Minął miesiąc (07-08/2017)

4 czerwca w parku Planty w Białymstoku odbyło się 32. Święto Kultury Białoruskiej. W organizowanej przez Białoruskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne imprezie wystąpiło blisko trzydzieści zespołów białoruskich z całej Białostocczyzny (m.in. z Białegostoku, Hajnówki, Bielska Podlaskiego, Siemiatycz, Gródka czy Koźlik) oraz laureaci szkolnego konkursu „Piosenka białoruska”. Na scenie pojawił się też dziecięcy zespół taneczny „Podlaski wianek”, prowadzony przez Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży Uczących się Języka Białoruskiego „AB-BA”. Z Białorusi przyjechał miński zespół ludowy „Ciernica”. Jak co roku na zaaranżowanych stoiskach pojawili się też białoruscy pisarze i rękodzielnicy, w tym także z Grodna.

Пачаўся сезон беларускіх фэстаў

Як штогод з чэрвеня адбываецца на Беласточчыне шмат беларускіх фэстаў, якіх сезон закончыцца ажно пад восень. Традыцыйна такія мерапрыемствы ладзіць старэйшая наша арганізацыя – Беларускае грамадска-культурнае таварыства. Сёлетні сезон пачоло яшчэ ў канцы траўня з фэсту у Дуброве-Беластоцкай. А ў канцы чэрвеня над залівам у Саколцы БГКТ трэці ўжо раз зладзіла Ноч Купалы. Абодва мерапрыемсты атрымаліся, праўда, крыху сціплымі, бо і надвор’е было не вельмі спрыяльнае.

БГКТ буйны фэст зладзіла 4 чэрвеня ў беластоцкім парку Плянты. Было гэта штогадовае Свята беларускай культуры. Апрача песняў на сцэне вакол быў яшчэ кірмаш народнага рукадзелля ды можна было купіць беларускія кніжкі ад аўтараў-„белавежцаў”.

Цыкл народных фэстаў пачаўся таксама на Гайнаўшчыне. У рамках штогадовага праекту „І там жывуць людзі” ў паасобных вёсках арганізуе іх Гайнаўскі беларускі музей.

4 czerwca w Podlaskim Muzeum Kultury Ludowej odbyła się kolejna edycja etnograficznych Zielonych Świątek w Skansenie. Podczas imprezy nie zabrakło tradycyjnych białoruskich akcentów. Kolejny raz goście mogli zobaczyć obrzęd „wodzenia kusta”, a rzemieślnicy, artyści i rękodzielnicy z Białorusi zaprezentowali swoje wyroby i opowiadali o tajnikach ich wykonywania. Na scenie wystąpiły regionalne zespoły folklorystyczne, wykonujące wiosenne pieśni i przyśpiewki.

16 czerwca w Rajsku koło Bielska Podlaskiego odbyły się uroczystości z okazji 75 rocznicy pacyfikacji tej miejscowości, dokonanej przez Niemców. Rozpoczęły się one od liturgii w miejscowej cerkwi, celebrowanej przez prawosławnego biskupa supraskiego Grzegorza. Następnie przez wieś, do miejsca, w którym zostali rozstrzelani mieszkańcy, przeszła procesja. Harcerze z Zespołu Szkół w Augustowie wystawili wartę honorową, a przedstawiciele władz samorządowych i instytucji społecznych oddali hołd pomordowanym, składając wieńce na mogile zabitych. W imieniu zagranicznych gości głos zabrała pastor Kościoła ewangelickiego w Niemczech, Barbara Phieler, która w krótkich słowach przeprosiła mieszkańców Rajska za krzywdy dokonane przez ich przodków. 16 czerwca 1942 r., w odwecie za dwóch zabitych w pobliżu wsi przez partyzantkę radziecką żołnierzy niemieckich, rozstrzelano 149 mieszkańców Rajska. Wieś i okoliczne kolonie oraz cerkiew zostały spalone i zburzone. W 1962 r. na miejscu tragedii wybudowany został pomnik oraz płyta upamiętniająca wszystkich zamordowanych.

Белавежская пушча – сусветная каштоўнасць

Аднак, як ні дзіўна, цяперашнія польскія ўлады не хочуць такога прызнання. Белавежская пушча ў 2014 г. трапіла ў спіс сусветнай прыроднай спадчыны ЮНЕСКА. Міністр аховы асяроддзя Ян Шышка заявіў, што сталася так з парушэннем міжнароднага права і павядоміў пракуратуру.

Уладам, ляснікам ды навакольнаму насельніцтву, на жаль, без значэння тое, што гэты масіў з’яўляецца найбуйнейшым астаткам першабытнага лесу ў Еўропе. Міністр Шышка, не зважаючы на пратэсты эколагаў (з Польшчы і розных крыін) прыняў рашэнне аб масавай высечцы пушчы па-за тэрыторыяй запаведніка. Каб даць адпор аргументу аб сусветнай каштоўнасці гэтага лесу, прыдумаў запатрабаваць ад ЮНЕСКА выкрэсліць пушчу з элітнага спіску.

Тая санітарная высечка дрэў ёсць для таго тое – як паясняюць ляснікі – каб паўстрымаць экспансію караеда-друкара. Эколагі з часткай навукоўцаў сцвярджаюць, што гэта толькі прэтэкст, бо мяркуюць што ідзе высечка не толькі хворых, але і здаровых дрэў.

W dniach 16-18 czerwca w Ogrodniczkach, Supraślu i Białymstoku odbyła się siódma edycja Pikniku Militarnego „Misja Wschód”, największej plenerowej imprezy o tematyce militarnej w północno-wschodniej części Polski. Odwiedza ją kilkadziesiąt tysięcy miłośników historii i militariów, a do obozu w starej żwirowni przyjechało kilkuset rekonstruktorów z Polski i zza granicy (Rosji, Białorusi, Czech, Niemiec i Litwy). Organizatorem imprezy jest Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych „Czemu By Nie”, we współpracy z Muzeum Wojska w Białymstoku.

17 czerwca na trasę Białystok-Waliły wyruszyły wakacyjne weekendowe pociągi POLREGIO. W tym roku pasażerowie mogą w soboty i niedziele skorzystać z dwóch połączeń w obu kierunkach. Dodatkowe kursy zaplanowano na festiwal Basowiszcza oraz na Siabrouskuju Biasiedu.

19 czerwca białostoccy radni głosami większościowego klubu PiS i radnego Dariusza Wasilewskiego (niezrzeszony) odrzucili propozycję nadania jednej z ulic miasta imienia Władysława Bartoszewskiego. Inicjatywę zgłosiło ponad tysiąc mieszkańców Białegostoku. Zdaniem radnych, profesor Bartoszewski nie był autorytetem, a swoich wypowiedziach obrażał dużą część Polaków.

22 czerwca w auli Uniwersytetu w Białymstoku przy ul. Świerkowej otwarto wystawę ikon napisanych przez recydywistów. Zaprezentowanych zostało około trzydziestu prac osób skazanych z Zakładu Karnego w Białymstoku. Ekspozycja stanowi finał trzeciej już edycji programu „Ikonografia”, który skierowany jest do osadzonych różnych wyznań, choć uczestnikami są w większości osoby prawosławne. W tym roku zajęcia, prowadzone były pod okiem profesjonalnego ikonografa Jana Grigoruka, trwały trzy miesiące, a wzięło w nich udział około dwudziestu osób.

W dniach 23-25 czerwca w Białymstoku odbyła się kolejna edycja Half­way Festival, dorocznej białostockiej songwriterskiej imprezy muzycznej. Na scenie wystąpili artyści z Polski, Białorusi, Islandii, USA, Nowej Zelandii i Grenlandii. Białoruś reprezentowała grupa SHUMA, prezentująca, jak napisali organizatorzy festiwalu, znakomitą mieszankę białoruskich archaicznych pieśni, stanowiących spuściznę po wschodniosłowiańskich pogańskich rytuałach oraz współczesnej elektroniki. Organizatorem imprezy jest Opera i Filharmonia Podlaska – Europejskie Centrum Sztuki w Białymstoku.

W Muzeum Ikon w Supraślu otwarto prezentację prac Jerzego Nowosielskiego, na którą składa się szafirowy ikonostas z Orzeszkowa i ikony z Klejnik – cenne dzieła stworzone dla podlaskich cerkwi, a nieprzyjęte przez wiernych. Ikony zostały wypożyczone z parafii prawosławnej Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny w Krakowie. Można je oglądać do 14 października.

Przez cały czerwiec trwały protesty różnych środowisk przeciwko nadmiernej ich zdaniem wycince drzew w Puszczy Białowieskiej. Protestowano w różnych formach – pisano listy, wystosowywano apele, odbywały się też czynne protesty ekologów na terenie samej puszczy, łącznie z blokowaniem maszyn, służących do prowadzenia wycinki. Przedmiotem sporu pomiędzy zwolennikami i przeciwnikami jest ilość pozyskiwanego drewna (plan zakłada150 tys. m³ rocznie, wcześniej było to ok. 40-50 tys. m³). Pojawiły się też informacje, że wielcy odbiorcy drewna nakazali wstrzymać kupowanie go z terenów nadleśnictw położonych w Puszczy Białowieskiej – tak postąpiła m.in. IKEA.

Urząd Miasta w Białymstoku wydał drukiem pięćdziesięciostronnicowy przewodnik po stolicy Podlasia w różnych wersjach językowych. Białoruska zawierała ponad 250 błędów językowych. Policzyła to skrupulatnie nasza koleżanka z „Niwy” Mira Łuksza. Napisała więc list do prezydenta Tadeusza Truskolaskiego, w którym wspomina o całych fragmentach tekstu napisanych nie po białorusku, ale po rosyjsku lub po polsku, przekręconych informacjach, błędach w tłumaczeniu, wynikających z nieznajomości języka białoruskiego. Nawet tytuł na okładce wydrukowano z rażącym błędem. Urszula Mirończuk, rzeczniczka prasowa prezydenta, przeprosiła – szczególnie społeczność białoruską – za tę sytuację. Zapowiedziała też wyciągnięcie konsekwencji wobec podmiotu, który odpowiedzialny był za tłumaczenie. Felerny przewodnik wycofano z obiegu i zapowiedziano wydanie kolejnego – już bez błędów.

Вучань Яна Тарасевіча – doctor honoris causa Універсітэта ў Беластоку

22 чэрвеня маэстра Ежы Максімюк атрымаў званне doctor honoris causa Універсітэта ў Беластоку. Славуты дырыжор і кампазітар нарадзіўся ў Гродне, з пятага году жыцця жыў у Беластоку, дзе пачынаў сваю музычную адукацыю як вучань выдатнага беларускага кампазітара Яна Тарасевіча. Ганаровае званне было яму прызнанае як адзін з важнейшых акцэнтаў у рамках святкаванняў 20-й гадавіны універсітэта. З гэтай нагоды адбылася таксама прэзентацыя кнігі Максімюк – пра жыццё і творчасць кампазітара, які зяўляецца таксама пачэсным грамадзянінам горада Беластока.

Падчас уручэння ганаровага звання Ежы Максімюк прызнаўся, што вельмі хоча наведаць Гродна, дзе нарадзіўся, але з дзяцінства ніколі там ужо не быў. Сказаў таксама, што вельмі яму блізкая народная беларуская культура, а сваё прозвішча адназначна лічыць беларускім

Przemyt czterdziestu sztuk. biżuterii pochodzącej z wykopalisk archeologicznych – głównie bransolet z epoki brązu, żelaza oraz wczesnego średniowiecza – udaremnili funkcjonariusze Służby Celno-Skarbowej na przejściu granicznym w Bobrownikach. Niektóre z zabytków mogą pochodzić nawet z XV w. p.n.e. Nielegalnie próbowała je wwieźć do Polski 62-letnia Białorusinka. Archeologiczne artefakty owinięte były w woreczki foliowe i zatopione w zbiorniku paliwa. Za przemyt grozi kara grzywny. To nie pierwszy przypadek przemytu z Białorusi do Polski zabytków archeologicznych – poprzednio wykryto zabytkową broń.

Беларуская Атлантыда

24 чэрвеня ў Новай Луцэ ў Нараўчанскай гміне прайшла канферэнцыя „Семяноўка. Спалучае нас вялікая вада”. Прысвечана была 40-годдзю пачатку пабудовы Семяноўскага вадасховішча. Знаходзіцца яно на месцы выселеных васьмі беларускіх вёсак з Міхалоўскай і Нараўчанскай гмінаў, якіх спалучае цяпер гэтая ж „вялікая вада”. Падчас канферэнцыі з дакладамі выступілі праф. Адам Чэслаў Дабронскі і праф. Алег Латышонак з Універсітэта ў Беластоку. Абодва навукоўцы былі згодны ў тым, што такая інвестыцыя не была неабходнай. Семяноўскае вадасховішча будавалася найперш як рэзервуар пітнай вады для Беластока. Спецыяльным каналам мела яно ўзмацняць паток ракі Супрасль як асноўную крыніцу вады для беластачан. Таго канала не выкапалі да сёння, бо хутка аказалася, што Беластоку дастаткова вады і без гэтага.

Вялікай драмай было аднак прымусовае высяленне амаль трохсот сем’яў. Аказваецца, не ўся адабраная ім зямля апынулася пад вадой. Таму нашчадкі перасяленцаў дамагаюцца звароту не залітых участкаў сваёй бацькаўшчыны. Падалі яны іск на некалькі судовых спраў.

Падчас канферэнцыі быў таксама прэзентаваны незвычайны фотаальбом „Вобраз, якога няма. Заліў Семяноўка”. Яго аўтар – Аляксандр Кардаш у апошні момант паспеў увекавечыць дамы і краявіды, калі даведаўся, што тыя месцы будуць заліты вадою. Яго бабуля жыла ў вёсцы Боўтрыкі.

Уцалелі таксама здымкі залітай вадою вёскі Лука і то дзесяткі гадоў да пабудовы вадасховішча. Рабіў іх яе жыхар Якуб Смольскі, які яшчэ перад вайной здымаў сваю вёску і ваколіцу, сямейныя ўрачыстасці, вяселлі, пахаванні… Яго здымкі захоўваюцца ў Падляшскім музеі ў Беластоку

Czasopismo „Perspektywy” opublikowało doroczny ranking wyższych uczelni. Z podlaskich szkół Uniwersytet Medyczny uplasował się na 22 miejscu (od trzy pozycje wyżej niż w ubiegłym roku), Uniwersytet w Białymstoku znalazł się na 45 miejscu (o 8 pozycji niżej niż ostatnio), a Politechnika Białostocka znalazła się na pozycji 51-60 (w ubiegłym roku była o 10 oczek niżej).

Беларускія летнікі для вучняў

У канцы чэрвеня ў Белавежскай пушчы адбыліся „Сустрэчы Зоркі” – майстар- класы, якія для дзяцей з падляшскіх школ ладзіць журналістка „Нівы”, вядучая там дадатак „Зорка”. На працягу тыдня дзеткі знаёміліся з журналісцкай працай, правялі сустрэчы з беларускімі літаратарамі, мастакамі і журналістамі.

Пасля заканчэння школьнага году ў аграсядібе Бора-Здруй тыднёвы этнаграфічны летнік „Я нарадзіўся тут” правялі малодшыя дзеткі, якія вывучаюць беларускую мову ў Пачатковай школе н-р 4 у Беластоку. Старэйшыя такі летнік ў канцы чэрвеня пачалі ў Гайнаўцы. Праект рэалізуе аб’яднанне АБ-БА.

 

W kraju. 1 czerwca Trybunał Konstytucyjny orzekł, że zmiana decyzji wydanej przez rząd PiS o powstaniu gminy Grabówka jest niezgodna z Konstytucją i uchylił to postanowienie. Wniosek o zbadanie tej sprawy złożyła do TK grupa posłów PO. Trybunał orzekł, że rozporządzenie Rady Ministrów, uchylające rozporządzenie rządu PO-PSL w sprawie utworzenia gminy Grabówka, niezgodne jest m.in. z konstytucyjną zasadą pomocniczości państwa oraz faktem, że ustrój terytorialny RP zapewnia decentralizację władzy publicznej. Gmina Grabówka miała powstać 1 stycznia 2016 r. Kilka miesięcy wcześniej taką decyzję podjął rząd ówczesnej premier Ewy Kopacz, rozpoczęły się przygotowania administracyjne i prawne do działalności nowego samorządu. Tuż przed końcem roku premier Beata Szydło podpisała jednak rozporządzenie, które decyzję poprzedników uchyliło.

Памёр Уладыка Сіман

28 чэрвеня на 81-ым годзе жыцця пасля цяжкай хваробы памёр архіепіскап Лодзінскі і Познаньскі Сіман (Раманчук). Родам быў ён з Гушчэвіны, што ў Нараўчанскай гміне. У 1955 г. закончыў Педагагічны ліцэй у Бельску-Падляшскім і паступіў на філалагічны факультэт у Мінску. Пасля студыяў працаваў настаўнікам беларускай, рускай ды латынскай моваў у ліцэі ў Міхалове. У 1965 г. паступіў на тэалагічныя студыі ў Варшаве. У лютым 1970 г. быў высвячаны ў духоўны сан, праз дзевяць гадоў стаў епіскапам. З 1981 г. узначальваў Лодзінска-Познанскую епархію. У чэрвені 1993 г. быў узведзены ў сан архіепіскапа.

Св. пам. Уладыка Сіман вельмі любіў прыязджаць у родную вёску і наогул на Беласточчыну. Яшчэ два гады таму ў Міхалове сустрэўся са сваймі вучнямі ў 50-ю гадавіну іх матуры ў ліцэі. Апрача пастырскай працы быў таксама выкладчыкам Лодзінскага ўніверсітэта, пісаў таксама літаратурныя творы, між іншым на беларускай мове. Некаторыя з іх публікаваліся нядаўна ў „Ніве”.

Уладыку пахавалі на праваслаўных могілках у Лодзі. Вечная памяць!

Od 5 czerwca ruszył na antenie Bielsatu pierwszy rosyjskojęzyczny program „Wot tak” . Emitowany o godz. 20.30 (19.30 czasu polskiego) magazyn informacyjny będzie przybliżał wydarzenia w byłych republikach radzieckich. Transmitowane przez satelitę programy Biełsatu są dostępne na terytorium Białorusi, Rosji, Kaukazu, na Ukrainie i Krymie, a nawet w zachodniej części Kazachstanu.

Książka Anety Prymaki-Oniszk „Bieżeństwo 1915. Zapomniani uchodźcy”, została Książką Roku 2016 Warszawskiej Premiery Literackiej. Publikacja znalazła się również w ścisłym gronie książek nominowanych do prestiżowej Nagrody Literackiej m.st. Warszawy.

18 czerwca odbył się ingres – oficjalne wprowadzenie na tron biskupów wrocławskich – powołanego na mocy majowej decyzji Soboru Biskupów Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego arcybiskupa Jerzego (Pańkowskiego). Zastąpił on niedawno zmarłego arcybiskupa Jeremiasza.

Przedstawiciele Polski, Białorusi i Ukrainy, wchodzący w skład komisji rekomendującej projekty transgraniczne, przychylili się do ich pozytywnych ocen dokonanych przez ekspertów. Tematy, których dotyczą projekty, to poprawa dostępności transportowej regionów oraz zarządzanie i bezpieczeństwo na granicach. Wartość wnioskowanego dofinansowania to ponad 139 mln euro. Wśród rekomendowanych projektów jest 51 inicjatyw polsko-ukraińskich, 27 polsko-białoruskich, a także 4 inicjatywy trójstronne. Projekty z Podlasia mają szansę na uzyskanie ponad 26 mln euro na inwestycje; aplikowały m.in. urząd marszałkowski, miasta Suwałki i Łomża, gmina Czeremcha, powiat sejneński, Choroszcz czy Książnica Podlaska.

Narodowe Centrum Kultury ogłosiło, że rusza 17. edycja programu stypendialnego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. O stypendium może ubiegać się twórca posiadający obywatelstwo Białorusi/Ukrainy lub innego państwa Europy środkowo-wschodniej, który złoży wniosek w terminie do 15 października 2017 r. Program przeznaczony jest dla twórców do czterdziestego roku życia i polega na półrocznym pobycie w Polsce, podczas którego laureaci realizują swoje projekty stypendialne pod opieką uznanych polskich artystów i instytucji kultury. Jego 17. edycja będzie trwać od 1 lutego do 31 lipca 2018 r.

 

W Republice Białoruś. Zalegalizowania Pogoni i biało-czerwono-białej flagi narodowej domaga się kierowana przez Siarhieja Hajdukiewicza Partia Liberalno-Demokratyczna (LDP). Ugrupowanie uważane jest za lojalne wobec Aleksandra Łukaszenki, a jego istnienie ma potwierdzać pluralizm partyjny w Białorusi. Swoje stanowisko LDP zamierza zgłosić również na forum obu izb parlamentu.

Świetłana Aleksijewicz, laureatka literackiego Nobla, nie mogła spotkać się z czytelnikami w swojej małej ojczyźnie. Obwodowa biblioteka w Homlu odmówiła przyjęcia pisarki na spotkanie autorskie, podobne problemy – jak sama powiedziała – spotkały ją w pobliskich Kapatkiewiczach, gdzie noblistka chodziła do szkoły.

W dniach 6-14 czerwca na poligonach w okolicy Brześcia rosyjscy, białoruscy i serbscy komandosi wzięli udział w manewrach „Słowiańskie Braterstwo 2017”. 800 żołnierzy ćwiczyło „działania antyterrorystyczne”. Dużo większe manewry po nazwą „Zachód 2017” odbędą się jesienią tego roku. Udział w nich weźmie ok. 13 tys. żołnierzy. Obiektem ćwiczonych operacji były m.in. Polska i Litwa. W tym samym czasie na Łotwie i w Estonii odbywały się manewry NATO.

Białoruś zakupiła od Rosji 12 maszyn Su-30SM – poinformowało Ministerstwo Obrony. Jest to jeden z kroków mających na celu „odnowienie parku maszyn bojowych” – czytamy w komunikacie.

Białoruskie władze stopniowo zaczęły wycofywać się z oskarżeń wobec rzekomych bojowników, szkolonych w państwach ościennych, którzy mieli przygotowywać zbrojne wystąpienia w kraju w okresie masowych protestów w sprawie słynnego podatku „od darmozjadów”. Sprawy karne są umarzane wobec braku jakichkolwiek dowodów winy zatrzymanych osób. Zmicier Daszkiewicz, lider opozycyjnej młodzieżówki Młody Front, jeden z oskarżonych, wobec których już wycofano zarzuty, uważa, że cała akcja od samego początku była prowokacją służb. Z kilkudziesięciu zatrzymanych w więzieniu pozostało 14 osób. Żadna z represjonowanych osób nie przyznała się do winy.

Dziewięć najważniejszych białoruskich organizacji zajmujących się obroną praw człowieka (m.in. Białoruski Komitet Helsiński i Centrum Obrony Praw Człowieka „Wiosna”) wydało wspólne oświadczenie, w którym domaga się, by władze uwolniły wszystkie osoby aresztowane w sprawie o przygotowywanie w Mińsku zamieszek. Ich zdaniem wobec więzionych opozycjonistów mogą być stosowane tortury. Potwierdził to Siarhiej Kuncewicz, członek Białoruskiej Socjaldemokratycznej Partii „Ludowa Hromada”, który opuścił więzienie KGB 2 czerwca. Powiedział, że funkcjonariusze KGB bili go i razili prądem, by wymusić zeznania kompromitujące przywódcę Ludowej Hromady i byłego więźnia politycznego Mikołę Statkiewicza. Opozycjonista zawiadomił prokuraturę o popełnionym wobec niego przestępstwie.

Zmicier Daszkiewicz, przywódca Młodego Frontu, otrzymał tegoroczną nagrodę „Za wolność słowa”. Przyznano mu ją za organizację i osobisty udział w obronie uroczyska Kuropaty pod Mińskiem, w którego bezpośrednim sąsiedztwie planowano wznieść biurowiec. Nagroda, ufundowana przez ruch „O Wolność”, jest przyznawana od 2008 r. Zwyczajowo wręcza się ją z okazji urodzin białoruskiego pisarza Wasila Bykaua (ur. 19.06.1924 r.) w jego rodzinnej wsi Byczki.

Aleś Dzianisau, wokalista i gitarzysta zespołu Dzieciuki, udostępnił na platformie TuzinFM swój solowy album „Krótka historia Białorusi”. Muzyk wykonuje na nim piosenki, ze słowami ociemniałego poety Alesia Czobata. W 2014 r. ukazał się zbiór jego wierszy pod tym samym tytułem, lirycznie opowiadający historię ziem na wschód od Bugu. Tomik natchnął grodzieńskiego artystę do stworzenia ich muzycznej adaptacji. Ze sceny „Krótką historię Białorusi” będzie można usłyszeć we wrześniu w Grodnie, Witebsku i Mińsku.

Od 1 lipca Narodowy Bank Białorusi zrezygnuje z wykorzystywania lokalnej metody liczenia wysokości swoich rezerw dewizowych, w ramach której za aktywa rezerwowe w obcej walucie uznawano aktywa w rosyjskich rublach – poinformowała strona internetowa banku. Od lipca bank będzie korzystać jedynie ze standardu Międzynarodowego Funduszu Walutowego, który nie przewiduje włączania do rezerw walutowych rosyjskich rubli. 1 czerwca 2017 r. wielkość rezerw dewizowych Białorusi wynosiła 5 239 miliardów dolarów amerykańskich według standardu MFW.

Mińska Fabryka Traktorów ma oryginalną propozycję dla turystów – planuje wprowadzić nowe atrakcje, tj. przejażdżkę traktorem po terenie fabryki i sterowanie podnośnikiem. Goście, pod okiem pracowników zakładu, mają też możliwość wykonania pięciu czynności. Pod koniec wycieczki wydawany jest im certyfikat o udziale w montażu traktora. Od początku roku MTZ odwiedziło ponad 1200 turystów, w tym 275 obcokrajowców.

Niespotykane dotąd ilości pomidorów z Turcji sprowadziła Białoruś. W ciągu trzech pierwszych miesięcy 2017 r. kupiła ich na ogólna kwotę 32,4 mln dolarów (prawie trzy razy więcej niż Polska). Komentatorzy ekonomiczni uważają, że znaczna część tych pomidorów trafia na rosyjski rynek, bowiem od 2015 r. obowiązuje na nie embargo. Dzięki temu mogą docenić ich smak konsumenci z Rosji. Zwiększenie importu z Turcji odbywa się na tle embarga spożywczego, nałożonego na te warzywa w Rosji. Pomidory objęto tam zakazem wwozu pod koniec 2015 roku, po zestrzeleniu przez tureckie lotnictwo rosyjskiego bombowca Su-24. W maju tego roku Moskwa i Ankara porozumiały się w kwestii zdjęcia embarga na częśći tureckich towarów, ale na pomidory obowiązuje ono do dziś.

 

Na świecie. Stany Zjednoczone przedłużyły termin obowiązywania sankcji wobec Białorusi o kolejny rok. Dokument w tej sprawie zamieszczono na stronie internetowej Białego Domu. Amerykańskie sankcje wobec Mińska wprowadził 16 czerwca 2006 r. George Bush jr. – po wyborach prezydenckich w Białorusi. Od tego czasu są one regularnie przedłużane. Sankcje przewidują zablokowanie kont w amerykańskich bankach objętych nimi osób, zakaz wjazdu do USA oraz prowadzenia z nimi interesów przez firmy ze Stanów Zjednoczonych.

11 czerwca weszło w życie porozumienie w sprawie zniesienia wiz dla obywateli Ukrainy podróżujących do Unii Europejskiej, podpisane 17 maja. Ukraińcy, którzy mają paszporty biometryczne, mogą wjechać do krajów UE (z wyjątkiem Wielkiej Brytanii i Irlandii) bez wizy na 90 dni w ciągu pół roku w celach biznesowych, turystycznych czy rodzinnych.

W dniach 17-24 czerwca pod kryptonimem „Żelazny Wilk” odbyły się manewry wojsk NATO, w których wzięli udział żołnierze z dziesięciu państw NATO, w tym Litwini, Polacy i Amerykanie. Żołnierze ćwiczyli obronę tzw. suwalskiego korytarza, czyli stukilometrowego obszaru pomiędzy Białorusią a obwodem kaliningradzkim.

Chiny przekażą Białorusi za darmo samochody pancerne CS/VN3, przeznaczone do szybkiego przerzucania jednostek i prowadzenia operacji specjalnych – poinformowały białoruskie portale militarne. Pojazdy zapewniają szczególnie sprawne działanie w warunkach miejskich. Białoruscy żołnierze już przeszli kurs obsługi nowego sprzętu w Chinach. Białoruś nie pierwszy raz otrzymuje pomoc wojskową z Chin – wiosną tego roku odebrano już innego rodzaju pojazdy.

Do wydziału petycji Komitetu Praw Człowieka ONZ wpłynęło pismo matki Juryja Zacharenki, 94-letniej Julii Zacharenki. Poprosiła w nim o doprowadzenie do ponownego rozpatrzenia sprawy zaginięcia syna i o wypłatę odszkodowania. Białoruskie sądy konsekwentnie odmawiają uznania Zacharenki za zmarłego. Były szef MSW Białorusi zaginął w tajemniczych okolicznościach w 1999 r. Do dziś nie udało się odnaleźć ani sprawców ewentualnego zabójstwa, ani ciała polityka. Opozycyjne źródła podają, że Zacharenka został prawdopodobnie zlikwidowany na polecenie ludzi z otoczenia Łukaszenki.

Wraz z postępującymi pracami przy budowie elektrowni atomowej w Ostrowcu w Białorusi (50 km od Wilna) rośnie napięcie i kontrowersje wokół tej kwestii. I tak 15 czerwca parlament Litwy przyjął ustawę głoszącą, iż białoruska elektrownia jądrowa zagraża bezpieczeństwu narodowemu Litwy, środowisku i zdrowiu społeczeństwa. Władze w Wilnie zapowiedziały też, że zablokują eksport do UE energii z powstającej elektrowni. Wicepremier Białorusi Uładzimir Siemaszka w odpowiedzi na działania Litwy stwierdził, iż siłownia ma zaspokoić potrzeby samej Białorusi i ewentualna rezygnacja przez kraje UE z kupowania energii z Ostrowca nie powstrzyma projektu elektrowni. Białoruski premier zapewnił ponadto, że elektrownia będzie w pełni bezpieczna, a jeśli będzie taka możliwość, to Białoruś chętnie nadwyżki energii będzie sprzedawać do Polski.

Białoruś ulokowała na zagranicznych rynkach finansowych euroobligacje na sumę 1 miliarda 400 milionów dolarów. Ich emisją zajęły się: Citi, Raiffeisen Bank International AG i Bank Rozwoju Białorusi. Białoruś powróciła w ten sposób na międzynarodowy rynek papierów wartościowych po długiej przerwie. W 2011 r. Mińsk wprowadził do obiegu euroobligacje na sumę 800 milionów dolarów i były to dotychczas jedyne euroobligacje Białorusi. Ocenia się, że popyt na nie dwukrotnie przewyższył emisję. Dzięki uzyskanym pieniądzom Białoruś będzie mogła m.in. refinansować stare euroobligacje.