў у Беларусі і заахвочвалі іх да далейшага бізнесавага развою, – распавядаў Марцін Пагажэльскі з Падляшскага Фонду рэгіянальнага развіцця. – Мы верым, што ў доўгатэрміновай перспектыве гэта прывядзе таксама да развіцця рэгіянальнага бізнесу на Падляшшы, да павелічэння экспарту і ўмацаванне міжнароднага супрацоўніцтва Польшча – Беларусь.
Азнаямляльная паездка арганізаваная была ў рамках праекта МОСТ, што фінансуецца Еўрапейскім Саюзам. Яго мэта складаецца ў тым, каб умацаваць кантакты паміж Беларуссю і краінамі Еўрапейскага Саюза і ўзмоцніць абмен перадавым вопытам у галіне прадпрымальніцтва.
Падобныя навучальныя візіты Падляшскі Фонд рэгіянальнага развіцця арганізаваў двойчы ў 2016 годзе, яны былі прысвечаны развіццю прадпрымальніцтва сярод моладзі і праграме развіцця бізнес-інкубатараў у Польшчы. (мікас)

Стэфан Нікіцюк (на здымку), прадстаўнік „Форум падляшскіх меншасцяў”, стаў новым сябрам Рады горада Беласток. Як чарговы са спіску Грамадзянскай платформы падчас выбараў у 2014 г. заступіў Збігнева Нікітаровіча, які стаў намеснікам прэзідэнта Тадэвуша Трускаляскага. Стэфан Нікіцюк ужо двойчы быў радным Беластока. У Радзе горада прадстаўляе кварталы Дайліды і Міцкевіча. Дагэтуль на 28 радных быў толькі адзін, праваслаўны і беларус – Славамір Назарук. Цяпер ёсць іх двух. На 28 радных… (Радыё Рацыя)

Prowadzący badania archeologiczne w Puszczy Białowieskiej i na przyległym obszarze naukowcy z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie odkryli kilkadziesiąt kurhanów sprzed 1,5 tys. lat, zarysy dawnych pól uprawnych, a nawet grodzisko. Stało się to możliwe dzięki zastosowaniu lotniczego skanowania laserowego. Badania potrwają w sumie trzy lata i będą sfinansowane są ze środków Narodowego Centrum Nauki w ramach projektu „Dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze Puszczy Białowieskiej”, kierowanego przez prof. Przemysława Urbańczyka z IA UKSW.

 

W kraju. 17 kwietnia w wieku 74 lat zmarł po ciężkiej chorobie arcybiskup Jeremiasz, ordynariusz diecezji wrocławsko-szczecińskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Arcybiskup Jeremiasz (Jan Anchimiuk) urodził się w 1943 r. w Odrynkach, w województwie podlaskim. Ukończył Chrześcijańską Akademię Teologiczną w Warszawie, studiował również na uczelniach w Moskwie i Zurychu. W 1980 r. uzyskał tytuł doktora habilitowanego. W latach 1996-2002, a potem 2008-2012 był rektorem ChAT. W 1983 r. złożył śluby mnisze i przyjął imię zakonne Jeremiasz. W tym samym roku został najpierw biskupem pomocniczym w diecezji warszawsko-bielskiej (z tytułem biskupa bielskiego), a potem objął katedrę wrocławską i szczecińską. W 1997 r. został podniesiony do godności arcybiskupa. W 2001 r. został wybrany na prezesa Polskiej Rady Ekumenicznej, którą kierował do 2016 r. Pogrzeb arcybiskupa Jeremiasza odbył się 19 kwietnia w Warszawie. Pełnienie obowiązków ordynariusza diecezji wrocławsko-szczecińskiej powierzone zostało biskupowi supraskiemu Grzegorzowi.

4 красавіка ў XVII Сусветны дзень паэзіі ў Літаратурным музеі імя Адама Міцкевіча ў Варшаве была ўзнагароджана наша супрацоўніца Міра Лукша, паэтэса, журналістка „Нівы”. Атрымала яна прыз „за мастацкае адлюстраванне шматкультурнай паэтычнай спадчыны малой Бацькаўшчыны і за папулярызацыю славянскай паэзіі”. З гэтай нагоды выйшаў яе новы зборнік, надрукаваны выдавецтвам „ІБіС”, „Міра Лукша: Радаслоў”. На здымку: Міру Лукшу ўзнагароджвае Аляксандр Наўроцкі, галоўны арганізатар, рэдактар „Poezji Dzisiaj”. (Уля Шубзда/Радыё Рацыя)

Zarząd Główny Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich zaapelował o natychmiastowe zaprzestanie represjonowania dziennikarzy, którzy w ostatnich tygodniach relacjonowali protesty w Białorusi. – To poważne naruszenie zasady wolności mediów – czytamy w apelu.

24 kwietnia w Centrum prasowym Foksal w Warszawie odbyło się spotkanie z Zianonem Paźniakiem, założycielem Białoruskiego Frontu Ludowego. Paźniak zaprezentował dokument pod nazwą „Narodowy program – Wolna Białoruś”. Według autorów dokumentu ma być on podstawą działania dla władz Białorusi, które powstaną po upadku reżimu Łukaszenki.

Nakładem Warszawskiej Metropolii Prawosławnej ukazał się album „Święta Góra Grabarka”. Okazją do jego wydania stała się 70. rocznica powołania tam do życia żeńskiego monasteru. Wydawnictwo słowem wstępnym opatrzył prawosławny metropolita warszawski i całej Polski Sawa.

 

W Republice Białoruś. 31 marca milicja przeprowadziła rewizje w mińskich biurach telewizji Biełsat. Skonfiskowano komputery, monitory oraz część należącego do telewizji sprzętu. Zatrzymany został operator Aleksander Lubieńczuk, który jako jedyny był w biurze. Rewizję przeprowadzono w związku z podejrzeniami „o bezprawne wykorzystanie znaku towarowego Biełsat”. W 2013 r. sąd zastrzegł używanie marki Biełsat TV dla firmy Biełsat Plus, zajmującej się sprzedażą anten satelitarnych i telewizorów. Telewizji Biełsat grozi kara grzywny i konfiskata naruszających prawo przedmiotów.

Акцыя „Чарнобыльскі шлях” 26 красавіка ў беларускай сталіцы (Наша Ніва (charter97.org)

W Kuropatach ma powstać pomnik „Wszystkim ofiarom XX wieku”. Ministerstwo Kultury ogłosiło konkurs na monument. Przebiegać ma w błyskawicznym tempie – projekty można było zgłaszać do 26 kwietnia, a już 1 maja komisja ma ocenić wyniki. Zdaniem osób zaangażowanych dotychczas w obronę Kuropat władze próbują „zawłaszczyć” sobie to miejsce kaźni, gdzie w czasach stalinowskich NKWD dokonywało egzekucji. „Państwowy” pomnik ma całkowicie przemilczeć ten bezsprzeczny fakt.

W dniach 5-8 kwietnia w Mińsku odbyły się targi turystyczne „Wypoczynek 2017”. Szczególnie liczny udział wzięły w nim podmioty z Podlasia – regionalne firmy turystyczne i instytucje samorządowe (m.in. z Białegostoku, Supraśla i Augustowa).

W dniach 10-13 kwietnia kilkuset żołnierzy z Białorusi i Rosji wzięło udział w manewrach taktycznych wojsk powietrznodesantowych na poligonie pod Brześciem, w pobliżu granicy z Polską. To już trzecie w tym roku wspólne manewry białoruskich Sił Operacji Specjalnych i rosyjskich wojsk powietrznodesantowych.

Po marcowych protestach przetoczyła się przez Białoruś fala represji w stosunku do najaktywniejszych działaczy opozycji. Wiele osób znalazło się w aresztach, zostało osądzonych i skazanych. Prześladowania dotknęły też niezależnych dziennikarzy. Ponadto 20 osobom zarzucono tworzenie nielegalnej organizacji zbrojnej; spiskowcy mieliby prowokować krwawe zamieszki w Dniu Wolności 25 marca – takie informacje podała 11 kwietnia prezydencka gazeta „SB. Biełoruś Siegodnia”. KGB potwierdziło te doniesienia – wszystkim oskarżonym grozi do 7 lat więzienia.

W dniach11-13 kwietnia z wizytą w Białorusi przebywali dwaj polscy posłowie, Adam Andruszkiewicz z Kukiz 15 i Piotr Zgorzelski z PSL, członkowie Polsko-Białoruskiej Grupy Parlamentarnej. Spotkali się z białoruskimi parlamentarzystami, a także z przedstawicielami środowisk polonijnych. Głównym tematem tych spotkań były kwestie przestrzegania praw mniejszości polskiej w Białorusi, szczególnie w sferze edukacji. Polscy goście odwiedzili Nowogródek i Lidę, spotkali się również z przedstawicielami białoruskiej opozycji. Pod koniec wizyty złożyli wieńce na grobach ofiar masowych represji stalinowskich w Kuropatach.

12 kwietnia prezydent Aleksander Łukaszenka podpisał Kodeks Celny Unii Eurazjatyckiej. Pozostałe państwa Unii – organizacji stworzonej przez Rosję na obszarach byłego ZSRR – podpisały ten kodeks już w grudniu 2016 r. Nie uczyniła tego dotychczas tylko Białoruś. Tego samego dnia poinformowano również, że Rosja przyzna Białorusi miliard dolarów rządowego kredytu. Dzięki temu Mińsk będzie mógł spłacić prawie 800 mln dol. długu wobec Gazpromu.

Moskwa i Mińsk porozumiały się w sprawie dostaw gazu i ropy. W myśl aneksu do umowy, w 2018 r. Białoruś będzie płacić 129 dol. za 1 tys. m sześc. rosyjskiego gazu niezależnie od światowych cen ropy naftowej i gazu (dotychczas było to 150 dol.). W 2019 r. Białoruś będzie płacić 127 dol. za 1 tys. m sześc. rosyjskiego gazu. Gazprom przyznał Białorusi rabat na gaz z przyszłych dostaw w zamian za spłatę długów za dostawy surowca od początku 2016 r. 13 kwietnia Mińsk zapłacił Gazpromowi 726,2 mln dol. tego długu wraz z odsetkami. Gazprom zrezygnował też z pozycji monopolisty w dostawach gazu do Białorusi. Od 18 kwietnia Rosja przywróciła ponadto pełne dostawy ropy naftowej dla białoruskich rafinerii, ograniczone od połowy zeszłego roku w odwecie za gazowe długi wobec Gazpromu. Wszystkie te ustalenia możliwe były dzięki wcześniejszemu spotkaniu prezydenta Łukaszenki z prezydentem Putinem (3 kwietnia w Petersburgu) i podjętym przez nich decyzjom.

Białoruscy śledczy wszczęli postępowanie w sprawie masowych grobów znalezionych w lesie w okolicach wsi Hajsy i Drekolje niedaleko Witebska. Zdaniem okolicznych mieszkańców w latach 1937-39 NKWD dokonywało tam masowych egzekucji. Dotychczas władze utrzymywały, że spoczywają tam ofiary niemieckich nazistów. W Białorusi znanych jest ok. 200 miejsc pochówków ofiar Stalina. Jak dotąd władze nie zrobiły nic, by je upamiętnić.

15 kwietnia w stołecznej galerii handlowej Mińsk Mall polska spółka LPP otworzyła pierwszy w Białorusi sklep popularnej marki Reserved. W tej samej galerii rozpoczęły działalność też sklepy innych brandów LPP – House oraz Cropp. Białoruś to jeden z nowych kierunków, na które w tym roku otwiera się LPP. Spółka planuje otwarcie u naszych wschodnich sąsiadów do trzech kolejnych placówek Reserved w ciągu najbliższych dwóch lat, w Białorusi mają powstawać też kolejne sklepy House i Cropp. Na otwarciu lokalu w Mińsku zjawiły się setki klientów.

21 kwietnia prezydent Aleksander Łukaszenka wygłosił swoje doroczne wielogodzinne przemówienie o stanie państwa i planach na kolejny rok. Jak zwykle odniósł się w nim do prawie wszystkich aspektów życia politycznego, społecznego i gospodarczego kraju. Skrytykował też opozycję za prowokowanie niebezpiecznych sytuacji w kraju podczas ostatnich antyrządowych demonstracji.

21 kwietnia Pawieł Siewiaryniec, lider partii Białoruska Chrześcijańska Demokracja, został przez miński sąd ukarany grzywną (równowartość ok. 2,4 tys. zł) za pokazanie zakazanej białoruskiej flagi pod stołecznym aresztem podczas akcji 30 marca. Zgromadzenie to sąd uznał za nielegalne – zorganizowano je na powitanie osób opuszczających areszt po odbyciu kary za udział we wcześniejszych antyrządowych manifestacjach. Podczas powitania uwolnionych rozwinięto biało-czerwono-białą flagę, której publiczne pokazywanie jest w Białorusi zakazane od 1995 r.

22 kwietnia Białorusini tradycyjne pracowali w czynie społecznym. Urzędnicy, kierownicy i robotnicy przedsiębiorstw państwowych, a nawet firmy prywatne nieodpłatnie zamiatali ulice, porządkowali parki, pracowali na budowach i sadzili drzewa. Według źródeł rządowych 3 mln osób stawiło się do wykonywania nieodpłatnej pracy. Wartość zaangażowania obywateli wyceniono na ponad 7 mln rubli (ok. 3,6 mln dol.). Otoczony kamerami telewizyjnymi prezydent Aleksander Łukaszenka w towarzystwie najmłodszego syna Koli pracował na budowie hal sportowych w Centrum Przygotowania Olimpijskiego. Rządowe media wychwalają uczynność Białorusinów, którzy rzekomo zrezygnowali dobrowolnie z wolnej soboty, by razem z prezydentem podjąć się nieodpłatnej pracy. Jednak, jak twierdzą niektórzy uczestnicy czynu, w rzeczywistości udział w nim jest obowiązkowy, a kto go unika, może mieć problemy w pracy.

23 kwietnia w Grodnie, już trzeci rok z rzędu, odbyła się akcja uczczenia pamięci żydowskich mieszkańców miasta, zabitych podczas II wojny światowej. Wzięło w niej udział ok. 70 osób. Oprócz Białorusinów byli też goście z Litwy, Rosji, Izraela i Polski. Na terenie byłego getta zapalono dwa znicze – jeden od Żydów, a drugi od przedstawicieli chrześcijan. Do marszu dołączyli katoliccy i luterańscy duchowni oraz polski konsul w Grodnie Jarosław Księżyk. Na całym świecie tego dnia wspominanych jest ponad 6 mln ofiar Holokaustu, ale również i tych, którzy – ryzykując życiem – ratowali Żydów.

25 kwietnia Białorusini jak co roku obchodzili Radaunicę – dzień modlitwy za zmarłych. Prawosławni odwiedzali masowo cmentarze, a w wielu miejscach zachowały się dawne tradycje – na groby przynoszono wielkanocne jajka, jedzenie i napoje. Radaunica jest w Białorusi obchodzona we wtorek, dziewięć dni po Wielkanocy, a w niektórych regionach groby tradycyjnie odwiedza się w powielkanocny czwartek lub w pierwszą niedzielę od Paschy. Od lat 90. XX w. Radaunica jest dniem wolnym od pracy. W związku z masowymi odwiedzinami cmentarzy uruchamiane są dodatkowe środki komunikacji miejskiej, a nawet pociągi. Wolne były wszystkie cztery dni od soboty do wtorku (poniedziałek zostanie odpracowany).

26 kwietnia odbyła się w Mińsku doroczna demonstracja upamiętniająca skutki katastrofy w radzieckiej elektrowni atomowej w Czarnobylu. Władze stolicy wyraziły na nią oficjalną zgodę. Uczestnicy akcji zebrali się przed kinem Kastrycznik przy prospekcie Niezależnaści, a następnie przeszli do miejsca upamiętniającego ofiary katastrofy, gdzie przeprowadzono wiec i złożono kwiaty.

Portal „Tuzin Fm” organizuje na platformie talaka.by zbiórkę środków na realizuję projektu „(Nie)
rozstrzelana poezja”. Wystąpią w nim Lawon Wolski, Zmicier Wajciuszkiewicz, Swieta Beń, Kaciaryna Wadonosowa, grupa Dzieciuki, Vuraj, Re1ikt, Akute i inni. Każdy z uczestników projektu ma zaśpiewać utwór jednego z poetów rozstrzelanych przez NKWD w 1937 i 1938 roku. Powstanie też 12 wideoklipów. W ramach projektu odbędzie się ponadto 12 otwartych wykładów, dotyczących postaci każdego z uwiecznionych twórców. 20 października 2017 r. – dokładnie w 80. rocznicę egzekucji większości wspomnianych poetów – odbędzie się koncert prezentujący album.

O blisko 30 proc. w porównaniu do analogicznego okresu roku 2016 wzrosła w pierwszym kwartale 2017 r. liczba pasażerów obsłużonych przez port lotniczy w Mińsku. Od początku stycznia do końca marca wyniosła ona 733 570 osób. O ponad 10 proc. wzrosła też liczba lotów pasażerskich. Do wzrostów tych w pewnym stopniu przyczyniło się zniesienie wiz dla podróżujących samolotami do Białorusi obywateli 80 państw.

 

Na świecie. 6 kwietnia Parlament Europejski przyjął rezolucję w sprawie Białorusi, w której zażądał powstrzymania prześladowań wobec aktywistów i niezależnych dziennikarzy. „Parlament Europejski potępia ograniczanie wolności pokojowych zgromadzeń i przeszkadzanie w pracy obrońcom praw człowieka” – czytamy we fragmencie rezolucji. Parlament Europejski zagroził wprowadzeniem sankcji wobec wysoko postawionych osób białoruskiego reżimu, odpowiadających bezpośrednio za represje, jeżeli Mińsk nie wywiąże się ze zobowiązań dotyczących przestrzegania demokratycznych zasad.

20 kwietnia Sąd Najwyższy Federacji Rosyjskiej uznał związek wyznaniowy świadków Jehowy za organizację ekstremistyczną. Zakazano mu działalności na terytorium Rosji. Wcześniej Ministerstwo Sprawiedliwości Rosji zawiesiło działalność centralnego ośrodka świadków Jehowy, uznając że organizacja ta rozpowszechnia literaturę ekstremistyczną. Zgodnie z decyzją sądu, organizacja zostanie zlikwidowana, a jej majątek skonfiskowany na rzecz państwa. Przedstawiciele świadków Jehowy oświadczyli, że zaskarżą wyrok.

20 kwietnia litewski Sejm przegłosował ustawę przewidującą ograniczenie importu energii z elektrowni atomowej powstającej w Ostrowcu w Białorusi, a także z innych niebezpiecznych siłowi atomowych krajów trzecich. Ustawa zakłada, że na rynek litewski nie może trafić prąd z elektrowni niebezpiecznych, chyba że będzie konieczny do zapewnienia funkcjonowania systemu energetycznego kraju. Litwa liczy na to, że ustawa zminimalizuje korzyści ekonomiczne z budowanej siłowni w Ostrowcu, co być może zadecyduje o wstrzymaniu jej budowy.

Władze Kazachstanu ogłosiły zamianę alfabetu z cyrylicy na łaciński. Prezydent Nursułtan Nazarbajew polecił rządowi przygotowanie harmonogramu, zgodnie z którym będzie odbywać się przejście na nowy zapis. „Zachodni” wariant ma zostać wprowadzony najpóźniej w 2025 r., ale Nazarbajew zasugerował też istnienie pewnego okresu przejściowego, kiedy oba alfabety będą funkcjonować równolegle. Wcześniej z alfabetów opartych na bazie cyrylicy zrezygnowało kilka innych byłych republik ZSRR – Azerbejdżan, Mołdawia, Turkmenistan i Uzbekistan. W Kazachstanie alfabet łaciński został w 1929 r. wprowadzony w miejsce arabskiego. Cyrylicą zastąpiono go dopiero w 1940 r.