W regionie. Temat wycinki drzew, prowadzonej w Puszczy Białowieskiej przez dwa miesiące, stale obecny był w przekazach medialnych. I to nie tylko za sprawą protestów i gorących dyskusji politycznych. W sprawę włączyły się Komisja Europejska oraz Trybunał Sprawiedliwości UE, który nakazał wstrzymanie wycinki. Efektem rozhuśtanych emocji wokół dyskusji o Puszczy był też bulwersujący incydent, w którym doszło do pobicia operatora Telewizji Polsat. 29 lipca dwaj mężczyźni, pracujący w jednej z firm prowadzących wycinkę, zaatakowali go na drodze z Białowieży do Narewki, pobili i uszkodzili sprzęt, na którym pracował. Prokuratura Rejonowa w Hajnówce postawiła im zarzuty rozboju z uszkodzeniem ciała. Grozi im od dwóch do dwunastu lat więzienia.
30 czerwca dwa stojące przy trasie Orla – Dubicze Cerkiewne dwujęzyczne polsko-białoruskie drogowskazy do wsi Reduty zostały zniszczone przez wandali. Zamalowano na nich białoruskojęzyczne napisy. Policja wszczęła dochodzenie w tej sprawie. Nie jest to pierwszy tego typu przypadek w gminie Orla. W 2012 r. nieznani sprawcy zamalowali kilkanaście dwujęzycznych tablic. Czyt. Pod wiatr
1 lipca w Białowieży odbyło się doroczne, największe w regionie, Kupalle. Na scenie wystąpiło kilkanaście białoruskich zespołów folklorystycznych i estradowych, nad rzekę przeszedł barwny korowód z wiankami. Organizatorem imprezy jest Białoruskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne i Białowieski Ośrodek Kultury.
W dniach 14-15 lipca w uroczysku „Boryk” w Gródku odbył się 28. Festiwal Muzyki Młodej Białorusi Basowiszcza. Na scenie pojawili się wykonawcy z Białorusi, Polski, Ukrainy i Serbii (Re1ikt, Akute, Stary Olsa, Vuraj, Daj Darohu!, The Superbullz, Naviband, Ilo&Friends, Łona i Webber & The Pimps, Wahonowożatyje, Neozbiljni pesimisti). W finale konkursu zagrały Teleport, SnopSnou, Leibonik i Barroka. Jury nagrodę Białoruskiego Zrzeszenia Studentów, głównego organizatora festiwalu, przyznało grupie Teleport. Basowiszcza było w tym roku bardzo urozmaicone, jeśli chodzi o style muzyczne. Grano rocka, rap, folk, pojawiły się alternatywne brzmienia elektroniczne, pop, muzyka dawna. Koncertom towarzyszyły inne festiwalowe wydarzenia. I tak można było na scenie Gródeckiego Centrum Kultury obejrzeć spektakl „Czarny kogut i smok” białoruskiego teatru Manietny Dvor, wziąć udział w dyskusji o prowokacyjnej nazwie „Biełaruskaja Intelektualnaja Hulnia” oraz obejrzeć wystawę twórczości plastycznej artystów, którzy dotychczas występowali na Basowiszczu, „Muzyka biez mieżau”. W tzw. strefie Basmieżża rozlokowały się sklepiki z białoruskimi towarami-gadżetami i płytami, studio tatuażu i Barber shop. Festiwal zorganizowano dzięki dotacji MSWiA.
W dniach 21-23 lipca w Czeremsze odbył się XXII Festiwal Wielu Kultur i Narodów „Z wiejskiego podwórza”. Jak co roku na scenie wystąpiło kilkanaście zespołów z Polski i zagranicy, w tym z Białorusi, Albanii, Argentyny. Wśród gwiazd sobotniego wieczoru znalazła się m.in. znana polska grupa Raz, dwa, trzy. Tradycyjnie koncertom towarzyszyły inne wydarzenia, w tym spektakle, pokazy filmów, warsztaty rękodzieła, spotkania ze znanymi osobami, pisarzami (m.in. Anetą Prymaka-Oniszk, autorką „Bieżeństwa…”). 22 lipca zaś odbył się III Turniej Piłki Błotnej SWAMP FOOTBALL. Organizatorem festiwalu jest Stowarzyszenie Miłośników Kultury Ludowej w Czeremsze, imprezę dofinansowało Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Urząd Marszałkowski oraz prywatni sponsorzy i darczyńcy.
W dniach 26-30 lipca w Białymstoku i dwudziestu okolicznych miejscowościach odbyły się koncerty i inne wydarzenia 10. jubileuszowego Międzynarodowego Festiwalu Muzyki, Sztuki i Folkloru – Podlaska Oktawa Kultur. W sumie na Podlasie zjechało trzydzieści zespołów z Polski i zagranicy (m.in. Białorusi, Litwy, Rosji, Grecji, Gruzji). Organizatorem imprezy jest Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Białymstoku.
29 lipca w Gródku odbyła się jedna z największych estradowych dorocznych białoruskich imprez na Podlasiu, „Siabroŭskaja Biasieda”. Wystąpiło na niej w sumie kilkudziesięciu wykonawców z Polski i Białorusi oraz – w ramach Oktawy Kultur – grecki zespół Poimenikos Aylos. Imprezę zorganizowało Gródeckie Centrum Kultury przy współpracy z Białoruskim Towarzystwem Społeczno-Kulturalnym i wsparciu finansowym MSWiA.
Будзе працяг дэкамунізацыі
Да 1 верасня мясцовыя ўлады вымушаны памяняць назвы вуліцаў, плошчаў і будынкаў, якія прапагандуюць камунізм. У Бельску адна вуліца з такой назвай пакуль асталася. Радныя пакінулі вуліцу 30 ліпеня, якая прыгадвала дату вызвалення горада Савецкай арміяй у 1944 г. Цяпер будзе напамінаць проста канец нямецкай акупацыі ў Бельску. Такое тлумачэнне прынялі радныя. Наўрад, аднак, ці скасуе гатага ваявода, які канчаткова зацвярджае такія пастановы мясцовых уладаў.
У Польшчы трэба будзе яшчэ дэкамунізаваць таксама помнікі. У нашым ваяводстве галоўным чынам гэта помнікі ўдзячнасці Чырвонай арміі. Зняць іх прыдзецца ў многіх мясцовасцях, між іншым у Гарадку ці Дубічах-Царкоўных.
31 lipca dwie parafie prawosławne z obszaru Lokalnej Grupy Działania Puszcza Knyszyńska podpisały z Zarządem Województwa Podlaskiego umowy na remont cerkwi. Dotacje z Regionalnego Programu Operacyjnego wesprą projekty parafii prawosławnej Narodzenia Bogarodzicy w Gródku (126,6 tys. zł) i parafii prawosławnej Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Nowej Woli (149,1 tys. zł). Dotacje przyznano również dwóm parafiom rzymskokatolickim – w Knyszynie i Czarnej Wsi Kościelnej.
Закалот з конкурсам на пасаду дырэктара Гайнаўскага белліцэя
Гайнаўскі ліцэй з дадатковай беларускай мовай навучання на новы навучальны год прыняў 80 вучняў, на дваццаць больш чым у мінулым годзе. Магчыма, што памяняецца дырэктар школы. 25 гадоў на гэтай пасадзе працаваў Яўген Сачко, які зноў падаў сваю кандыдатуру ў конкурсе на наступны пяцігадовы тэрмін. Але ёсць тут яшчэ адзін кандыдат. Гэта Ігар Лукшук, які дагэтуль займаў пасаду намесніка дырэктара комплексу школ у Нарве. Вядомы ён таксама ў беларускім асяроддзі як старшыня Згуртавання Шчыты, якое штогод арганізуе фестываль Бардаўская восень.
Менавіта Ігар Лукашук на пачатку ліпеня быў вылучаны конкурснай камісіяй як кандыдат на дырэктара белліцея. Павятовая ўправа ў Гайнаўцы, якой школа падлягае, была вымушана,аднак, ануляваць вынікі конкурсу па юрыдычных прычынах. У склад камісіі ўваходзіла м.інш. віцэ-стараста Гайнаўскага павета Ядвіга Дамброўская. Гэта незгодна з законам, паколькі Вышэйшы адміністрацыйны суд прызнаў, што ў такой камісіі не могуць быць сябры ўправы. Яўген Сачко паклікаўся на гэта і абскардзіў вынікі конкурсу. Новы конкурс з новым складам камісіі назначаны на 30 жніўня. Кандыдатаў на пасаду дырэктара зноў будзе двух і тых жа – Яўген Сачко і Ігар Лукашук.
4 sierpnia w salach Akademii Supraskiej w Supraślu odbył się wernisaż wystawy prac Leona Tarasewicza. Na ścianach zawisły świetlne obrazy-bloki w różnych kolorach. Otwarcie wystawy przyciągnęło tłumy oglądających, którzy ledwie mieścili się w salach budynku przy ul. Klasztornej 1. Kuratorem ekspozycji, którą można oglądać do 15 września, jest Magdalena Godlewska-Siwerska.
10 sierpnia w Supraślu odbyły się doroczne obchody Święta Supraskiej Ikony Matki Bożej (Hodigitrii). Główną liturgię celebrował prawosławny metropolita warszawski i całej Polski Sawa w obecności hierarchów i duchowieństwa z Polski i gości z zagranicy – metropolity Włodzimierza z Ukrainy, abp. Justyniana z Rosji, abp. Sawy z Mołdawii. Jak co roku do Supraśla przybyły setki wiernych, także w pieszych pielgrzymkach.
W dniach 28 lipca-13 sierpnia odbył się IX Międzynarodowy Festiwal Teatralny Wertep. Przez trzy weekendy można było w wielu miejscowościach Podlasia oglądać niezwykłe, najczęściej plenerowe, występy artystów i grup teatralnych z Polski i zagranicy (m.in. Francji, Rosji, Ukrainy). Częścią festiwalu był też koncert Elżbiety Rojek i Karoliny Cichej we wnętrzach orlańskiej synagogi, gdzie usłyszeć mogliśmy mieszankę pieśni wszystkich mniejszości etnicznych i religijnych, zamieszkujących Podlasie. Organizatorem imprezy jest Stowarzyszenie Kulturalne „Pocztówka” z Policznej (gm. Kleszczele), którym kieruje Dariusz Skibiński, pomysłodawca i dyrektor programowy festiwalu.
19 sierpnia na Świętej Górze Grabarce odbyły się doroczne uroczystości Przemienienia Pańskiego (Spasa). Główną liturgię celebrowali prawosławny metropolita warszawski i całej Polski Sawa oraz Atenagoras, metropolita Belgii, egzarcha Holandii i Luksemburga, w asyście hierarchów i duchowieństwa. Dzień wcześniej na Świętą Górę w pieszych pielgrzymkach przybyły tysiące pątników z całej Polski. Modlący mogli też się pokłonić relikwiom św. Pantelejmona i św. Matrony Moskiewskiej, które przywieziono tu na czas uroczystych obchodów święta.
W dniach 18-20 sierpnia w Supraślu odbyła się impreza pod nazwą „Paleta Kultur Podlasia”. Według organizatora, czyli Wojewódzkiego Ośrodka Animacji Kultury w Białymstoku, ma ona zachęcać do „aktywnego poznawania społeczności narodowych i etnicznych zamieszkujących północno-wschodnią Polskę”. Na scenie zaprezentowały się m.in. Ilo&Friends, Ostrov, Żemerwa, czy Prymaki, mające w swoim repertuarze białoruskie utwory. Pojawiły się też zespoły pielęgnujące tradycje ukraińskie, żydowskie, litewskie, tatarskie. Imprezę zorganizowano dzięki wsparciu Narodowego Centrum Kultury i samorządu województwa podlaskiego.
Rośnie zainteresowanie turystów Kanałem Augustowskim. Dzięki ruchowi bezwizowemu na wodnym polsko-białoruskim przejściu granicznym Rudawka-Lesnaja i rozszerzeniu go o przejście pieszo-rowerowe, po 28 kwietnia przepływ turystów zwiększył się siedmiokrotnie. Śluzę Kurzyniec na Kanale Augustowskim tylko od maja do końca lipca przekroczyło prawie trzy razy więcej jednostek pływających niż w latach ubiegłych przez cały sezon letni. Ogromną popularnością cieszą się też wycieczki rowerowe w obu kierunkach. Według danych z placówki Straży Granicznej w Płaskiej (z okresu od 28 kwietnia do 4 sierpnia 2017 r.), do Polski z Białorusi przyjechało 870 osób, a z Polski do Białorusi wyjechało 943. Wśród wszystkich 1 813 osób, które przekroczyły granicę, 950 to Polacy, a 863 to przedstawiciele innych narodowości. Granicę na kajakach i jednostkach pływających przekroczyły 642 osoby, na rowerach 925, a pieszo 246.
W kraju. 10 lipca Urząd Miasta Stołecznego Warszawy powołał Międzyszkolny oraz Międzyprzedszkolny Zespół Nauczania Mniejszości Białoruskiej przy Szkole Podstawowej nr 395 im. Rotmistrza Witolda Pileckiego. Jak poinformowała Karolina Łukaszewicz, jedna z inicjatorek powstania białoruskich grup w warszawskich szkołach, z nowej możliwości nauczania mogą skorzystać wszyscy zainteresowani, a na zgłoszenia rodziców szkoła czeka do 20 września. Sprawą powstania takich grup zamieszkali w Warszawie Białorusini zajęli się na początku tego roku – wówczas zainteresowanych tym było około dziesięciu rodzin.
Прыём з нагоды Дня незалежнасці Рэспублікі Беларусь
27 чэрвеня Беларускі пасол у Польшчы Аляксандр Авяр’янаў выдаў прыём з нагоды афіцыйнага Дня незалежнасці Рэспублікі Беларусь, які адзначаецца 3 ліпеня (дзень вызвалення Мінска ў 1944 г.). Мерапрыемства – прымеркаванае яшчэ 25-й гадавіне наладжання дыпламатычных адносін паміж Рэспублікай Беларусь і Польшчай – прайшло ў Драматычным тэатры – Нацыянальнай оперы ў Варшаве. Прысутных было некалькі соцень асоб, у тым ліку прадстаўнікі беларускай меншасці з Падляшша. З паўтарагадзінным канцэртам выступіў Беларускі народны ансамбль танца „Харошкі” з Мінска. Пасля адбыўся ўрачысты прыём.
ASF wciąż w natarciu. Polski rząd podjął decyzję o budowie na granicy z Białorusią i Ukrainą ogrodzenia, które zabezpieczy nasz kraj przed migracją dzików, będących głównym źródłem i nosicielem wirusa afrykańskiego pomoru świń. Ponadto polskie ministerstwa zdecydowały o liberalizacji prawa dotyczącego odstrzału tych zwierząt przez myśliwych, w tym m.in. o zniesieniu tzw. okresu ochronnego.
8 sierpnia w Warszawie grupa Unibep z Bielska Podlaskiego podpisała z Bremino Group umowę na realizację w systemie generalnego wykonawstwa centrum logistycznego w miejscowości Bołbasowo w Białorusi za 12,77 mln euro netto. Rozpoczęcie realizacji inwestycji nastąpi w III kw. 2017 r., a zakończenie w IV kw. 2018 r. Grupa Unibep działa w segmentach budownictwa mieszkaniowego, przemysłowego, użyteczności publicznej, sportowego i modułowego. Prowadzi działalność w Polsce, Skandynawii i w Europie Wschodniej. Skonsolidowane przychody Unibepu sięgnęły w 2016 r. 1,25 mld zł.
18 sierpnia Krzysztof Czyżewski, szef Ośrodka Pogranicze w Sejnach, odebrał prestiżową nagrodę Neptuna, przyznawaną przez Miasto Gdańsk. Uroczystość odbyła się podczas festiwalu SOLIDARITY OF ARTS. Neptun to nagroda przyznawana polskim i zagranicznym twórcom, „których działalność nawiązuje do gdańskiej tradycji bądź współczesności, zaś ich dorobek pozostawia trwały ślad w historii miasta, wpisując się w wartości wolności i solidarności”. Wśród dotychczas wyróżnionych możemy znaleźć takie osoby, jak Andrzej Wajda, Jan A.P. Kaczmarek, Volker Schlöndorff, Anda Rottenberg, Krystyna Janda, Agnieszka Holland, Leszek Możdżer, Paweł Huelle czy Marcel Łoziński.
Powraca problem finansowania Telewizji Biełsat i jej dalszego istnienia. Jak napisał „Dziennik. Gazeta Prawna”, prezes Telewizji Polskiej Jacek Kurski wysłał oficjalny list do ministra spraw zagranicznych Witolda Waszczykowskiego w sprawie Biełsatu. Poinformował w nim, że TVP nie będzie w stanie sama utrzymywać kanału telewizyjnego skierowanego na Białoruś, jeżeli MSZ nie wznowi wsparcia finansowego dla niego. Współpraca z MSZ, dotycząca Biełsatu, dobiega końca – wypowiedzenie dotychczasowej umowy nastąpi 31 grudnia tego roku. Jak dotąd ministerstwo nie udzieliło jeszcze odpowiedzi na list prezesa Kurskiego. Według ostatnich badań opinii publicznej programy nadawane przez Biełsat ogląda 10 proc. dorosłych Białorusinów, czyli ponad 750 tys. widzów.
Jak podał Urząd ds. Cudzoziemców, w pierwszej połowie bieżącego roku złożonych zostało 89 tys. wniosków o zgodę na legalny pobyt w Polsce. To o 27 tys. więcej niż w tym samym okresie ubiegłego roku. Najczęściej ubiegają się o niego obywatele Ukrainy, ale przybywa też wniosków składanych przez Białorusinów, którzy coraz chętniej zamiast Rosji wybierają Polskę (w 2013 r. było to 53 proc. do 8 proc. na korzyść Rosji, obecnie 27 proc. do 22 proc.). Jeszcze pięć lat temu pracowało w Polsce ledwie 4,5 tys. Białorusinów, a wraz z rodzinami było to 5,6 tys. osób. W pierwszym kwartale 2017 r. liczba ta wzrosła do 12 tys. pracowników i ponad 16 tys. wraz z rodzinami. Najwięcej spośród nich z racji bliskiego położenia wybiera Podlasie. Zatrudniają się tam głównie jako kierowcy, pracownicy sezonowi i budowlańcy.
W Republice Białoruś. 3 lipca świętowano Dzień Niepodległości. Jak co roku w miastach odbyły się wojskowe parady i festyny. Nie zbrakło protestów opozycji, których uczestnicy nieśli w rękach konstytucję, domagając się jej przestrzegania.
W dniach 5-9 lipca Mińsk gościł Parlamentarne Zgromadzenie OBWE. W jego obradach wzięło udział ponad trzystu parlamentarzystów z 56 krajów. Delegaci rozmawiali m.in. o walce z terroryzmem, uchodźcach, konflikcie na Ukrainie, prawach człowieka, walce z narkotykami i cyberprzestępczością. Wynikiem obrad jest tzw. „mińska deklaracja”, poruszająca wymienione zagadnienia. Przed zagranicznymi parlamentarzystami wystąpił prezydent Aleksander Łukaszenka, który zapewnił, że OBWE może liczyć na Białoruś w kwestii utrzymania bezpieczeństwa w Europie. Umiejscowienie obrad Parlamentarnego Zgromadzenia OBWE w Mińsku sprzyja ociepleniu wizerunku Białorusi w oczach Zachodu. Na kilka dni przed przyjazdem parlamentarzystów władze zwolniły z więzień ostatnich 14 oskarżonych w głośnej sprawie tzw. „bojowników”. Wcześniej zaś w Brześciu umorzone zostało postępowanie wobec dwóch aktywistów, oskarżonych o znieważenie prezydenta.
Pod Połockiem uruchomiono jedną z największych białoruskich elektrowni wodnych. W budowie położonego nad Dźwiną Zachodnią obiektu od 2011 r. brało udział dziesięć firm z Białorusi, Rosji, Ukrainy, Serbii. Turbiny i wyposażenie dostarczyła czeska firma Mavel. Elektrownia wytwarzać będzie średnio 110 mln kilowatów rocznie i pokryje zapotrzebowanie energetyczne czterech rejonów (powiatów).
W dniach 12-15 lipca w Mińsku odbył się XIX Światowy Kongres Rosyjskiej Prasy. Wzięli w nim udział przedstawiciele rosyjskojęzycznych mediów z 52 państw. Imprezę, współorganizowaną przez białoruskie ministerstwo informacji, odwiedziła cała rządowa elita Białorusi, z prezydentem na czele. Łukaszenka podkreślał ogromne znaczenie języka rosyjskiego w Białorusi, określając go mianem „narodowego dziedzictwa, które łączy dusze wielu narodów”. Dodał, że jego kraj stawia również na język białoruski, ale nie należy w tym widzieć jakiegokolwiek zagrożenia dla pozycji rosyjskiego. Białoruski prezydent jest konsekwentnym zwolennikiem dominacji w kraju języka rosyjskiego. To on w 1995 r. zainicjował referendum, nadające mu równy z białoruskim status języka państwowego. W życiu codziennym i w urzędach przeważa rosyjski. Np. parlament przyjmuje ustawy wyłącznie w tym języku. Większość szkół naucza po rosyjsku, jedynie 13,3 proc. dzieci jest edukowanych po białorusku.
W dniach 15-16 lipca w Mińsku odbył się VII Zjazd Białorusinów Świata. Przybyło na niego ok. 150 zagranicznych gości i drugie tyle z Białorusi. Delegaci zwrócili szczególną uwagę na aktywność białoruskiej diaspory w dziele pomocy poszkodowanym wskutek działań władz. Głównym tematem zjazdu była strategia rozwoju narodu i państwowości białoruskiej. Delegaci wyrażali zaniepokojenie nie tylko sytuacją w związku z prawami człowieka, ale również stanem języka białoruskiego i realiami białoruskiej niepodległości. Uczestnicy Zjazdu uchwalili kilka rezolucji z apelami do władz w Mińsku, m.in. o nadanie przedstawicielom zagranicznej diaspory specjalnego statusu prawnego, który umożliwiałby im przyjazd do ojczyzny bez konieczności wyrabiania wiz. Organizatorem zjazdu był Związek Białorusinów Świata Baćkauszczyna.
21 lipca w Narodowym Muzeum Sztuki Republiki Białorusi w Mińsku odbył się wernisaż wystawy „Mistrzowie polskiego rysunku”. Znalazło się na niej ponad trzysta prac pochodzących z kolekcji Muzeum Podlaskiego w Białymstoku i Muzeum Okręgowego w Suwałkach. Wśród nich zobaczyć można dzieła takich mistrzów jak Jacek Malczewski, Jan Matejko, Józef Pankiewicz, Stanisław Witkiewicz, Piotr Michałowski, Witkacy (Stanisław Ignacy Witkiewicz), Alfred Wierusz-Kowalski. Wystawa w Mińsku prezentowana będzie do 29 września. Kuratorem wystawy jest Joanna Tomalska-Więcek, kierownik Działu Sztuki Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Projekt zrealizowany przy finansowym wsparciu Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego oraz Instytutu Polskiego w Mińsku.
21 lipca sąd w Mohylewie skazał na karę śmierci dwóch fałszywych agentów mieszkaniowych. Członkowie zorganizowanej grupy przestępczej mordowali ludzi i przejmowali ich mieszkania, by je następnie sprzedać. Bandyci zamordowali sześć osób i przygotowywali zabójstwa trzech kolejnych. Przestępstwa popełniano w latach 2009-2015. Bandyci wybierali swoje ofiary spośród osób samotnych, które nadużywały alkoholu.
Prezydent Łukaszenka podpisał dekret, likwidujący kilometrową strefę ochronną wokół Poleskiego Rezerwatu Radiacyjnego – zamkniętego obszaru skażonego po katastrofie czarnobylskiej. Można tam będzie legalnie przebywać, uprawiać ziemię, zbierać leśne runo i polować na zwierzęta. Zakaz wstępu będzie obowiązywać tylko tam, gdzie występuje podwyższone promieniowanie oraz nadal na całym obszarze Rezerwatu.
Kara za historyczną flagę. Iwana Lisauca i Dzmitra Nawumenkę, którzy 5 sierpnia na koncercie Krambambuli w Mińsku rozwinęli biało-czerwono-białą flagę, zatrzymano i oskarżono o „drobne chuligaństwo”. Władze prześladują osoby, które pojawiają się z nieuznawanymi flagami w miejscach publicznych, uznając ich za zwolenników opozycji i wrogów władzy.
Z okazji 500-lecia wydania drukiem pierwszej książki w języku starobiałoruskim w wydawnictwie Biełaruskaja Encykłapedyja, na zamówienie Ministerstwa Informacji, ukazał się album „Światowe dziedzictwo Franciszka Skaryny”. Niedawno otrzymał on grand prix Międzynarodowego Konkursu Krajów Wspólnoty Niepodległych Państw „Sztuka książki 2017”. 6 sierpnia 1517 r. Skaryna, renesansowy humanista, wydał w Pradze „Psałtyr”. W ten sposób został pierwszym drukarzem wydającym w mówionym języku wschodniosłowiańskim i jednym z pierwszych europejskich drukarzy w ogóle. „Psałterz” jest pierwszą z 23 ksiąg Starego Testamentu, przygotowanych przez Skarynę. Dzieło mieści się na 2400 stronach, opatrzonych wspólnym tytułem „Biblia ruska, wyłożona przez doktora Franciszka Skarynę ze sławnego miasta Połocka, Bogu na sławę i ludziom pospolitym dla dobrej nauki”.
8 sierpnia ambasador RP w Mińsku Konrad Pawlik został wezwany do białoruskiego MSZ w związku z krytyczną wypowiedzią polskiego ministra spraw zagranicznych Witolda Waszczykowskiego o budowanej w Białorusi elektrowni atomowej, udzieloną rosyjskiej agencji RIA Nowosti. Minister powiedział m.in., iż Polska nie zamierza kupować od Białorusi energii wyprodukowanej w Ostrowcu. Strona białoruska skrytykowała wypowiedź, zarzucając stronie polskiej upolitycznienie kwestii stricte ekonomicznych.
12 i 13 sierpnia białoruska noblistka Swietłana Aleksijewicz spotkała się z czytelnikami w swoich rodzinnych stronach. Najpierw gościła w Homlu, a następnie w Kapatkiewiczach, gdzie pisarka chodziła do szkoły. W obu przypadkach miejscowe władze starały się utrudnić jej zorganizowanie spotkań – raz zażądały zezwolenia, uznając spotkanie z czytelnikami za „masowe zgromadzenie”, kolejnym razem dyrekcja biblioteki obwodowej w Homlu odmówiła udostępnienia sali.
W sierpniu na ekrany białoruskich kin wszedł film fabularny „Żółty piaseczek”, będący ekranizacją opowiadania Wasila Bykawa pod tym samym tytułem. Film poświęcony jest masowym egzekucjom w uroczysku Kuropaty. Obraz – za własne pieniądze – zrealizował reżyser Alaksiej Turowicz. W postaci wcielili się aktorzy białoruskich teatrów.
Aleś Dzianisau nie będzie mógł legalnie koncertować, prezentując swoją nową solową płytę „Karotkaja historyja Biełarusi”, na której śpiewa piosenki do słów białoruskiego poety Alesia Czobata. Sąd Gospodarczy w Mińsku zabronił koncertować muzykowi, przychylając się do stanowiska ideologów z Mińskiego Miejskiego Komitetu Wykonawczego. Specjaliści ds. ideologii odmówili wydania zezwolenia uprawniającego do działalności koncertowej, powołując się na „opinię rady artystycznej ds. imprez kulturalno-widowiskowych, dotyczącą niskiego poziomu artystycznego wykonania”. Aleś Dzianisau zaprezentował swój album w czerwcu tego roku. Koncerty planował na wrzesień – w Grodnie, Witebsku i Mińsku.
Minister spraw zagranicznych Białorusi Uładzimir Makiej w wywiadzie dla hiszpańskiego dziennika „El Pais” kategorycznie sprzeciwił się rozmieszczeniu kontyngentów NATO w Polsce i w krajach bałtyckich. Jego zdaniem, nie będzie to sprzyjało bezpieczeństwu w regionie, ponieważ pociągnie za sobą reakcję Rosji, a w rezultacie doprowadzi do wyścigu zbrojeń, jak w czasie zimnej wojny. Minister oświadczył zarazem, że nie widzi potrzeby lokowania na terenie Białorusi dodatkowej rosyjskiej bazy wojskowej. Jednocześnie podkreślił, iż sąsiadujące z Białorusią kraje nie mają żadnych powodów do niepokoju w związku z rosyjsko-białoruskimi manewrami „Zachód 2017”. Zapowiedział, że Białoruś zaprosi na manewry obserwatorów z sąsiednich krajów (Ukrainy, Polski, Litwy, Łotwy, Estonii, Szwecji i Norwegii) oraz delegacje organizacji międzynarodowych, m.in. ONZ, OBWE, NATO, WNP, Czerwonego Krzyża.
Milicja zlikwidowała w Mohylewie warsztat, gdzie chałupniczo konstruowano bomby. Ładunki wybuchowe w wynajętym garażu produkował 23-latek. Funkcjonariuszy o podejrzanym młodym człowieku powiadomił wiceprezes jednej ze spółdzielni garażowych. Szybko zatrzymano niedoszłego zamachowca. W garażu wykryto i skonfiskowano substancje nadające się do wyrobu materiałów wybuchowych. Znaleziono je również w jego mieszkaniu, oprócz tego broń palną chałupniczej produkcji oraz amunicję do niej. Mężczyzna konstruował bomby domowej roboty – naszpikowane gwoździami, śrubami i ołowiem – następnie detonował je w terenie. Grozi mu teraz do 6 lat pozbawienia wolności.
Prezydent Aleksander Łukaszenka jak co roku osobiście wizytował przebieg żniw w kraju. Państwowe media relacjonowały szczególnie dokładnie jego rekonesans, który odbywał ze śmigłowca. Trasa przelotu przebiegła nad obwodem witebskim, mohylewskim i mińskim. Nie zabrakło też migawek z pola – prezydent np. uczył dziennikarzy żąć zboże sierpem, zobaczyć można go było też na kombajnie oraz jeżdżącego quadem.
Prowadzenie firm w Białorusi ma być łatwiejsze – zapowiedział prezydent Aleksander Łukaszenka i ogłosił termin przygotowania stosownych dokumentów na 1 października. Oświadczył także, że oczekuje od rządu decyzji, dzięki którym każdy Białorusin będzie mógł otworzyć własny interes, spełniając minimalne wymagania formalne. Mają zniknąć dotychczasowe bariery administracyjne, które przeszkadzają w tworzeniu i prowadzeniu nowych firm.
Wiceminister energetyki Białorusi Michaił Michadziuk poinformował, że we wrześniu zostanie dostarczony na plac budowy elektrowni atomowej w Ostrowcu drugi blok energetyczny. Do końca roku rozpocząć się ma jego montaż. Budowa elektrowni przebiega więc zgodnie z planem, mimo zastrzeżeń i protestów Litwy (Ostrowiec jest położony zaledwie 50 km od Wilna).
Władze obwodu witebskiego zwróciły się do odpowiednich organów z wnioskiem „o ograniczenie sprzedaży alkoholu na czas kampanii żniwnej”. Prohibicja ma zostać wprowadzona w celu – jak napisano – zapewnienia bezpieczeństwa, zachowania plonów i mienia państwowego oraz zapobieżenia naruszeniom dyscypliny pracy i przypadkom łamania prawa. Białorusini z roku na rok w rankingach najbardziej pijących narodów świata zajmują czołowe miejsca.
Białoruskie MSW zamierza resocjalizować byłych pensjonariuszy zakładów karnych poprzez umożliwienie im pracy w specjalnie w tym celu tworzonych gospodarstwach rolnych. Na początek jako bazę do przeprowadzenia eksperymentu, wybrano gospodarstwo rolne Chutar-Ahra pod Swietłogorskiem. Jeśli eksperyment się powiedzie, w przyszłości powstanie więcej takich miejsc.
Według danych Państwowego Komitetu Statystycznego Biełstat, na dzień 1 lipca 2017 r. liczba mieszkańców Białorusi wyniosła niespełna 9,5 mln osób. Poprzednie dane ukazały się 1 października 2016 r. – z porównania wynika, że w ciągu dziewięciu miesięcy liczba osób zamieszkujących Białoruś zmniejszyła się prawie o 10 tysięcy.
Na świecie. W dniach 20-21 lipca z oficjalną wizytą w Kijowie gościł prezydent Aleksander Łukaszenka. Białoruski przywódca spotkał się z prezydentem Ukrainy Wiktorem Poroszenko. Tłem spotkania obu prezydentów było ukraińsko-białoruskie forum biznesowe, podczas którego białoruskie i ukraińskie firmy podpisały kontrakty na ogólną sumę 45 mln dolarów. Wizyta zbiegła się z demonstracją, której uczestnicy domagali się wyjaśnienia okoliczności śmierci białoruskiego dziennikarza Pawła Szeremeta – zginął w zamachu bombowym przed rokiem; do dziś nie wiadomo, kto zlecił jego przeprowadzenie.
Komitet Praw Człowieka ONZ zarejestrował pierwszą skargę od uczestnika tegorocznych białoruskich protestów. Sprawa dotyczy Uładzimira Kaciury z Homla, który brał udział w demonstracji w Homlu 19 lutego. Uważa, że niesprawiedliwie został skazany na 12 dni aresztu za uczestnictwo w pokojowej akcji protestu. W ślady Kaciury zamierzają pójść prawie wszyscy homelscy aktywiści, którzy zostali skazani na areszt za udział w protestach – będą składać indywidualne skargi do Komitetu Praw Człowieka ONZ.
23 sierpnia ok. 50-osobowa delegacja białoruskich chrześcijańskich demokratów, która przyjechała do Lasu Katyńskiego, by w miejscu masowych pochówków polskich oficerów oddać cześć ofiarom represji stalinowskich, została zatrzymana przez oddział specjalny rosyjskiej milicji i służb specjalnych. Nie wpuszczono ich na teren kompleksu memorialnego. Nie wyjaśniono przyczyn takiego postępowania. 23 sierpnia jest Europejskim Dniem Pamięci Ofiar Stalinizmu i Nazizmu.
Rosyjski rząd zatwierdził przyznanie Białorusi dziesięcioletniego kredytu w wysokości 700 mln dolarów. Jak podano w komunikacie, „Rosja przyznała nowy kredyt w celu zrefinansowania przez Białoruś aktualnych zaległości kredytowych”. Zaległości te dotyczą… Rosji. Białoruś pożycza więc od Rosji pieniądze po to, by spłacać rosyjskie kredyty.
Międzynarodowy Fundusz Walutowy nie przyznał Białorusi oczekiwanego kredytu w wysokości 3 mld dolarów. MFW nie dostrzegł w działaniach Mińska chęci przeprowadzenia koniecznych reform gospodarczych.
UE i USA poprą przystąpienie Białorusi do Światowej Organizacji Handlu – poinformował minister spraw zagranicznych Uładzimir Makiej. Dodał, iż zakończono negocjacje z 12 krajami, w tym z Japonią i Koreą. Rozmowy trwają jeszcze z 13 członkami WTO. Obecnie Białoruś posiada jedynie status obserwatora przy WTO.
